Futurystyczne wizje architektury Jana Głuszaka

Futurystyczne wizje architektury Jana Głuszaka

Dodano:   /  Zmieniono: 
"Dagarama. Powrót do przyszłości" to tytuł wystawy prezentującej futurystyczne projekty wizjonera polskiej architektury Jana Głuszaka, którą od piątku można oglądać we wrocławskim Muzeum Architektury. Prace pochodzą ze zbiorów wrocławskiej placówki i z Muzeum Okręgowego w Tarnowie, z którym architekt był związany przez wiele lat, pracując m.in. jako portier tej placówki.

Po raz pierwszy wrocławska publiczność mogła się zapoznać z twórczością Głuszaka w 1968 r. podczas monograficznej wystawy w Muzeum Architektury ? przypomniała kurator obecnej ekspozycji Urszula Gołota.

Pozostałością po ówczesnej wystawie jest zgromadzona przez wrocławską placówkę kolekcja licząca blisko pięćdziesiąt rysunków, szkiców oraz graficznych zapisków pomysłów i idei, sygnowanych charakterystycznym znakiem Dagarama.

- Prace te powstały w krótkim czasie, między 1962 a 1965 rokiem, przy użyciu podstawowych materiałów i najprostszych narzędzi ? tuszu, węgla, pasteli czy tempery na kartonie, papierze pakowym lub na kalce, czyli tego, co było dostępne, co było pod ręką. Ujmują staranną kompozycją i stonowaną kolorystyką, a główna myśl czy idea jest zaznaczona dynamiczną i zdecydowaną kreską - wyjaśniła kurator.

Wśród pokazywanych na ekspozycji prac można znaleźć m.in. projekty budynków mieszkalnych, których wysokość waha się od pół tysiąca do ośmiu tysięcy metrów. W takich wieżowcach mogło zamieszkać nawet milion ludzi. Zwiedzający mogą również obejrzeć plany miast, które mogą leżeć na terenach zagrożonych kataklizmem, czy gigantyczne budowle projektowane z myślą o konkretnych strefach klimatycznych. Głuszak stworzył również projekty budynków, które miałby powstać na Marsie.

Jan Głuszak (1937-2001) wizjoner architektury, poeta i filozof, posługiwał się pseudonimem artystycznym Dagarama, zmarł zapomniany w szpitalu psychiatrycznym w Straszęcinie.

Głuszak rozpoczął studiowanie architektury w Krakowie w drugiej połowie lat 50. Studiów nie ukończył z powodu choroby, jednak kilka lat spędzonych na uczelni pomogło mu skrystalizować własną drogę twórczą.

Jak wskazuje kurator wrocławskiej wystawy, najważniejszą inspiratorką twórczości Głuszaka była przyroda. - To w niej szukał uniwersalnych wzorców i rozwiązań, podziwiał jej konstrukcyjną i funkcjonalną logikę, harmonię i piękno - przypomniała Gołota. - ?Niedoścignioną architekturę posiadają układy naturalne zwierzęce i roślinne, a także układy, w które są ukształtowane różne rodzaje materii nieożywionej - pisał architekt w jednym ze swoich manifestów.

Głuszak był związany z Tarnowem, pracował m.in. jako portier w tamtejszym Muzeum Okręgowym. Oprócz projektowania futurystycznych budowli, pisał traktaty filozoficzno-architektoniczne. W 1974 r. otrzymał Nagrodę Krakowskiej Krytyki Plastycznej.

Wrocławska ekspozycja będzie czynna do 22 maja.

em