Dorota Nieznalska o traumie i tożsamości Finów

Dorota Nieznalska o traumie i tożsamości Finów

Dodano:   /  Zmieniono: 
Praca Nieznalskiej analizuje bolesną przeszłość Finlandii (fot. mat. prasowe)
Instalacja Doroty Nieznalskiej Suur - Suomi (Wielka Finlandia) zgłębiająca temat przemocy w kontekście fińskiej Wojny Domowej (Suomen Sisällissota) z 1918 roku zostanie pokazana w Instytucie Wyspa mieszczącym się na dawnych terenach Stoczni Gdańskiej.
Traumatyczne przeżycia obu stron konfliktu przez lata kształtowały fińską tożsamość narodową i wpływały na ikonograficzny i symboliczny wymiar sztuki komemoratywnej, upamiętniającej zwycięstwo konserwatystów (Białej Gwardii) nad socjalnymi demokratami (Czerwoną Gwardią). Artystka przeanalizowała niektóre zagadnienia fińskiej Wojny Domowej m.in. terror Białych i Czerwonych, postać  bohatera narodowego Carla Gustafa Mannerheima i jego „Przysięgę na miecz” (Miekkavalapuhe) z lutego 1918 roku oraz zakładającej połączenie w jednym państwie ludów fińskich (m.in. Karelów, Estończyków, Ingrów czy Kwenów) ideę Wielkiej Finlandii forsowaną przez ruchy nacjonalistyczne. Nieznalska interpretuje wątki współczesne, skupiając się na analizie pomników heroicznych powstałych krótko po zakończeniu działań militarnych w latach 1920 – 1934: monumenty z Lempäälä, Lahti, Kokkola, Oulu, Joensuu.

Tłem dla powstania instalacji jest miasto Tampere, odgrywające szczególną rolę podczas Wojny Domowej. To właśnie tam znajduje się jeden z „pomników zwycięstwa” (Vapaudenpatsas), który poprzez swoją symboliczną treść i polityczny wydźwięk wzbudził podczas jego odsłonięcia największe kontrowersje. Autorski projekt Nieznalskiej jest pracą badawczą. Instalacja składa się z dwóch obiektów rzeźbiarskich oraz światła i dźwięku. Zaprezentowany zostanie również krótki film zawierający fotografie oraz materiały archiwalne zgromadzone podczas jej pobytu w Helsinkach.

Badania oraz realizacja części projektu: Suur-Suomi (Wielka Finlandia) powstały dzięki stypendium pobytowemu HIAP (Helsinki International Artist Programme) w Helsinkach w roku 2011 oraz 2012. Praca wizualna pt.: Suur-Suomi (Wielka-Finlandia) zrealizowana została w kontekście rozprawy doktorskiej, pt.: „Przemoc jako manifestacja władzy. Próba poszukiwania kodu wizualnego tożsamości narodowej w kontekście historycznego wydarzenia, jakim była Wojna Domowa w Finlandii w 1918 roku”.

Wystawa zostanie otwarta 27 kwietnia o godz. 19.00 w Instytucie Sztuki Wyspa

Wstęp wolny.
Instalację można będzie oglądać do 30 czerwca.

Dorota Nieznalska, absolwentka Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni-Orłowie i Wydziału Rzeźby ASP w Gdańsku, w swojej sztuce zajmuje się problemami społecznego uwarunkowania i funkcjonowania człowieka, jego cielesności w polskiej, katolickiej rzeczywistości, dekonstruuje role kobiety i mężczyzny w patriarchalnym społeczeństwie.

O Nieznalskiej zrobiło się głośno, kiedy w 2001 r. na wystawie w Galerii Wyspa pokazała instalację Pasja, której częścią było zdjęcie męskich genitaliów na krzyżu). Artystka została oskarżona o obrazę uczuć religijnych na podstawie doniesienia działaczy Ligi Polskich Rodzin. Nieznalska została najpierw skazana na karę sześciu miesięcy wykonywania pracy na cele społeczne, a  w marcu 2010 r. w Sądzie Okręgowym w Gdańsku uniewinniono. Sąd uznał, że nie ma dowodów, by celem artystki było obrażanie uczuć innych osób.

Nieznalska uzyskała stypendium pobytowe w Hull w Wielkiej Brytanii przyznane jej przez  fundację Germinations Europe oraz stypendium pobytowe w Ostdeutsche Galerie w Ratyzbonie w Niemczech (2005/06). Jest też laureatką Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska dla Młodych Twórców i Naukowców (2000). Zdobyła także III miejsce w konkursie na plakat Federacji na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, Warszawa 2005.

em, mat. prasowe