Kiedy przedsionki migoczą, niszczą serce i mózg

Kiedy przedsionki migoczą, niszczą serce i mózg

Dodano:   /  Zmieniono: 
Ochrona serca (Fotolia, Jakub Jirsák) 
Ponad 90 proc. chorych z migotaniem przedsionków jest zagrożonych udarem niedokrwiennym mózgu, który może się skończyć zgonem. Udaru doznaje co szósta nieleczona osoba. 20-25 proc. pacjentów z migotaniem przedsionków nie wie ani o chorobie, ani o poważnym ryzyku zagrożenia życia w jej wyniku. Profilaktyką jest leczenie przeciwzakrzepowe.

Zdrowe serce bije miarowo, niczym tykający zegar. To, co słyszymy, jest rytmiczną pracą serca składającą się ze skurczu przedsionków, po którym zaraz następuje skurcz komór. Miarowe, nieprzerwane skurcze komór tłoczą krew do wszystkich narządów naszego ciała, dostarczając tlen i substancje odżywcze do każdej żywej komórki. Kiedy ten rytm ulega zaburzeniu i dochodzi do arytmii, cierpi nasze zdrowie. Na tyle poważnie, że zagrożone jest życie.

Migotanie przedsionków

Jedną z najpoważniejszych i najczęstszych zaburzeń rytmu serca u pacjentów po 65. roku życia jest migotanie przedsionków (ang. atrial fibrillation, AF), czyli nieskoordynowane skurcze komórek mięśnia przedsionków z nieregularnymi i chaotycznymi skurczami komór. Częstość występowania migotania przedsionków zwiększa się wraz z wiekiem. Schorzenie to dotyka ponad 10 proc. osób powyżej 80. roku życia (u osób relatywnie młodych, poniżej 55. roku życia, występuje znacznie rzadziej, u 0,1-0,2 proc. populacji). – Wystąpieniu migotania przedsionków sprzyja m.in. nadciśnienie tętnicze (szczególnie źle leczone), wady zastawkowe serca, niewydolność serca, nadczynność tarczycy, zaburzenia elektrolitowe, np. odwodnienie w przebiegu infekcji, biegunki, wymiotów – wymienia prof. Piotr Pruszczyk, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Najniebezpieczniejsze dla pacjentów z migotaniem przedsionków są powikłania zatorowe, w tym udar niedokrwienny mózgu, który może się skończyć zgonem. Nieskoordynowane skurcze komórek mięśnia przedsionków spowolniają przepływ krwi przez przedsionki i sprzyjają tworzeniu się skrzepliny w lewym przedsionku serca, zwłaszcza w jego uchyłku. Skrzeplina w każdej chwili może się oderwać i popłynać z prądem krwi przez naczynia tętnicze do naczyń mózgowych i spowodować ich niedrożność (zator), a w konsekwencji udar niedokrwienny mózgu (czyli martwicę części mózgu). Co piąty niedokrwienny udar mózgu powstaje w wyniku migotania przedsionków. Doznaje go aż 15 tys. Polaków rocznie. – Jest to tym bardziej niepokojące, że udar niedokrwienny mózgu w następstwie migotania przedsionków ma zdecydowanie gorsze rokowanie od udaru niedokrwiennego mózgu powstającego w rezultacie działania innego mechanizmu, np. w wyniku miażdżycowego zwężenia tętnic szyjnych. Udary w przebiegu migotania przedsionków są na tyle poważne, że śmiertelność w pierwszym roku od udaru może dotyczyć ok. 50 proc. chorych – podkreśla prof. Pruszczyk.

Oszacować ryzyko udaru

Osoby z AF zazwyczaj mają uczucie szybkiego i niemiarowego bicia serca, czasem z napadami kołatania. Ale wielu pacjentów w ogóle nie odczuwa migotania przedsionków i nie zdaje sobie sprawy z zagrożenia życia. Dlatego tak ważne jest okresowe badanie czynności serca w gabinecie lekarskim, jak również przez nas samych. – Stwierdzenie niemiarowego pulsu powinno być wskazaniem do oceny lekarskiej i zapewne do wykonania badania ekg. U każdej osoby z migotaniem przedsionków my, lekarze, jesteśmy zobowiązani do oszacowania indywidualnego ryzyka udaru mózgu. Punkty się sumuje i w ten sposób szacujemy ryzyko udaru – wyjaśnia prof. Pruszczyk. Czynniki ryzyka udaru mózgu u chorych z migotaniem przedsionków to przede wszystkim wiek powyżej 65 lat (1 punkt), a szczególnie powyżej 75 lat (2 punkty), przebyty udar mózgu (2 punkty), nadciś­nienie tętnicze, cukrzyca, niewydolność serca, choroba naczyń i płeć żeńska (po 1 punkcie). Na przykład u osoby z migotaniem przedsionków, ale młodej (tzn. poniżej 65. roku życia), zdrowej, czyli takiej, która nie ma nadciśnienia ani żadnych chorób serca, ryzyko udaru mózgu jest niskie. W ciągu roku jest ono bliskie zeru. Ale już osoba z migotaniem przedsionków, która ma wszystkie wymienione czynniki ryzyka, i do tego nie jest leczona przeciwzakrzepowo, jest obarczona aż 15-procentowym ryzykiem udaru w ciągu roku. Im więcej punktów, tym ryzyko udaru większe. – Jeśli chodzi o kobiety, to płeć żeńska nie może być traktowana jako jedyny czynnik ryzyka. 40-latka z migotaniem przedsionków nie jest obciążona zwiększonym ryzykiem udaru, ale pacjentka 65-letnia z migotaniem przedsionków tak, bo ma dwa czynniki ryzyka: wiek plus płeć. Mężczyzna 65-letni z migotaniem przedsionków ma zaś tylko jeden punkt w skali ryzyka – stwierdza prof. Pruszczyk.

Profilaktyka przeciwzakrzepowa

Jak pomóc chorym z migotaniem przedsionków? Przede wszystkim zdiagnozować tę chorobę, prawidłowo leczyć chorobę zasadniczą (nadciśnienie, cukrzycę, niewydolność serca) i stosować profilaktykę przeciwzakrzepową, która zmniejsza wystąpienie najgorszego powikłania, którym jest udar mózgu. Podstawową formą leczenia profilaktycznego są leki przeciwkrzepliwe. Od lat stosuje się leki starszej generacji. To antagoniści witaminy K, hamujące wytwarzanie w wątrobie prawidłowo działających czynników krzepnięcia. Leki te są tanie, a przez to powszechnie dostępne, ale mają wiele ograniczeń: pacjenci muszą regularnie kontrolować krzepliwość krwi, oznaczając tzw. INR. Antagoniści witaminy K wchodzą w liczne interakcje z innymi lekami i pożywieniem. Od ponad pięciu lat dysponujemy nowymi lekami przeciwzakrzepowymi. Są to bezpośrednie doustne antykoagulanty, które wybiórczo hamują czynniki krzepnięcia, zapobiegając tworzeniu się zakrzepu. – Nowe leki są wygodniejsze w stosowaniu. Pacjent nie musi często kontrolować krwi, leki te rzadko wchodzą w interakcje z innymi lekami lub pożywieniem. A to, co jest najważniejsze i co należy mocno podkreślić – są zdecydowanie bezpieczniejsze. Bezpośrednie doustne antykoagulanty powodują mniej groźnych powikłań krwotocznych, przede wszystkim krwawień śródczaszkowych – tłumaczy prof. Pruszczyk. Niestety te nowoczesne leki nie są w Polsce refundowane. Miesięczna terapia nimi to wydatek rzędu 120-150 zł, co dla części pacjentów jest ograniczeniem – zwyczajnie ich nie stać. – Obecnie w zastosowaniu klinicznym są cztery różne leki z tej grupy. Trzy leki to tzw. bezpośrednie doustne inhibitory dziesiątego aktywnego czynnika krzepnięcia – apiksaban, edoksaban i riwaroksaban, a jeden lek – dabigatran – jest bezpośrednim inhibitorem trombiny, czyli drugiego aktywnego czynnika krzepnięcia. Mamy więc wybór i decyzja o tym, który lek zastosujemy, zależy od indywidualnej oceny pacjenta – mówi prof. Pruszczyk. Należy jeszcze wspomnieć o zabiegowej możliwości zapobiegania powikłaniom zatorowym u chorych z migotaniem przedsionków. Ponad 90 proc. skrzeplin tworzy się w uchyłku lewego przedsionka, nazywanego uszkiem lewego przedsionka. Od kilku lat istnieje możliwość zamykania tego uszka lewego przedsionka w sposób nieinwazyjny, tzn. przezcewnikowo, bez otwierania klatki piersiowej. Obecnie ta metoda leczenia jest zarezerwowana dla pacjentów, u których ryzyko udaru jest duże i jednocześnie występuje duże ryzyko krwawień, a przez to nie mogą być leczeni przeciwzakrzepowo. g

Udar bardzo groźny

W zakamarkach gorzej kurczącego się przedsionka mogą się tworzyć skrzepliny krwi, które mogą się oddzielić, a następnie wraz z krwią przemieścić, np. do tętnic mózgowych. Konsekwencją jest udar niedokrwienny mózgu. Niestety udary w następstwie migotania przedsionków są rozległe i groźne, często powodują trwałe inwalidztwo i są obarczone złym rokowaniem. Skrzepliny, które się tworzą w sercu, są większe od tych, które powstają w naczyniach krwionośnych – mogą mieć nawet prawie pół centymetra średnicy.

Aby krew znów krzepła

Leki przeciwkrzepliwe zmniejszają krzepliwość krwi i w ten sposób chronią przed udarem, ale przy nagłej operacji czy rozległym urazie powstaje duże zagrożenie krwawieniami. Od lat poszukiwano skutecznego antidotum pozwalającego szybko w nagłej sytuacji odwrócić działanie leku przeciw­krzepliwego. Od niedawna lekarze już dysponują środkiem szybko odwracającym działanie jednego z leków przeciwkrzepliwych. Ten lek antidotum, działa specyficznie na jeden lek przeciwkrzepliwy – przerywa jego działanie w ciągu kilku minut. Dotyczy to dabigatranu, a swoistym czynnikiem szybko odwracającym działanie dabigatranu jest przeciwciało – idarucizumab. W przypadku innych antykoagulantów nowej generacji są prowadzone badania i zapewne w niedalekiej przyszłości również będziemy dysponowali skutecznymi środkami odwracającymi ich działanie.

Więcej możesz przeczytać w 32/2016 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 32/2016 (1748)

  • Partnerzy we frankowym przekręcie7 sie 2016, 20:00Symbole i pojedyncze decyzje, a nie wyborcze tyrady i gospodarcze strategie, decydują ostatecznie o historycznej ocenie rządu. Tak jak nacjonalizacja OFE więcej powiedziała nam o państwie Platformy Obywatelskiej niż wszystkie obietnice Tuska, tak...3
  • Ratowała tonących uchodźców. Teraz będzie ich reprezentować w Rio7 sie 2016, 20:0018-letnia pływaczka Yusra Mardini pojawi się na igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro, chociaż planowała start dopiero za cztery lata. Uciekinierka z Syrii wystąpi w barwach utworzonej wyjątkowo w tym roku reprezentacji uchodźców. Historia...8
  • Zdarzyło się jutro7 sie 2016, 20:00Kurs im. Kurskiego, odwołanie odwołania i barykady z parawanów, czyli nasz Duda dance.12
  • Próba zrzucenia odpowiedzialności za zbrodnie7 sie 2016, 20:00Niemiecka telewizja zamierza udowodnić przed sądem, że polscy partyzanci podczas II wojny światowej pomagali Niemcom mordować Żydów. To próba napisania historii Holocaustu na nowo.14
  • Gdzie naród, a gdzie Rzesza?7 sie 2016, 20:00Mit o tym, że naród niemiecki i Rzesza to dwie zupełnie różne rzeczy, pozwala gładko prześlizgiwać się naszym sąsiadom nad niewygodnymi fragmentami własnej historii.16
  • Świadków wkrótce zabraknie7 sie 2016, 20:00Dopóki żyją świadkowie, trwa pamięć o historii, choćby mieli po dziewięćdziesiątce. Zahartowani w czasie wojny starsi państwo potrafią upomnieć się o swoje. Najczęściej zresztą nie jest to żadne tam „ich”, tylko narodowe, wspólne.17
  • Kurski dostał od nas żółtą kartkę7 sie 2016, 20:00Nie ma dziś w TVP szczucia na całe grupy Polaków, a było – mówi „Wprost” Joanna Lichocka, posłanka PiS, członkini Rady Mediów Narodowych.18
  • Grzegorz łapie PO za twarz7 sie 2016, 20:00Okres zmian personalnych w Platformie się nie skończył. Dla tych, którzy nie zastosują się do zasad Schetyny, nie będzie litości. Na cenzurowanym są kolejni politycy. Inni sami rozważają odejście z partii.22
  • Wszystkie grzechy narodowców7 sie 2016, 20:00Są głośni i widoczni, mają swoją reprezentację w Sejmie, a mimo to nie są w stanie wyjść z politycznej niszy, w której utknęli.24
  • Wszystkie grzechy narodowców12 sie 2016, 6:52Są głośni i widoczni, mają swoją reprezentację w Sejmie, a mimo to nie są w stanie wyjść z politycznej niszy, w której utknęli.24
  • Będziemy żyć jak Włosi7 sie 2016, 20:00Po pół roku czekania rząd w końcu wyłożył karty na stół. Wreszcie poznaliśmy treść planu Morawieckiego. Na ponad 200 stronach wicepremier uszył nową wersję Polski. Ma nam się żyć lepiej. Mniej więcej tak jak teraz Włochom. Pytanie, na ile ta wizja...29
  • Gdzie się podział zdrowy rozsądek?7 sie 2016, 20:00Mamy rekordowo niskie bezrobocie i pracodawcy biją na alarm: brakuje rąk do pracy. Dotkliwy deficyt panuje w rolnictwie, a ratują nas pracownicy z Ukrainy. Co w tym czasie powinien robić rząd? Cieszyć się, zachęcać, stwarzać warunki… Tak by było,...35
  • Nowe rozdanie w Kościele7 sie 2016, 20:00Biskupi Grzegorz Ryś i Marek Solarczyk to – po Światowych Dniach Młodzieży – wschodzące gwiazdy polskiego Kościoła.36
  • Wakacje z luksusem7 sie 2016, 20:00W wakacyjnym cyklu „Wprost” polecamy dziesięć niezwykłych miejsc, w których osobiście można się przekonać, co to znaczy luksus.38
  • AdBlue – istotny dodatek7 sie 2016, 20:00Coraz więcej samochodów z silnikami Diesla ma pod klapką wlewu paliwa także drugi, mniejszy, korek. To zbiornik płynu AdBlue. Jego zadaniem jest ograniczenie emisji tlenków azotu, uważanych za znacznie bardziej szkodliwe od tlenku węgla.44
  • Radość ze sportu. Odkryj nowe pasje z BMW7 sie 2016, 20:00Żagle, a może golf? Letnie dni to doskonały czas, aby sprawdzić się w nowym sporcie lub poprawić dotychczasowe umiejętności pod okiem certyfikowanego instruktora.45
  • Zostań mistrzem publicznych wystąpień7 sie 2016, 20:00Boisz się publicznych wystąpień, przed prowadzeniem szkolenia drżą ci ręce? Trener retoryki dr hab. Jacek Wasilewski wskazuje ścieżkę, która poprowadzi cię do sukcesu. Tylko sześć kroków!46
  • 25 sposobów na długie i zdrowe życie7 sie 2016, 20:00Winston Churchill, zapytany o to, jak zachował sprawność umysłową do późnej starości, odpowiedział: „Absolutely no sports” (absolutnie zero sportu). Lekarze podważają dziś słuszność tej opinii. I podpowiadają, jak żyć długo i zdrowo.48
  • Jesteśmy tym, co jemy7 sie 2016, 20:00Odpowiednią dietą można uzyskać efekty porównywalne nawet z terapią farmakologiczną – mówi dr n. med. Edyta Biernat-Kałuża.50
  • Kiedy przedsionki migoczą, niszczą serce i mózg7 sie 2016, 20:00Ponad 90 proc. chorych z migotaniem przedsionków jest zagrożonych udarem niedokrwiennym mózgu, który może się skończyć zgonem. Udaru doznaje co szósta nieleczona osoba. 20-25 proc. pacjentów z migotaniem przedsionków nie wie ani o chorobie, ani o...52
  • Szansa na życie7 sie 2016, 20:00Każdego roku udarów mózgu doświadcza w Polsce 80 tys. osób. Aż 90 proc. stanowią udary niedokrwienne. Właśnie pojawiła się przełomowa metoda ich leczenia.54
  • Rośliny w proszku – samo zdrowie7 sie 2016, 20:00Chilli, szafran, baobab, maca, lucuma to naturalne suplementy diety. I choć ich nazwy brzmią nieco egzotycznie, bez większego trudu kupimy je, w sproszkowanej postaci, w naszych sklepach. Warto mieć je w kuchennej szafce!55
  • Ortopedia XXI wieku7 sie 2016, 20:00O tym, jak zachować sprawność ruchową do późnych lat, mówi Michał Szyszka, ortopeda z Centrum Medycznego Gamma w Warszawie.56
  • Cenne poczucie bezpieczeństwa7 sie 2016, 20:00Na kradzież w domu czy mieszkaniu jesteśmy narażeni cały rok. Jednak w wakacje nasze miejsce zamieszkania dłużej pozostaje bez opieki. Włamanie skutkuje zaś nie tylko stratami materialnymi, ale jest także dużym przeżyciem emocjonalnym. Na...58
  • Milion polo7 sie 2016, 20:00Branża muzyki lekkiej, łatwej i przyjemnej to żyła złota, która z roku na rok się rozrasta. Topowy zespół disco polo w Polsce może zarobić rocznie nawet milion dolarów.60
  • Ile zarabiają muzycy disco polo? "Woodstockiem tej branży jest festiwal w Ostródzie"20 sie 2016, 15:52Branża muzyki lekkiej, łatwej i przyjemnej to żyła złota, która z roku na rok się rozrasta. Topowy zespół disco polo w Polsce może zarobić rocznie nawet milion dolarów.60
  • Gaz-mat7 sie 2016, 20:00Rząd PiS właśnie rozpoczął wojnę z wyłudzeniami VAT w obrocie paliwami. Amunicji ma tyle, że może nie obyć się bez przypadkowych ofiar. Ale jest też szansa, że paliwowa szara strefa znacznie się skurczy.64
  • Ogryzek dla frankowiczów7 sie 2016, 20:00Prezydent się pomylił” – to pierwsze słowa frankowiczów, którzy po miesiącach prac wreszcie zobaczyli prezydencki projekt ustawy pomocy dla kredytobiorców walutowych. Nie będzie żadnego przewalutowania kredytów. Nie będzie przeliczeń po...66
  • Jak potoczy się wojna z Rosją7 sie 2016, 20:00Putin będzie potrzebował około tygodnia na zajęcie wschodniej Polski i nie zawaha się przed uderzeniem nuklearnym w Warszawę lub Berlin, żeby powstrzymać odsiecz NATO – mówi gen. Richard Shirreff, współautor raportu na temat sposobów uniknięcia...71
  • Kto rozbije bank?7 sie 2016, 20:00Kandydaci na prezydenta USA walczą ze sobą nie tylko na słowa, ale ścigają się też na wielkość funduszy wyborczych. Dotąd to Hillary Clinton była w tej konkurencji najlepsza.74
  • Państwo zaginionych dzieci7 sie 2016, 20:00Każdego roku w Chinach kilkadziesiąt tysięcy dzieci znika bez śladu. Większość z nich nigdy już nie wróci do domu.76
  • Wiwat niedojrzałość7 sie 2016, 20:00Obok tych dla dzieci i tych dla całej rodziny w kinach czasem pojawia się trzeci rodzaj filmów animowanych. Ale uwaga – z wyraźnym przeznaczeniem: tylko dla dorosłych!78
  • Upiornie zdolny w operze7 sie 2016, 20:00Ma już za sobą występy w Royal Albert Hall, La Scali, Carnegie Hall, Covent Garden, czyli zaśpiewał tam, gdzie liczący się artysta operowy powinien wystąpić. Polski tenor Krystian Adam Krzeszowiak odnosi sukces za sukcesem, a znawcy przewidują, że...81
  • Allen i beton z owsianki7 sie 2016, 20:00Granie czarnych charakterów jest zdrowe, bo wszyscy mamy mroczne obszary w swoich głowach i szansa na ich bezpieczną eksplorację to błogosławieństwo – mówi „Wprost” Corey Stoll, aktor w Polsce najlepiej znany z roli Petera Russo w serialu „House...84
  • Jak cenzor został recenzentem7 sie 2016, 20:00Polscy naukowcy wprowadzili do nauki nowy termin – recenzja cenzorska. Ten nowy gatunek nobilituje zawód powszechnie w demokracji pogardzany. W warunkach demokratycznych również doświadczamy cenzury wydawców, redaktorów naczelnych i autocenzury....88
  • Rewolucja na wodzie i pod wodą7 sie 2016, 20:00Drony zdobyły już przestworza i żadna nowoczesna armia nie może się bez nich obyć. Teraz czas na bezzałogowce w oceanach.90
  • Cadykowie i biskupi7 sie 2016, 20:00W lubelskiej szkole rabinicznej zaczyna się strajk,część studentów sprzeciwia się wyborowi nowego cadyka. Kiedy do akcji wkracza policja, w rytualnej łaźni zostają znalezione zwłoki samobójcy. Tak zaczyna się ósmy z serii kryminałów Marcina...92
  • Pogodna energia7 sie 2016, 20:00Kathleen Hanna to niegdyś ikona feministycznej, awangardowej muzyki punk z dość poszarpaną karierą, głównie z powodu choroby. Ten album, druga płyta jednego z jej trzech zespołów – mimo wyraźnego pazura – zawiera muzykę znacznie bardziej melodyjną...94
  • Wyluzowane mamy7 sie 2016, 20:00Jeśli oglądaliście „Kac Vegas”, wiecie, jakiego humoru można się tu spodziewać. Scenariusze do tych filmów popełnił bowiem ten sam duet twórców – Jon Lucas i Scott Moore. Przy „Złych mamuśkach” panowie zdecydowali zająć się także reżyserią i...95
  • Superszybka zabawka7 sie 2016, 20:00Z punktu widzenia użyteczności mini cooper S jest właściwie pozbawiony sensu. Aby do niego wsiąść, trzeba się porządnie wygiąć, a potem ma się wrażenie, że siedzi się niemal na asfalcie. No i miejsca na tylnej kanapie nie jest za dużo. Dwójka...96
  • Bardzo górna półka7 sie 2016, 20:00Lg w tym roku zaszalał. Nowa linia telewizorów OLED powala. To już nie telewizor, ale dzieło sztuki. I mamy z czego wybierać. Dostępne są cztery modele oznaczone literami – B6 jako wersja podstawowa, C6, E6 i flagowy G6. Różnią się kilkoma...97
  • Niewdzięczność Januszów7 sie 2016, 20:00Zaczęło się niby niewinnie. Celebrytka Agata Młynarska pojechała nad polskie morze i zobaczyła Januszów znajdujących się w „zaawansowanej piwnej ciąży”. Poczuła obrzydzenie.98