W szpitalach brakuje osocza ozdrowieńców. Prof. Tomasiewicz: Konieczne jest pospolite ruszenie

W szpitalach brakuje osocza ozdrowieńców. Prof. Tomasiewicz: Konieczne jest pospolite ruszenie

Pacjentka w trakcie tlenoterapii
Pacjentka w trakcie tlenoterapii Źródło: Shutterstock / Halfpoint
„Jeśli ktoś przeszedł COVID i ma grupę krwi B, proszę o oddanie osocza dla mojej babci”. „Pomóżcie: mama z grupą AB czeka na osocze” – ogłoszenia tej treści coraz częściej pojawiają się w mediach społecznościowych.

– Z osoczem są olbrzymie problemy, konieczne jest pospolite ruszenie, żeby zgłaszali się ozdrowieńcy, ale potrzeba jest też systemowa pomoc – alarmuje prof. Krzysztof Tomasiewicz, kierownik Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych UM w Lublinie. Sprawdź, gdzie możesz oddać osocze.

Kilka dni temu za oddane osocze dziękował Nieznanemu Dawcy Marek Posobkiewicz, były Główny Inspektor Sanitarny i słynny Don GISu, który ciężko przechodzi COVID-19. O osocze dla chorej prosi dr Lidia Gądek, posłanka na Sejm poprzedniej kadencji, teraz walcząca z koronawirusem w POZ. „Pan Ryszard ze Świdnika potrzebuje osocza grupy B. Sam oddał ponad 40 litrów krwi, by ratować życie innym, teraz walczy z COVID i jest w potrzebie” – apeluje dr Elżbieta Puacz, do niedawna szefowa Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (RCKiK) Lublinie. Codziennie w Polsce z powodu COVID-19 umiera już ponad 200 osób. Lekarze, którzy leczą chorych, nie mają wątpliwości: część tych pacjentów można uratować, gdyby w odpowiednim czasie podać im osocze ozdrowieńców.

Czytaj też:
Polski lek na koronawirusa. Prof. Tomasiewicz: "Wyniki badań są rewelacyjne”

Osocza brakuje, stąd coraz częstsze apele o pomoc do osób, które przechorowały COVID-19. Na COVID wciąż nie ma skutecznego leczenia, osocze jest jedną z nielicznych metod, która może pomóc, podana w odpowiednim momencie.

– Codziennie mamy problem z brakującym osoczem, zwłaszcza dla chorych z niektórymi grupami krwi. Mam kilku chorych dziennie, którym chcielibyśmy podać osocze. Niestety, zdarza się, że musimy na nie czekać 2-3 dni – mówi prof. Krzysztof Tomasiewicz.

Dr Joanna Wojewoda z RCKiK w Warszawie potwierdza, że osocza ozdrowieńców brakuje. Do stacji wpływa codziennie ok. 30 zapotrzebowań z warszawskich szpitali. Co prawda ostatnio dziennie dzwoni nawet kilkadziesiąt osób chcących oddać osocze, jednak faktyczna liczba dawców nie przekracza 10 osób. Nie każdy może faktycznie zostać dawcą, dlatego tak ważne, by zgłaszało się jak najwięcej osób. Ostatnio najbardziej brakowało osocza dla chorych na COVID-19 z grupą krwi B. Radomska RCKiK również apeluje do osób, które przeszły COVID, o oddawanie osocza. – Codziennie pobieramy je od ok. 5-6 osób, a zapotrzebowanie już na dziś byłoby co najmniej dwa razy większe. Szczególnie brakuje osocza grup krwi AB i B. Zdarza się, że szukamy osocza w RCKIK w całej Polsce – mówi lekarz z radomskiego RCKiK.

Nie można czekać

Osocze ozdrowieńców trzeba podać choremu w odpowiednim momencie: – Nie ma sensu podawać go osobie, która przechodzi COVID-19 łagodnie. Podajemy je, gdy pacjent ma zapalenie płuc i widzimy, że jego stan może się pogorszyć. Osocze zawiera immunoglobuliny (przeciwciała), ma działanie przeciwwirusowe, dlatego z jego podaniem nie można czekać za długo. Gdy chory ma niewydolność oddechową i musi być pod respiratorem, na osocze jest już raczej za późno – mówi prof. Tomasiewicz.

Czytaj też:
Naukowcy: Terapia osoczem to skuteczna metoda leczenia COVID-19

Dlatego tak ważne jest to, żeby mieć je pod ręką, gdy stan chorego się pogarsza. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych z października 2020 r. wskazują, że warto rozważyć podawanie osocza ozdrowieńców w stadium drugim rozwoju infekcji COVID-19. – Na te rekomendacje powołuje się Ministerstwo Zdrowia i inne instytucje, niedługo pojawią się również nowe rekomendacje Agencji Oceny Technologii Medycznych, gdzie również pojawia się osocze – zaznacza prof. Tomasiewicz.

Bardzo dobre efekty stosowania osocza ozdrowieńców potwierdza prof. Grażyna Rydzewska, kierująca Kliniką Gastroenterologii CSK MSWiA w Warszawie. W tym szpitalu przez kilka miesięcy prowadzono badanie kliniczne z osoczem ozdrowieńców. – Pacjenci leczeni osoczem mieli mniejszą śmiertelność i rzadziej potrzebowali respiratorów – mówi prof. Grażyna Rydzewska.

W każdym szpitalu można choremu podać osocze

Osocze ozdrowieńców można podawać nie tylko w wysokospecjalistycznych szpitalach. – Osocze jest dostępne w RCKiK, zamawia się je za pomocą szpitalnego banku krwi i może to zrobić każdy szpital, a RCKiK powinien zrealizować zamówienie – przypomina prof. Tomasiewicz, który prosi o pomoc i gorąco namawia ozdrowieńców o oddawanie osocza.

Oddać osocze może każdy, kto przechorował COVID-19 (także bezobjawowo), czuje się na siłach i spełnia kryteria bycia dawcą krwi. Powinny być to zdrowe osoby, niemające chorób przewlekłych, które w ciągu ostatniego pół roku nie miały zabiegów operacyjnych. Zachęcamy do dzwonienia do nas, udzielamy wszelkich informacji, kto może zostać dawcą – dodaje dr Justyna Wojewoda.

Stacje krwiodawstwa proszą dawców o wcześniejszy telefoniczny kontakt telefoniczny lub mailowy: umawiają na konkretny dzień i godzinę, by dawca nie czekał i żeby spełnić wszelkie procedury zapewniające bezpieczeństwo. – Dawca nie musi mieć żadnych badań, my wykonujemy wszystkie – zachęca dr Wojewoda. Potrzebne jest osocze każdej grupy. Zanim zostanie podane choremu, wykonuje się badania wirusologiczne, inaktywacji patogenów, sprawdza się też poziom przeciwciał przeciw SARS-CoV-2.

Osocze jednego dawcy może posłużyć do leczenia nawet trzech osób. Jedna osoba może nawet trzem uratować życie - przypomina dr Elżbieta Puacz.

Prof. Tomasiewicz apeluje, by RCKiK w całej Polsce pobierały jak najwięcej osocza od pacjentów. – To dobrze, że w akcję pobierania osocza angażuje się tak wiele osób, jednak jak na razie wszystko opiera się na ich aktywności, a potrzebne są też działania systemowe, przy tej skali epidemii, którą teraz mamy i takim zapotrzebowaniu. Można odpowiednio pokierować ozdrowieńców i zachęcić ich do oddawania osocza – mówi prof. Tomasiewicz.

Małgorzata Lorek, dyrektor Narodowego Centrum Krwi, zapewnia, że takie działania będą wkrótce podejmowane.

Zostań dawcą osocza - możesz uratować życie

Dawcą osocza ozdrowieńców może zostać osoba, która przeszła COVID-19 (również w formie bezobjawowej) i spełnia kryteria bycia dawcą krwi, jest w wieku 18-60 lat, nie choruje przewlekle. Dawca musi zostać uznany za osobę wyleczoną, dobrze się czuć, od zakończenia izolacji musi minąć okres co najmniej 28 dni (lub co najmniej 28 dni musi upłynąć od ustąpienia objawów zakażenia SARS-CoV-2; albo 14 dni od dodatniego wyniku przeciwciał anty-SARS-CoV-2, jeśli że dana osoba nie miała objawów COVID-19).


Osocze można oddawać we wszystkich RCKiK w Polsce po wcześniejszym kontakcie telefonicznym lub mailowym

  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Białymstoku
    tel. 85 745 63 11, 85 745 63 33
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Bydgoszczy
    tel. 52 322 18 73, 52 322 18 71
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Gdańsku
    tel. 58 520 40 20, 58 520-40-10
    mail: [email protected]
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Kaliszu
    tel. 62 76 79 416, 62 76 79 417
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach
    tel. 726 227 229
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Kielcach
    tel. 41 345 21 14, 41 33 59 401
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Krakowie
    tel. 12 261 88 16
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Lublinie
    tel. 509 169 059
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Łodzi
    tel. 42 61 61 457, 42 61 61 467, 42 61 61 405, 42 61 61 456
    mail: [email protected]
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Olsztynie
    tel. 668 015 522, 668 015 577, 89 526 01 56 w. 152
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Opolu
    tel. 77 44 13 803
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Poznaniu
    tel. 61 886 33 54
    mail: [email protected]
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Raciborzu
    mail: [email protected]
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Radomiu
    tel. 516 860 338, 500 754 538
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Rzeszowie
    tel. 17 867 20 33
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Słupsku
    tel. 58 520 40 40
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Szczecinie
    tel. 726 530 560, 91 424 36 45
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Wałbrzychu
    tel. 76 664 63 13
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Warszawie
    tel. 723 203 207
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa we Wrocławiu
    tel. 71 37 15 824
    mail: [email protected]
  • Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Zielonej Górze
    tel. 68 329 83 93, 68 329 83 89
  • Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie
    tel. 515 633 105,
    mail: [email protected]
Artykuł został opublikowany w 41/2020 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.