Lądolot dla każdego

 

Przejeżdżamy przez ogród, pole, drogę, ściernisko oraz szuwary i po chwili jesteśmy z synem na środku jeziora, gdzie spokojnie zaczynamy łowić ryby - opowiada Józef Adamowicz, rolnik i konstruktor z Miłoszyc, który sam zbudował poduszkowiec. To najbardziej uniwersalny pojazd na świecie - może się poruszać niemal po każdym terenie. W wielu krajach poduszkowce są popularne. W Polsce jest ich tylko kilkanaście. Wbrew powszechnemu przekonaniu, nie są one ani drogie, ani skomplikowane w obsłudze.

Pod prąd Dunajca
Jak dotrzeć do osoby, która ugrzęzła w bagnie lub pod którą załamał się lód?
W takiej sytuacji nie pomoże łódź motorowa ani samochód terenowy. Tymczasem poduszkowiec utrzymuje się zarówno na kruchym lodzie, jak i na grząskim podłożu. Niegroźne są dla niego głębiny, mielizny czy piaszczyste lub żwirowe bezdroża. - W trakcie testów prowadzonych wspólnie z Wojewódzką Komendą Policji w Krakowie płynęliśmy nawet w górę Dunajca, co nikomu innemu się nie udało. W wielu krajach poduszkowce są standardowym wyposażeniem służb ratownictwa, u nas jednak niewiele osób się na nich zna, więc kupowane są mniej praktyczne łodzie - mówi Józef Adamowicz.
Poduszkowiec konstruktora z Miłoszyc był wykorzystywany, by pomóc osobom, które znalazły się na terenach zalanych podczas powodzi w okolicach Tarnobrzega. - Strażakom kierującym akcją powiedziano, że przyjedzie wodolot! Zastanawiali się, skąd wezmą tak wielki dźwig, by ustawić go na wodzie. Pozytywnie ich zaskoczyliśmy, gdy zadania zaplanowane na cztery dni zrealizowaliśmy w ciągu kilku godzin - wspomina Adamowicz. Tylko dwa poduszkowce wykorzystywane są przez polskie służby ratownicze: korzysta z nich policja rzeczna w Warszawie i straż pożarna w Nysie. - Gdy Wis-łą spływa kra lub poziom wody jest bardzo niski i co kawałek zdarzają się mielizny, w zasadzie nie można się poruszać po rzece innym pojazdem niż poduszkowiec. Dzięki niemu uratowaliśmy już życie jednej osobie - twierdzi nadkomisarz Zbigniew Olszowski, zastępca komendanta stołecznego komisariatu rzecznego. Chcąc przekonać urzędników do tego uniwersalnego pojazdu, w lipcu łódzcy dziennikarze objechali na poduszkowcu niemal całą Polskę (pokonali przeszło 1500 km).

Zrób go sam
Pierwsze urządzenie unoszące się na poduszce powietrznej skonstruował w 1957 r. angielski inżynier Christopher Cockerell. Józef Adamowicz, który zbudował poduszkowiec czterdzieści lat później, ma na swoim koncie także różne maszyny rolnicze oraz motolotnię zrobioną między innymi z gaśnicy, silnika trabanta i fragmentów autobusu. Prototyp poduszkowca zbudował w ciągu sześciu miesięcy - urządzenie od razu zadziałało, choć dopracowywanie szczegółów zajęło kolejne cztery lata. Poduszkowiec jego projektu - HT-P400 Anaconda - pierwszy w Polsce uzyskał w 2001 r. certyfikat Państwowego Rejestru Statków. Dotychczas rolnik wynalazca zbudował sześć poduszkowców. Pojazd poruszający się na poduszce powietrznej postanowili też stworzyć - w ramach pracy dyplomowej - uczniowie Zespołu Szkół Mechanicznych w Sanoku. - Wiele miesięcy szperaliśmy w globalnej sieci. Potem były godziny żmudnych wyliczeń. Zdobyliśmy silnik od kosiarki, wentylator od chłodnicy samochodowej, uszyliśmy fartuch i zbudowaliśmy kadłub. Z dumą uruchomiliśmy nasz pojazd, ale skończyło się na wielkim hałasie - opowiada Bogdan Buczek, nauczyciel nadzorujący projekt. Grupa uczniów przystąpiła więc do stworzenia nowego projektu i pozyskania lepszych części.
W marcu ubiegłego roku Twister - jak chłopcy z Sanoka nazwali swój poduszkowiec - w końcu zadziałał. I nie tylko pomógł im uzyskać dyplom, ale także pierwszą nagrodę w Turnieju Młodych Mistrzów Techniki na szczeblu wojewódzkim oraz indeksy wyższych uczelni.
Koszt wykorzystanych w Twisterze materiałów wyniósł zaledwie cztery tysiące złotych. Ceny fabrycznych poduszkowców są co najmniej dziesięciokrotnie wyższe. Najwięcej sprzedaje się ich w Stanach Zjednoczonych (po kilkaset sztuk rocznie). Można nabyć malutki model dwuosobowy lub poduszkowy autobus bądź ciężarówkę. Amerykańska firma Universal Hovercraft oferuje nawet zestawy do samodzielnego montażu w garażu bądź same plany, na podstawie których można zbudować własny pojazd.

Dwieście kilometrów na godzinę
Poduszkowce przewożą pasażerów i samochody po kanale La Manche, a kanadyjskim strażnikom służą do przemieszczania się po wiecznie skutych lodem terenach podbiegunowych. Ponad sto poduszkowców ma na wyposażeniu amerykańska armia (niektóre mogą przewozić czołgi). W wielu krajach kupowane są one także jako pojazdy rekreacyjne. Poduszkowiec zapewnia duży komfort jazdy (nie podskakuje na wyboistej drodze), nie ma w nim skomplikowanego układu podwozia, jest ekonomiczny, a wywierany przez niego nacisk na podłoże jest sto razy mniejszy niż idącego człowieka. Może osiągać prędkość nawet 200 km/h.
- Obecnie pracuję nad stworzeniem poduszkowego pociągu. Jestem przekonany, że poduszka powietrzna stopniowo zacznie wypierać koła w pojazdach, zwłaszcza że w Polsce jest niewiele dróg dobrej jakości - twierdzi Józef Adamowicz.