Centralny dystrybutor

Ponad 60 proc. sumy, jaką płacimy za litr benzyny, wraca do bud- żetu państwa w postaci podatku VAT, akcyzy i cła. Ministerstwo Finansów zakłada, że za trzy lata już 70 proc. ceny będą stanowiły opłaty fiskalne. Pobieranie podatku akcyzowego jest najłatwiejszym sposobem na zwiększenie wpływów do budżetu państwa i pokrycie jego deficytu. W ciągu najbliższych lat paliwa w Polsce (teraz są one tańsze niż we wszystkich państwach UE i krajach ubiegających się o przyjęcie do niej) będą drożały, zbliżając się do cen w państwach Unii Europejskiej. Oznacza to, że systematycznie będzie rosła wielkość akcyzy obciążającej przerób ropy naftowej i handel benzyną. Szacuje się, że w ciągu najbliższych kilku lat trzeba będzie podnieść stawki podatku akcyzowego nawet o 60 proc. Ostateczna cena benzyny zależy od trzech czynników: opłat fiskalnych (głównie akcyzy), ceny ropy naftowej na rynkach światowych oraz kursu dolara. W tym roku już czterokrotnie wzrastał koszt zatankowania samochodu. Pod koniec marca litr benzyny był droższy o 20 groszy niż w pierwszych dniach stycznia. Cena wzrosła więc o ponad 10 proc. Wpływ na to miały wszystkie trzy czynniki. 31 grudnia 1998 r. baryłka (159 l) ropy naftowej na giełdzie w Londynie kosztowała 10,54 USD. Po trzech miesiącach jej cena wzrosła do 14,39 USD. W ostatnim dniu 1998 r. za dolara płacono 3,50 zł, zaś 31 marca 1999 r. - 3,97 zł. Oznacza to, że cena baryłki ropy wzrosła w tym czasie z 36,89 zł do 57,13 zł. Ministerstwo Finansów już dwukrotnie w tym roku podnosiło wartość podatku akcyzowego. Zwiększenie jego stawki o 10 zł za tonę powoduje, że cena litra paliwa na stacji benzynowej zwiększa się o niecały grosz. - W ubiegłym roku rafinerie mogły przejąć na siebie koszty związane z jednym czynnikiem - wzrostem akcyzy - i nie podnosić ceny benzyny - twierdzi Konrad Jaskóła, prezes zarządu Petrochemii Płock SA. W 1999 r. klient będzie musiał zapłacić za zwiększenie się akcyzy, ceny ropy oraz spadek wartości złotego. Producenci przekonują, że ceny benzyny rosną wolniej, niż wynikałoby to ze zmian kształtujących je czynników. - Do połowy marca nasza benzyna zdrożała o 6,5 proc., zaś akcyza, kurs dolara i światowe ceny zwiększyły się o 12-21 proc. - informuje Włodzimierz Dyrka, prezes zarządu Rafinerii Gdańskiej. W 1998 r. spadek cen ropy naftowej na świecie był jednym z czynników obniżających tempo inflacji w naszym kraju. - W Polsce paliwa nie taniały, ponieważ po każdej znacznej obniżce światowych cen ropy Ministerstwo Finansów zwiększało o kilka groszy wartość akcyzy - twierdzi Andrzej Szczęśniak, prezes Polskiej Izby Paliw Płynnych. - W efekcie koszt zakupu surowca miał coraz mniejszy wpływ na ostateczną cenę benzyny, ale to się zmieniło. Dlatego obecne podwyżki są tak drastyczne. Dla gospodarki i naszych kieszeni ważna jest nie tylko ostateczna cena benzyny, ale także jej wpływ na wzrost cen towarów i usług. Zdaniem Witolda Skroka, dyrektora Departamentu Polityki Finansowej i Analiz Ministerstwa Finansów, na zakup paliwa przeznaczaliśmy w lutym 1999 r. jedynie 2,33 proc. wszystkich naszych wydatków. Oznacza to, że podwyżka cen benzyny o punkt procentowy bezpośrednio wywołuje wzrost inflacji o 0,023 proc. Istnieją również pośrednie skutki ruchu cen benzyny. - Uważam, że wyższe o punkt procentowy ceny paliw powodują, iż inflacja zwiększa się o 0,04 proc. - szacuje dyrektor Skrok. - W najbliższym czasie nie grozi nam żaden szok cenowy - przekonuje Tadeusz Chrościcki, dyrektor Departamentu Monitoringu Rządowego Centrum Studiów Strategicznych. Jego zdaniem, podrożenie paliw nie będzie miało większego wpływu na inflację, która w marcu i kwietniu nie powinna przekroczyć 0,6 proc. Mniejszymi optymistami są natomiast przedstawiciele Polskiej Izby Paliw Płynnych. Według ich szacunków, zwiększenie się cen paliw o 10 proc. wymusza wzrost inflacji o punkt procentowy.