muzyka
Piękny chłód Skandynawii
Jej debiut „Daddy Says I’m Special” wniósł powiew inności do polskiej muzyki. Pokazywał inspiracje Kari Amirian chłodem skandynawskiej muzyki i (odrobinę) amerykańskim neofolkiem. Muzycy nie znoszą porównań, ale druga płyta „Wounds And Bruises” to też krok w stronę Skandynawii – tylko klubowej, mocniej podbudowanej elektroniką. Kari podąża ku The Knife i Björk, co słychać już w otwierającym album utworze „I Am Your Echo”. Chylę czoła przed produkcją tej płyty, podoba mi się muzyczna intuicja artystki w łączeniu folku z elektroniką, cieszę się z tak „gęstych” kompozycji, jak tytułowe „Wounds And Bruises”, z ciekawie nakładającymi się na siebie efektami, które dają miły efekt „bliskości”. Ale wolałabym, żeby Kari przemówiła w końcu własnym głosem. Może uda się na trzeciej płycie? Anna Gromnicka
Kari Amirian „Wounds And Bruises” Nextpop
TEATR
Witajcie w korpohorrorze
Eugène Ionesco wraca do łask. Po ciekawej „Łysej śpiewaczce” w reżyserii Macieja Prusa w Teatrze Dramatycznym w Warszawie premiera „Nosorożca” w inscenizacji Artura Tyszkiewicza. Również udana. Ionesco pisał „Nosorożca” jako ostrzeżenie przed kolejnym wybuchem faszyzmu w Europie. Ale klasyczny tekst został znakomicie uwspółcześniony przez Piotra Kamińskiego. Zamiast francuskiej prowincji Tyszkiewicz portretuje świat wielkomiejskich korporacji, gdzie celem jest bezrefleksyjne zarabianie. Nosorożyca to choroba dopadająca koryfeuszy korpospokoju. Zagłada tej rzeczywistości nie jest jednak kompletna. Czy stajemy się beznamiętnymi trybami w maszynie mielącej wszystko? Jak broni się człowieczeństwo? Pytania nie są szczególnie wyszukane, również przedstawienie Tyszkiewicza nie stanie się raczej hitem sezonu, niemniej warto je zobaczyć dla kilku fenomenalnych scen (mechaniczny balet pracowników korporacji), sprawnej reżyserii oraz dobrej gry aktorskiej. Łukasz Maciejewski
„Nosorożec”, reż. Artur Tyszkiewicz, Teatr Dramatyczny w Warszawie
TELEWIZJA
Na cześć Łodzi
W niedzielę 22 grudnia w TVP 2 „The Four Colors of Łódź” – koncert muzyki Zbigniewa Preisnera napisanej z okazji rewitalizacji terenów dawnej Wytwórni Filmowej w Łodzi. Kompozycje są hołdem dla miasta na odmiennych etapach jego rozwoju. Ale także opowieścią, jak się w nim rodziło kino. Na scenie zaśpiewają m.in. Hanna Banaszak i Elżbieta Towarnicka.
„The Four Colors of Łódź” (koncert muzyki Zbigniewa Preisnera), TVP 2, Niedziela, 22 grudnia, godz. 23.20
dvd
Z kart historii
„The Story of Film – Odyseja Filmowa” to podzielony na 15 godzinnych odcinków spektakularny esej o historii kina. Mark Cousins odważnie prowadzi widza przez historię filmu, twórców, epoki. W jego wizji nudę wykładu zastępuje swobodna, choć precyzyjnie uporządkowana podróż po filmowych motywach i wątkach. Duża intelektualna przyjemność.
„The Story of Film – Odyseja Filmowa”, reż. Mark Cousins, Gutek Film
KSIĄŻKA
Mięso wygrywa
Mo Yana nie bez powodu nazywa się chińskim Marquézem, choć po lekturze znakomitego „Bum!” można go równie dobrze nazwać chińskim Gogolem albo Faulknerem. Kontrowersyjny zeszłoroczny noblista stał się znany głównie z niefortunnego porównania chińskiej cenzury do lotniskowej kontroli bezpieczeństwa. Jednak, niestety albo na szczęście, to znakomity pisarz, o czym kolejny raz mamy okazję się przekonać: ukazały się u nas dwie jego książki, debiutancki „Klan czerwonego sorga” (1986), który przyniósł mu w Chinach ogromną popularność, oraz „Bum!” oryginalnie wydana w 2003 r. Literacki świat Mo Yana to świat dalekiej chińskiej prowincji – wsi, która trwa nieprzerwanie, co rusz przypalana ogniem społecznych i politycznych przemian. Wsi terroryzowanej, parcelowanej, reformowanej, a wreszcie pozostawionej samej sobie. W „Bum!” lądujemy w latach 90. zeszłego wieku, gdy nawet w ten zapadły kąt dociera osobliwy klanowy kapitalizm, a sołtys wioski zaczyna robić biznesową karierę. Jednak Mo Yan nie byłby Mo Yanem, gdyby napisał banalną powieść realistyczną z życia utrudzonych rolników. Wioska bowiem specjalizuje się w produkcji mięsa ze wszystkiego, co chodzi, biega i pełza. Mięso, w celu dodania mu stosownej wagi, pompuje się wodą, a potem moczy się w odczynnikach chemicznych, niekoniecznie jadalnych, by wyglądało estetycznie. Oszukują wszyscy – ci, co sprzedają, ci, co kupują, i ci, co inkasują łapówki, żeby w ogóle można było kupować i sprzedawać. Towarzyszy temu orgia konsumpcji, możliwa tylko w społeczeństwie, które przez całe dekady było bardzo głodne. Mo Yan uprawia ostrą satyrę z iście surrealistycznym temperamentem, a przy okazji opowiada o dramacie pewnej rodziny, która z różnych powodów nie potrafi się włączyć w nurt gwałtownych zmian, zaakceptować nowych władców i nowych reguł gry. Zwycięzców się nie sądzi, ale to przegrani mają ciekawszą historię – historię klęski i zemsty. Piotr Kofta
Mo Yan „Bum!” przeł. Agnieszka Walulik W.A.B. 2013
film
Zielnik babci
Paulette jest zgorzkniałą emerytką. Żyje w biedzie, bez pasji, pielęgnując ksenofobię i niechęć do świata. Dopóki nie odkryje, jak dobrym biznesem jest handel marihuaną. „Babcia Gandzia” Jérôme’a Enrico to zabawna i bezpretensjonalna komedia z francuskich wielokulturowych blokowisk. O wychodzeniu z życiowego impasu, przełamywaniu własnych barier. Schematyczna? Tak, ale w niczym to nie przeszkadza. Krzysztof Kwiatkowski
„Babcia Gandzia”, reż. JerÔme Enrico, Aurora Films
FILM
Lokaj równości
Lee Daniels sięgnął po prawdziwą historię. O kilku dekadach losów Stanów Zjednoczonych opowiada z perspektywy tytułowego czarnoskórego kamerdynera. Bohater przez 30 lat pracował w Białym Domu. Prezydenci się zmieniali, on zostawał. Film z gwiazdorską obsadą jest opowieścią o drodze Afroamerykanów do równouprawnienia. O różnych metodach walki o swoje prawa i o godność. Przyzwoite, bardzo amerykańskie kino. Krzysztof Kwiatkowski
„Kamerdyner”, reż. Lee Daniels, Kino Świat, Oprah Winfrey zagrała w „Kamerdynerze”
MUZYKA
Bowie do poduszki
Reedycja wspaniałego projektu sprzed 35 lat, w którym David Bowie okazał się godnym partnerem Orkiestry Filadelfijskiej pod batutą Eugene’a Ormandy’ego. Gra tu wprawdzie na kilku instrumentach, ale przede wszystkim błyszczy jako narrator głosem jak z klasycznych słuchowisk BBC. Jedna z najniezwyklejszych pozycji w dyskografii artysty przypomniana niewątpliwie na fali zaskakującego powrotu na scenę. Świetny prezent na święta dla osoby w każdym wieku. Piotr Metz
David Bowie czyta „Piotrusia i Wilka” Prokofiewa
Sony
MUZYKA
Latino w Ameryce
Zaskakujący powrót po latach gwiazdy latynoskiego popu z najwyższej półki. Zaskakujący przede wszystkim repertuarem, w dużej części mniej oczywistym wyborem z klasycznego amerykańskiego katalogu piosenek i zaśpiewaniem ich w sposób daleki od kulturowych korzeni Glorii Estefan. Swobodne poruszanie się w czterech językach, w tym świetne duety z Laurą Pausini, wyróżniają ten projekt z wielu mu podobnych i pokazują niewątpliwe możliwości głosowe wokalistki. Piotr Metz
Gloria Estefan „The Standards”
Sony
KSIĄŻKA
Trochę inny Mrożek
Może chodzi o język, w którym powstawały te listy (przeważnie po angielsku), może o osobę adresata (Gunnar Brandell był szwedzkim literaturoznawcą), a może o nieobecność autocenzury (listy Mrożka kierowane do przyjaciół w Polsce czytano, rzecz jasna, w stosownym resorcie) – w każdym razie owa długoletnia korespondencja jest inna niż ta, którą dotąd znaliśmy. Inna, bo mniej neurotyczna, miejscami boleśnie szczera, a tu i ówdzie wręcz szokująca, gdy Mrożek pisze wprost o dylematach emigranta albo o swoich osobliwych korowodach z polską bezpieką próbującą zniszczyć mu życie w Paryżu. To ważna książka dopełniająca i niuansująca portret pisarza. Piotr Kofta
Sławomir Mrożek, Gunnar Brandell „LISTY” 1959-1994,
Wydawnictwo Literackie 2013
KSIĄŻKA
Wstyd Austrii
Temat stary jak świat: granice. Te między państwami i te między ludźmi. Te strzeżone i te, których nie widać. Austriacki dziennikarz Florian Klenk dostrzega je wszystkie, opowiadając w swoich reportażach o niewygodnych tajemnicach zamożnych i sytych mieszczan z serca starej Europy. Pisze o handlu kobietami i przemyśle seksualnym, obozach dla imigrantów, amoralnych praktykach brukowej prasy, sympatycznym i swojskim prawicowym populizmie, braku rozliczeń z nazistowską przeszłością. To głos sprzeciwu, tym mocniejszy, że lakoniczny i pozornie pozbawiony emocji. Klenk stawia na gościńcu lustro i mówi: patrzcie. Piotr Kofta
Florian Klenk „Kiedyś był tu koniec świata” przeł. Elżbieta Kalinowska, Czarne 2013
Top 10 książki
1. „Inferno”
Dan Brown
Sonia Draga
2. „Sezon burz”
Andrzej Sapkowski
SUPERNOWA – Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA
3. „Perfekcyjna pani domu. Poradnik”
Małgorzata Rozenek
Pascal
4. „Moje lata w Top Gear”
Jeremy Clarkson
Insignis
5. „Szczęście w cichą noc”
Anna Ficner- -Ogonowska
Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”
6. „Flirtując z życiem”
Danuta Stenka, Łukasz Maciejewski
Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”
7. „Moje odchudzanie”
Konrad Gaca
Czelej
8. „Moje wypieki i desery”
Dorota Świątkowska
Egmont Polska
9. „Bądź swoją siłą przez 365 dni w roku”
Demi Lovato
Feeria
10. „Wszystko w porządku”
Szymon Hołownia, Marcin Prokop
Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”
Top 10 muzyka
1. „Jestem...”
Bednarek
Lou & Rocked Boys/Rockers Publishing
2. „Folkhorod”
Enej
Lou & Rocked Boys/Rockers Publishing
3. „Midnight Memories”
One Direction
Sony Music PL
4. „Marek Sierocki przedstawia: I Love Christmas”
Różni wykonawcy
Sony Music PL
5. „Comfort and Happiness”
Dawid Podsiadło
Sony Music PL
6. „Święta bez granic”
Różni wykonawcy
Polskie Radio/Olesiejuk
7. „Violetta: Hoy somos más”
Muzyka filmowa
Universal/Universal Music PL
8. „Violetta: Cantar es lo que soy”
Muzyka filmowa
Other Pop/Universal Music PL
9. „Kolędowo”
Zakopower
Kayax/Parlophone Music PL
10. „X przykazań”
Sobota
100 procent/Fonografika
Top 10 kino
1. „Kraina lodu”
reż. Chris Buck, Jennifer Lee
Disney
2. „Igrzyska śmierci: W pierścieniu ognia”
reż. Francis Lawrence
Forum Film Poland
3. „Ratujmy Mikołaja”
reż. Leon Joosen, Aaron Seelman
Kino Świat
4. „Last Vegas”
reż. John Turteltaub
Monolith FIlms
5. „Mój biegun”
reż. Marcin Głowacki
ITI Cinema
6. „Wyścig”
reż. Ron Howard
ITI Cinema
7. „Thor: Mroczny świat”
reż. Alan Taylor
Disney
8. „Kapitan Phillips”
reż. Paul Greengrass
UIP
9. „Oldboy: Zemsta jest cierpliwa”
reż. Spike Lee
Monolith Films
10. „Rysiek Lwie Serce”
reż. Manuel Sicilia,
Monolith Films
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.