Sprawdzian dla nauczycieli

Przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego atmosfera w gminach była spokojniejsza niż w ubiegłych latach. Przecież w wielu miejscowościach władze lokalne już po raz dziewiąty organizowały inaugurację roku szkolnego. Nawet te gminy, które przejęły oświatę w styczniu 1996 r., mają już trzyletnie doświadczenie. Generalnie władze gminne poradziły sobie znakomicie. Praktycznie przygotowano wszystkie budynki. W zawrotnym tempie, mimo wielu kłopotów finansowych, kończono inwestycje i remonty. Tylko w kilku wypadkach zajęcia rozpoczęły się z niewielkim opóźnieniem - 6 września.

Czy nie mamy zatem żadnych problemów? Nic podobnego. Mamy ich jeszcze sporo. Samorządy gminne narzekają na braki finansowe, niektóre obawiają się, że funduszy na dowożenie uczniów nie wystarczy do końca roku. Część gmin nie otrzymała jeszcze kupionych przez MEN gimbusów. Obok nowoczesnych budynków szkolnych są i takie, w których warunki nauki są złe. Brakuje wielu sal gimnastycznych. Podręczniki powoli docierają do księgarń. W trzech gminach trwają lokalne konflikty - rodzice nie posyłają dzieci do szkoły lub okupują budynki. W dwóch szkołach rady pedagogiczne nie zaakceptowały nowo mianowanych dyrektorów. Związki zawodowe - "Solidarność" i ZNP - protestują przeciwko niskim nakładom na oświatę. Czy można mówić o sukcesie reformy? Jest na to o wiele za wcześnie. Reforma systemu edukacji nie polega tylko na utworzeniu nowych typów szkół, przygotowaniu nowych programów i podręczników. Głównym celem wprowadzanych zmian jest dobre przygotowanie młodych ludzi do życia w trudno przewidywalnej rzeczywistości III tysiąclecia. Szkoła musi tworzyć warunki do indywidualnej aktywności każdego ucznia, skutecznej komunikacji z innymi, powinna wyrabiać umiejętność pracy zespołowej. Musi także nauczyć biegłej znajomości języków obcych i sprawnego posługiwania się komputerem. Aby sprostać temu wyzwaniu, potrzebne są zmiany programów, metod nauczania, oceniania ucznia i sposobu kontaktowania się nauczyciela z uczniami i rodzicami. Te zmiany będą wprowadzane latami. Sukces reformy zależy przede wszystkim od nauczycieli. Dlatego trzeba im stworzyć odpowiednie warunki pracy, zapewnić godne wynagrodzenie, ułatwić dostęp do najnowszej wiedzy. Społeczeństwo powinno obdarzać nauczycieli zaufaniem, pedagodzy powinni być autorytetem. "Wznowienie dialogu [między społeczeństwem i nauczycielami] nie jest łatwym zadaniem. Jest jednak nieodzowne do przerwania uczucia izolacji i frustracji nauczycieli, do akceptacji konstruktywnej krytyki istniejącego porządku, do wspólnych działań na rzecz powodzenia niezbędnych reform" - to fragment raportu Jacques'a Delorsa "Edukacja - ukryty skarb". Niech to będzie dla nas wyzwaniem.