Wirtualny genom.
Na siódmej międzynarodowej konferencji na temat inteligentnych systemów mogących znaleźć zastosowanie w biologii molekularnej ogłoszono wyniki konkursu na oprogramowanie umożliwiające zlokalizowanie i opis genów nie do końca zsekwencjonowanego genomu. Obiektem badań jest genom muszki owocowej Drospohila Melanogaster, nad którym praca ma się zakończyć pod ko- niec tego roku. Na razie poznano ok. 17 proc. genów. Pomysłodawcą konkursu był doktor Martin Reese pracujący przy projekcie Berkeley Drosophila Genome. Wzorował się on na organizowanych co dwa lata "zawodach" w tworzeniu programu pozwalającego zbudować trójwymiarowy model białka na podstawie sekwencji DNA (kwasu nukleinowego). W czasie najbliższych sześciu miesięcy okaże się, czy bioinformatycy za pomocą stworzonych przez siebie programów komputerowych prawidłowo określili wszystkie geny muszki owocowej. Jeśli tak, jest szansa na wykorzystanie opracowanego software podczas badań nad innymi genomami. Jeśli nie - być może przy okazji kolejnych "zawodów" powstanie dokładniejszy program.
Separator komórek.
Michael Colvin z Duke University Medical Center w Durham opracował nową technikę izolacji komórek macierzystych krwi i szpiku, które przeszczepia się chorym ze zniszczonym systemem immunologicznym. Z komórek macierzystych rozwijają się wszystkie rodzaje komórek krwi i systemu obronnego. Ryzyko odrzucenia takiego przeszczepu jest nieduże. Jeśli natomiast wykorzystuje się niejednorodne komórki, przeszczep zawiera zwykle także dojrzałe komórki systemu immunologicznego, które mogą zaatakować tkanki. Naukowcy, opracowując nową metodę, skupili się na enzymie dehydrogenazy aldehydowej, występującym w dużym stężeniu w komórkach macierzystych. Enzym ten w wyniku zetknięcia z wprowadzoną do organizmu substancją fluorescencyjną powoduje świecenie ciałek. Urządzenie separacyjne wyłapuje świecące komórki - na razie jednak zbyt wolno, by metoda mogła być wykorzystywana w lecznictwie. Konieczne jest usprawnienie separatorów tak, by mogły być stosowane w szpitalach.
Kosmiczne plany.
Pod koniec lipca na spotkaniu w Wiedniu 188 przedstawicieli państw członkowskich Organizacji Narodów Zjednoczonych podpisało deklarację w sprawie przestrzeni kosmicznej i rozwoju ludzkości. Jej sygnatariusze podkreślili, że nauka o kosmosie i wykorzystywane przez nią technologie mogą być zastosowane w medycynie i badaniach środowiska. Państwa członkowskie opowiedziały się za współpracą w tej dziedzinie. Ponadto przedstawiły plany techniczne i polityczne związane z inwestycjami
w kosmosie na najbliższe dziesięć, piętnaście lat. W ramach wspólnych działań być może powstanie satelitarny system monitoringu katastrof. W takim wypadku trzeba by również znaleźć pieniądze na utrzymanie regionalnych centrów informacji o klęskach żywiołowych. Zasugerowano, by w sieci znalazły się także małe teleskopy zamontowane w krajach rozwijających się, planuje się też wybudowanie światowego obserwatorium kosmicznego. Naukowcy muszą uzgodnić zakres prowadzonych w nim badań i sposób finansowania inwestycji. W ośrodku miałby stanąć teleskop na ultrafiolet (o średnicy 1,5-2 m). Przedstawiciele ONZ i Europejskiej Agencji Kosmicznej zwracali uwagę na niski poziom edukacji i badań astronomicznych w Trzecim Świecie oraz stwierdzili, że tamtejszym naukowcom należy stworzyć możliwości współpracy z najlepszymi ośrodkami badawczymi. Na spotkaniu zaproponowano również koordynację obserwacji gwiazd zmiennych, które pozwalają poznać strukturę i ewolucję ciał niebieskich. Poza tym część z nich jest jeszcze nie skatalogowana.
Bank białek.
Amerykański Narodowy Instytut Ogólnych Nauk Medycznych rozpoczyna program pod nazwą "Inicjatywa struktury białka", dzięki któremu ma powstać katalog struktur białkowych. Roczny budżet każdego z pilotażowych centrów badawczych oszacowano na 3 mln USD. Naukow- cy zamierzają odkryć minimum 10 000 struktur białek w ciągu najbliższych pięciu lat. Ponieważ dziś koszt opracowania każdej z nich wynosi 200 tys. USD, konieczne będzie takie udoskonalenie metod badawczych, by ograniczyć wydatki do 20 tys. USD. Nie uda się w tym czasie zbadać struktury wszystkich białek, dlatego naukowcy skupili się na sklasyfikowaniu tysiąca podstawowych kształtów protein i ich odmian. Dzięki temu powstanie baza danych, umożliwiająca odwzorowanie struktury dowolnego białka na podstawie jego sekwencji genetycznej. Autorzy projektu są przekonani, że rezultaty ich poszukiwań pozwolą lepiej poznać ewolucję białek i ich funkcjonowanie, co z kolei przyspieszy prace farmakologiczne nad lekami, które mają działać na specyficzne receptory i inne struktury białkowe organizmu.
Na siódmej międzynarodowej konferencji na temat inteligentnych systemów mogących znaleźć zastosowanie w biologii molekularnej ogłoszono wyniki konkursu na oprogramowanie umożliwiające zlokalizowanie i opis genów nie do końca zsekwencjonowanego genomu. Obiektem badań jest genom muszki owocowej Drospohila Melanogaster, nad którym praca ma się zakończyć pod ko- niec tego roku. Na razie poznano ok. 17 proc. genów. Pomysłodawcą konkursu był doktor Martin Reese pracujący przy projekcie Berkeley Drosophila Genome. Wzorował się on na organizowanych co dwa lata "zawodach" w tworzeniu programu pozwalającego zbudować trójwymiarowy model białka na podstawie sekwencji DNA (kwasu nukleinowego). W czasie najbliższych sześciu miesięcy okaże się, czy bioinformatycy za pomocą stworzonych przez siebie programów komputerowych prawidłowo określili wszystkie geny muszki owocowej. Jeśli tak, jest szansa na wykorzystanie opracowanego software podczas badań nad innymi genomami. Jeśli nie - być może przy okazji kolejnych "zawodów" powstanie dokładniejszy program.
Separator komórek.
Michael Colvin z Duke University Medical Center w Durham opracował nową technikę izolacji komórek macierzystych krwi i szpiku, które przeszczepia się chorym ze zniszczonym systemem immunologicznym. Z komórek macierzystych rozwijają się wszystkie rodzaje komórek krwi i systemu obronnego. Ryzyko odrzucenia takiego przeszczepu jest nieduże. Jeśli natomiast wykorzystuje się niejednorodne komórki, przeszczep zawiera zwykle także dojrzałe komórki systemu immunologicznego, które mogą zaatakować tkanki. Naukowcy, opracowując nową metodę, skupili się na enzymie dehydrogenazy aldehydowej, występującym w dużym stężeniu w komórkach macierzystych. Enzym ten w wyniku zetknięcia z wprowadzoną do organizmu substancją fluorescencyjną powoduje świecenie ciałek. Urządzenie separacyjne wyłapuje świecące komórki - na razie jednak zbyt wolno, by metoda mogła być wykorzystywana w lecznictwie. Konieczne jest usprawnienie separatorów tak, by mogły być stosowane w szpitalach.
Kosmiczne plany.
Pod koniec lipca na spotkaniu w Wiedniu 188 przedstawicieli państw członkowskich Organizacji Narodów Zjednoczonych podpisało deklarację w sprawie przestrzeni kosmicznej i rozwoju ludzkości. Jej sygnatariusze podkreślili, że nauka o kosmosie i wykorzystywane przez nią technologie mogą być zastosowane w medycynie i badaniach środowiska. Państwa członkowskie opowiedziały się za współpracą w tej dziedzinie. Ponadto przedstawiły plany techniczne i polityczne związane z inwestycjami
w kosmosie na najbliższe dziesięć, piętnaście lat. W ramach wspólnych działań być może powstanie satelitarny system monitoringu katastrof. W takim wypadku trzeba by również znaleźć pieniądze na utrzymanie regionalnych centrów informacji o klęskach żywiołowych. Zasugerowano, by w sieci znalazły się także małe teleskopy zamontowane w krajach rozwijających się, planuje się też wybudowanie światowego obserwatorium kosmicznego. Naukowcy muszą uzgodnić zakres prowadzonych w nim badań i sposób finansowania inwestycji. W ośrodku miałby stanąć teleskop na ultrafiolet (o średnicy 1,5-2 m). Przedstawiciele ONZ i Europejskiej Agencji Kosmicznej zwracali uwagę na niski poziom edukacji i badań astronomicznych w Trzecim Świecie oraz stwierdzili, że tamtejszym naukowcom należy stworzyć możliwości współpracy z najlepszymi ośrodkami badawczymi. Na spotkaniu zaproponowano również koordynację obserwacji gwiazd zmiennych, które pozwalają poznać strukturę i ewolucję ciał niebieskich. Poza tym część z nich jest jeszcze nie skatalogowana.
Bank białek.
Amerykański Narodowy Instytut Ogólnych Nauk Medycznych rozpoczyna program pod nazwą "Inicjatywa struktury białka", dzięki któremu ma powstać katalog struktur białkowych. Roczny budżet każdego z pilotażowych centrów badawczych oszacowano na 3 mln USD. Naukow- cy zamierzają odkryć minimum 10 000 struktur białek w ciągu najbliższych pięciu lat. Ponieważ dziś koszt opracowania każdej z nich wynosi 200 tys. USD, konieczne będzie takie udoskonalenie metod badawczych, by ograniczyć wydatki do 20 tys. USD. Nie uda się w tym czasie zbadać struktury wszystkich białek, dlatego naukowcy skupili się na sklasyfikowaniu tysiąca podstawowych kształtów protein i ich odmian. Dzięki temu powstanie baza danych, umożliwiająca odwzorowanie struktury dowolnego białka na podstawie jego sekwencji genetycznej. Autorzy projektu są przekonani, że rezultaty ich poszukiwań pozwolą lepiej poznać ewolucję białek i ich funkcjonowanie, co z kolei przyspieszy prace farmakologiczne nad lekami, które mają działać na specyficzne receptory i inne struktury białkowe organizmu.
Więcej możesz przeczytać w 38/1999 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.