Niebezpieczna pora

Dodano:   /  Zmieniono: 
Brak odwagi w rekonstruowaniu rządu może się strasznie zemścić. Zmiany może wymusić ulica
Oddaję ten tekst do druku 17 września. Ważna to dla Polski data. W tym dniu sześćdziesiąt lat temu weszli, a sześć lat temu wyszli. Pamiętam uroczystość przed Belwederem i tego ostatniego żołnierza, który zamiast skręcić w lewo ku ambasadzie, skręcił w prawo i puścił się gdzieś w Aleje. Ta pomyłka wydała mi się symboliczna. Oni bardzo nie chcieli wychodzić. A przecież opuszczenie kraju przez bojców Armii Czerwonej było warunkiem niezbędnym naszego członkostwa w NATO czy Unii Europejskiej. Wyprowadzenie wojsk sowieckich uważam za jeden z większych sukcesów swej prezydentury. Okazuje się, że miejsce Polski w Europie nie tyle zależy od jej położenia geograficznego, ile od położenia rosyjskich garnizonów.

Przed sześćdziesięciu laty robotniczo-chłopska Armia Czerwona, współpracując z Niemcami, dobiła broniącą się Polskę. Żadne deklaracje nie odmienią agresywnego charakteru tego faktu. Niepokoi natomiast to, że nasi sąsiedzi próbują znowu zaklinać i odmieniać historię - niedobra to tradycja. Rosjanie wiedzieli, że ofensywa Zachodu ma ruszyć dwa tygodnie po wypowiedzeniu wojny. Francja wypowiedziała wojnę 3 września. 3+14=17. Ponieważ wiedzieli, że alianci nie zamierzają się ruszyć, ruszyli się sami. Dwa totalitaryzmy postawiły sobie za cel zniszczenie Polski i polskości. Groby w Katyniu i w Palmirach to dwie strony tego samego medalu.
Rocznice nie powinny przesłaniać nam dnia dzisiejszego. Od 10 września funkcjonuje ustawa o działach. Miało to zapoczątkować rekonstrukcję rządu. Zmiany jednak nie następują. Zarówno premier, jak i przewodniczący są ogromnie z siebie zadowoleni. Odmiennie rządzeni - w sondażach notowania rządu sięgają dna. Tylko głęboka rekonstrukcja umożliwi odbicie się od niego. Gra na zwłokę może się okazać możliwie najgorszą taktyką. Ja wiem, że rekonstrukcja rządu koalicyjnego nie jest sprawą łatwą. Zwłaszcza gdy jeden z koalicjantów (AWS) jest też koalicją różnych podmiotów politycznych. Gra tu wiele sprzecznych interesów i godzić je na pewno nie jest łatwo. Nikt jednak nie twierdzi, że polityka to łatwe zajęcie. Brak odwagi w rekonstruowaniu rządu może się strasznie zemścić. Rekonstrukcję może wymusić ulica. Wtedy już nie będzie się to nazywało rekonstrukcją, lecz upadkiem.
Jak powinna wyglądać taka rekonstrukcja? Otóż powinna odmienić filozofię konstruowania rządów. Powinna się opierać na kryterium kompetencji, a nie roszczeń partyjnych. Dotychczas budowanie rządów opierało się na parytetach partyjnych. Spowodowało to przesunięcie się ośrodków władzy z rządu poza obręb Rady Ministrów. Odpowiedzialność za premiera ponosił przewodniczący NSZZ "Solidarność". Za ministrów unijnych brał ją wicepremier Balcerowicz. To jest jedyny minister odpowiedzialny za samego siebie (jako szef ugrupowania). Ministrowie ZChN dzielili odpowiedzialność z prezesem Piłką. Ministrowie SKL - z prezesem Styczniem, zaś ministrowie z RS AWS mieli szerokie pole do cedowania swej odpowiedzialności (trochę się zawęziło po odejściu ministra Tomaszewskiego). Właściwie nie było wiadomo, kto rządzi, a kto tylko pełni urząd. Władza bez odpowiedzialności zawsze ma tendencje do wynaturzania się. Nominacje następują z klucza, a tendencja ta schodzi z foteli ministerialnych do urzędów. Powstaje "republika kolesiów"- układ, gdzie notesy telefoniczne przywódców stanowią o mianowaniach. To nie może być rząd - to może być najwyżej jego zaprzeczenie.
Minęło właśnie dziesięć lat od powołania pierwszego rządu częściowo solidarnościowego. "Przetrenowaliśmy" od tamtej pory ze cztery gabinety. Jest więc pewna liczba sprawdzonych fachowców, których można - i trzeba - wykorzystać. Zawsze mówiłem, że lepiej, że taniej jest się uczyć na cudzych błędach niż na własnych. Nie przewidziałem, że istnieją grupy ludzi nie potrafiących wyciągnąć nauki nawet z własnych błędów.
Gdy myślę o wrześniu, zdaję sobie sprawę, że jest to w polskim kalendarzu miesiąc szczególnie ciężkich doświadczeń. Dziś po sześćdziesięciu latach od tamtego września możemy sobie obiecać, że nie będziemy wpisywać w nasz kalendarz kolejnych gorzkich doświadczeń. A jesteśmy na najlepszej drodze. Pamiętajmy, że wrzesień dla Polaków niebezpieczna pora...
Więcej możesz przeczytać w 39/1999 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.