Złoty interes

Dodano:   /  Zmieniono: 
Około 12 mld USD w postaci bezpośrednich inwestycji zagranicznych - na tyle wyceniona została w mijającym roku atrakcyjność ekonomiczna Polski; 25 mld zł z tytułu prywatyzacji - o tyle ubyło państwa w gospodarce. To krzepi, choć jeszcze niekoniecznie przeciętnego podatnika. Istotne, że wielkie prywatyzowane koncerny przestały być już jedynym magnesem, który przyciąga inwestorów do naszego kraju.
20 największych transakcji roku

Około 12 mld USD w postaci bezpośrednich inwestycji zagranicznych - na tyle wyceniona została w mijającym roku atrakcyjność ekonomiczna Polski; 25 mld zł z tytułu prywatyzacji - o tyle ubyło państwa w gospodarce. To krzepi, choć jeszcze niekoniecznie przeciętnego podatnika. Istotne, że wielkie prywatyzowane koncerny przestały być już jedynym magnesem, który przyciąga inwestorów do naszego kraju. Wzrasta liczba inwestycji typu greenfield, przejęć, fuzji. W roku 2000 łączyły się przede wszystkim instytucje finansowe - banki, firmy leasingowe. Doszło do pierwszego znaczącego przejęcia portalu internetowego przez koncern medialny, co może być zapowiedzią szybszego rozwoju e-biznesu między Odrą a Bugiem. Oto lista 20 największych i - naszym zdaniem - najważniejszych z punktu widzenia interesów kraju transakcji 2000 r.

Wrzuć monetę
25 lipca minister skarbu podpisał umowę sprzedaży 35 proc. akcji TP SA konsorcjum France Telecom i Kulczyk Holding. Francuzi (poprzez swoją spółkę Cogecom) kupili 25 proc. akcji, a firma Kulczyka (poprzez spółkę Teleinvest) - 10 proc. Nabywcy zapłacili łącznie 4,3 mld USD. Z tego 2,4 mld USD wpłynęło na specjalne konto walutowe w NBP i posłuży spłacie zadłużenia zagranicznego. Była to największa transakcja prywatyzacyjna w tej części Europy. Strategiczni akcjonariusze zainwestują w polską spółkę telekomunikacyjną 6,2 mld USD, w tym 4,6 mld USD do 2005 r. Zobowiązali się także pozostawić firmę na giełdzie i zagwarantowali pracownikom minimum 40-miesięczne zatrudnienie. TP SA ma 70 tys. pracowników i ponad 10 mln abonentów.

Accorbis
W sierpniu zrealizowano podpisaną 26 lipca umowę sprzedaży pakietu 35,4 proc. akcji Orbisu. Francuska sieć hoteli Accor nabyła 20 proc. akcji spółki, należący do Deutsche Banku fundusz FIC Globe - 10,4 proc., a resztę - developer Globe Trade Centre. Skarb państwa otrzymał 131 mln USD. Orbis, który zatrudnia 8,5 tys. osób, ma do dyspozycji 10 tys. miejsc w 55 hotelach (40 proc. polskiego rynku). Francuzi przez trzy lata nie sprzedadzą kupionych akcji, a przez sześć zachowają logo Orbisu. Wspólnie z polską spółką chcą stworzyć sieć dwugwiazdkowych hoteli Etap, w których cena noclegu nie przekraczałaby 100 zł.

Orła cień
7 lipca w ramach drugiego etapu prywatyzacji Polskiego Koncernu Naftowego Orlen na giełdę trafiło 30 proc. akcji spółki o wartości 690 mln USD. Cenę akcji ustalono na 20,5 zł, dla inwestorów indywidualnych przeznaczono 43,7 mln akcji, a dla instytucjonalnych - 65,5 mln. Drobni ciułacze zamówili 477 mln akcji o wartości ponad 2,4 mld USD. Redukcja zleceń wyniosła od 90,8 proc. do 95,4 proc. Resort skarbu zarobił 420,5 mln USD. Kapitalizacja giełdowa PKN sięga 2,2 mld USD.

Szwedzi grzeją
Szwedzki koncern energetyczny Vattenfall kupił pod koniec stycznia od skarbu państwa 55 proc. akcji Elektrociepłowni Warszawskich za 235 mln USD. Zobowiązał się także do zainwestowania 340 mln USD, choć przyznaje, że planuje wydatki wyższe od zagwarantowanych zobowiązaniem - mają osiągnąć 600 mln USD. Vattenfall chce m.in. zmienić kotły EW - z węglowych na gazowe. W skład stołecznego konglomeratu wchodzi sześć zakładów, w których pracuje 4,2 tys. osób. Spółka zaopatruje w ciepło 24 proc. odbiorców w Polsce.

Belgowie w Połańcu
W kwietniu doszło do pierwszej prywatyzacji elektrowni wykorzystującej węgiel kamienny. Minister skarbu sprzedał belgijskiemu Tractebelowi 25 proc. akcji Elektrowni im. T. Kościuszki w Połańcu za 83 mln USD. Do 2005 r. Tractebel przeznaczy na modernizację elektrowni 40 mln USD (w ciągu 11 lat deklaruje zainwestowanie 300 mln USD). Podwyższy też kapitał spółki o 54 mln USD, a w zamian zwiększy swoje udziały do 37,5 proc. Belgowie będą też mogli odkupić 15 proc. akcji od pracowników elektrowni. Zakład w Połańcu zatrudnia 2360 osób i wytwarza około 6 proc. krajowej energii elektrycznej.

Kolej na PKP
Energis Polska (dawniej NG Koleje Telekomunikacja) podpisał w grudniu wartą 51 mln USD umowę ze szwedzką firmą Ericsson na dostawę sprzętu telekomunikacyjnego do transmisji głosu i danych. Przez dwa lata Ericsson ma zainwestować 300 mln USD. Zgodnie z umową istniejąca sieć PKP posłuży do budowy ogólnokrajowego systemu transmisji danych i głosu, umożliwiającego przesyłanie danych z prędkością 20 gigabitów na sekundę.

Interes w aptece
Ministerstwo Skarbu Państwa podpisało umowę dotyczącą sprzedaży 52,5 proc. akcji Zakładów Farmaceutycznych Polpharma. Nabywca - polskie konsorcjum złożone z firm Spectra Management (Jerzy Starak) i Prokom Investments (spółka kontrolowana przez Ryszarda Krauzego, właściciela grupy Prokom) - zdecydował się zapłacić za sprzedany pakiet ponad 52 mln USD. Polpharma jest największą polską firmą farmaceutyczną.

Miasteczko Wilanów
W 1998 r. Prokom Investment kupił od Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego 169 hektarów ziemi na przedpolu pałacu w Wilanowie. W październiku spółka poinformowała, że w ciągu kilku lat na tym terenie kosztem około miliarda dolarów powstanie "Miasteczko Wilanów" - kompleks urbanistyczny obejmujący domy mieszkalne dla 10-12 tys. osób, biura, skwery, kawiarnie, centrum handlowe, lodowisko i rynek. Ceny mieszkań wyniosą 900-1500 USD za metr kwadratowy. Projekt stworzył zespół polskich architektów pod kierunkiem Guya Castelaina Perry’ego. Już w przyszłym roku rozpocznie się budowa centrum handlowo-rozrywkowego za 200 mln USD. Inwestorami są Trizec Hahn Europe oraz International Development Management.

Megaleasing
Europejski Fundusz Leasingowy przejął ponad 90 proc. akcji i udziałów w holdingu Carcade. W efekcie nowa spółka kontroluje 15 proc. polskiego rynku leasingowego. EFL nabył akcje wszystkich spółek Carcade, czyli Carcade Invest, Carcade Leasinf, Advisers i Akcept. Nie podano oficjalnie, za ile kupiono akcje. Analitycy szacują jednak, że transakcja opiewa na 30,7 mln USD. Spółki zachowały odrębność, ale będą razem opracowywać strategie marketingowe. EFL zawiera rocznie około 50 tys. umów leasingowych. Ich wartość to w przybliżeniu 450 mln USD.

Eks-bud
Szwedzki potentat budowlany Skanska ma już 75 proc. akcji Exbudu. W połowie marca Skanska kupiła 9,99 proc. akcji kieleckiej spółki od Michała Sołowowa (właściciela m.in. Miteksu i Cersanitu) po 49 zł za każdą. Na początku kwietnia na przejęcie Exbudu zgodziła się Komisja Papierów Wartościowych i Giełd. Witold Zaraska, prezes przejętej firmy, został nowym szefem rady nadzorczej. Na przejęcie Exbudu Szwedzi przeznaczyli ponad 154 mln USD.

SBS & ITI
ITI zyskał w tym roku znaczącego sojusznika na rynku mediów. Scandinavian Broadcasting Systems kupił od holdingu 33 proc. udziałów w telewizji TVN za 175 mln USD (w gotówce - 92 mln USD, w akcjach SBS - 40 mln USD i resztę w zamiennych wekslach ITI). Skandynawski koncern zastrzegł sobie prawo do nabycia w przyszłości do 50 proc. akcji TVN, jeśli polskie prawo zezwoli, by udział inwestorów zagranicznych w stacjach telewizyjnych mógł być większy niż 33 proc. Obie firmy chcą w Polsce współpracować także przy realizacji przedsięwzięć internetowych oraz telekomunikacyjnych. ITI pieniądze od SBS przeznaczy m.in. na rozbudowę sieci tzw. multipleksów (holding jest udziałowcem spółki Multikino).

Duże piwo
Na początku sierpnia austriacki Brau Union podpisał umowę kupna od pracowników prawie 100 proc. akcji Browarów Warszawskich Królewskich, do których należy 2,7 proc. polskiego rynku piwa. Austriacy zapłacili 37,5 mln USD. Pracownikom zagwarantowano ciągłość zatrudnienia przez trzy lata. Roczna sprzedaż stołecznego browaru to ponad 600 tys. hektolitrów piwa. BBAG miał wcześniej (od stycznia 2000 r.) 100 proc. udziałów w rzeszowskim browarze Van Pur (kupionych za 13,5 mln USD), a od kwietnia kontroluje 24 proc. akcji Browarów Bydgoskich Kujawiak. Finunion Zarządzany przez Norwich Union otwarty fundusz emerytalny i towarzystwo ubezpieczeń na życie kupił największy fiński ubezpieczyciel - grupa Sampo. Finowie zdecydowali się zapłacić ponad 221 mln USD. OFE NU miało w tym roku pięcioprocentowy udział w rynku i 474 tys. członków. Za każdego z nich inwestorzy zapłacili 466 USD (w 1999 r. wartość każdej przyjmowanej do OFE umowy szacowano na 300 USD). Było to pierwsze w Polsce przejęcie funduszu emerytalnego. Norwich Union zdecydowało się pozbyć obu podmiotów ze względu na fuzję z Commercial Union, posiadającym własny OFE i własne towarzystwo ubezpieczeń na życie.

Dolinka krzemowa
W specjalnej strefie ekonomicznej w Tczewie koncern Flextronics International, jeden z najpotężniejszych producentów sprzętu elektronicznego, rozpoczął budowę parku przemysłowego. Koszt inwestycji analitycy oceniają na 355 mln USD. Zatrudnienie w parku znajdzie co najmniej 4 tys. osób. W pierwszym etapie inwestycji powstanie - kosztem prawie 20 mln USD - fabryka podzespołów elektronicznych, która będzie zatrudniała ponad 200 osób. Według założeń, do Tczewa mają ściągnąć w ciągu najbliższych pięciu lat inne firmy działające w branży elektronicznej i teleinformatycznej. Podobne zagłębia przemysłowe Flextronics International stworzył już w Meksyku, Brazylii, Chinach i na Węgrzech. FI zajmuje się przede wszystkim produkcją podzespołów dla telekomunikacji, medycyny i informatyki.

Budujemy mosty
W październiku otwarto w Warszawie nowy most - Świętokrzyski. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 37,2 mln USD. W czasie budowy przeprowadzono modernizację sąsiadujących z mostem ulic. Przedsięwzięcie sfinansowały warszawska gmina Centrum (24 mln USD) i Elektrim (13,2 mln USD), który w zamian za pokrycie części kosztów objął udziały w Porcie Praskim. Ma tam powstać olbrzymie centrum handlowo-biurowe o powierzchni użytkowej wynoszącej milion metrów kwadratowych. Ruszyła też na dobre budowa mostu Siekierkowskiego, jednego z najdłuższych w stolicy (ma mieć 800 metrów).

e-Biznes
ITI Holdings za 107 mln USD kupił od BRE Banku i Zbigniewa Jakubasa, właściciela Multico, około 33 proc. akcji Optimusa (średnio po 220 zł za akcję), dających prawo do 70 proc. głosów na WZA spółki. Wcześniej BRE Bank i Jakubas nabyli za 44 mln USD 28,43 proc. akcji Optimusa od prezesa spółki Romana Kluski i jego żony. Głównym celem ITI Holdings nie było jednak przejęcie Optimusa, ale Onetu, który w 75 proc. do niego należy. ITI dodatkowo kupił 25 proc. akcji Onetu bezpośrednio od jego akcjonariuszy i członków zarządu.

CitiHandlowy
Na początku listopada akcjonariusze Citibanku i Banku Handlowego ostatecznie zatwierdzili fuzję obu podmiotów. Połączony bank będzie miał 900,9 mln USD kapitałów własnych, a jego łączne aktywa wyniosą 6,6 mld USD. Obsługiwać będzie 18 tys. klientów korporacyjnych, a w ciągu najbliższych lat chce opanować 5 proc. rynku detalicznego. Marka BH nie zniknie z rynku. Pod tym szyldem połączone instytucje będą obsługiwać w Polsce klientów korporacyjnych. Zniknie za to marka Handlobanku, czyli sekcji detalicznej BH. Akcjonariusze Citibanku za każdą swoją akcję otrzymają 1350 akcji nowej emisji Handlowego. Niewykluczone, że w wyniku fuzji pracę straci ponad 1600 pracowników BH.

Irlandzki łącznik
Efektem październikowej fuzji Wielkopolskiego Banku Kredytowego i Banku Zachodniego jest powstanie jednej z większych polskich instytucji finansowych. O połączeniu obu podmiotów zadecydował ich wspólny inwestor strategiczny - Allied Irish Banks. Irlandczycy weszli do WBK w 1995 r., dwa lata później w pełni go kontrolowali. Rok temu wzięli udział w prywatyzacji Banku Zachodniego - za 80 proc. jego akcji zapłacili skarbowi państwa 523 mln USD. Nowy podmiot będzie nosił nazwę Bank Zachodni WBK, jego centrala znajdzie się we Wrocławiu, ale dział zajmujący się obsługą inwestorów ulokowany zostanie w Warszawie. BZ WBK prawdopodobnie sprzeda udziały w Zachodnim NFI Forum. W maju 2001 r. nowy bank ma wejść na giełdę.

Polish Enterprise Fund
Enterprise Investors, największa grupa inwestycyjna w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, ogłosiła w październiku utworzenie nowego funduszu pod nazwą Polish Enterprise Fund IV z kapitałem w wysokości 300 mln USD. PEF IV jest największym funduszem typu venture capital/private equity w grupie EI. Kapitał PEF IV zostanie zainwestowany w teleinformatyce (w tym w branży internetowej), przemyśle farmaceutycznym i opiece zdrowotnej, w sektorze dóbr konsumpcyjnych, produktów przemysłowych, usług finansowych i mediów.

Trzecia generacja
Ostatecznym unieważnieniem przetargu zakończyło się zamieszanie wokół UMTS, czyli telefonii komórkowej trzeciej generacji. Minister łączności Tomasz Szyszko zapowiedział, że w przyszłości - prawdopodobnie w 2002 r. - Urząd Regulacji Telekomunikacji ogłosi przetarg na czwartego operatora UMTS. Unieważniając przetarg, minister rozszerzył koncesje dotychczasowym operatorom GSM (Centertel, Era, Polkomtel). Muszą oni zapłacić po 650 mln euro (wg dzisiejszego kursu: 576 mln USD) - jeszcze w tym roku po 10 mln euro, a w przyszłym po 250 mln euro. Całą sumę operatorzy spłacą dopiero za 18 lat. Pierwsze sieci UMTS mają zacząć działać w Europie w 2002 r. W Polsce UMTS zostanie jednak uruchomiony rok później.

Więcej możesz przeczytać w 52/53/2000 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.