Know-how

Handel komórkami

Przy University of Wisconsin w Madison (USA) powstał instytut naukowy, który ma się zajmować dystrybucją sklonowanych komórek macierzystych (większość badań sfinansowała firma Geron). Prace legislacyjne dotyczące działalności ośrodka będą trwały przynajmniej do lata tego roku, a sprzedaż ma się rozpocząć już późną wiosną. Akademickie instytuty naukowe za dwie fiolki preparatu z komórkami mogącymi się namnażać w nieskończoność będą płaciły ok. 5 tys. USD. Natomiast laboratoria przemysłowe będą musiały uiścić opłatę wpisową, a następnie roczną. Instytut będzie też miał prawo do części ich zysków osiągniętych dzięki wykorzystaniu komórek macierzystych. Pieniądze te mają pokryć koszty produkcji komórek.

Śmierć neuronów

 W Stanach Zjednoczonych ok. 20 proc. ciężarnych kobiet nie przestaje pić alkoholu. W rezultacie jedno dziecko na tysiąc rodzi się z zespołem alkoholowym: zmieniona twarz, zahamowany proces wzrostu oraz problemy z uczeniem się i pamięcią. John Olney z Washington University School of Medicine w St. Louis i Chrysanthy Ikonomidou z Uniwersytetu Humboldta w Berlinie twierdzą, że alkohol działa na receptory GABA (kwasu gamma-aminomasłowego). Wnioski te wysnuli na podstawie eksperymentu przeprowadzonego na szczurach. Przez pierwsze dwa tygodnie życia gryzoni naukowcy podawali im alkohol (rozwój mózgu dwutygodniowego gryzonia odpowiada rozwojowi tego narządu u człowieka w trzecim trymestrze życia płodowego). U szczurów doszło do nadaktywacji receptora GABA, co doprowadziło do śmierci neuronów (zakłócony został proces przekazywania informacji). Komórki ginęły zgodnie z mechanizmem programowanej śmierci, gdy formowały się połączenia międzyneuronowe.

Antybiotyki w glebie

Europejscy weterynarze zmienili przepisy dotyczące ilości antybiotyków, które mogą się dostawać do środowiska naturalnego. Co roku w państwach Unii Europejskiej zużywa się 10 tys. ton leków, z czego połowa podawana jest zwierzętom. Duża ich część wydalana jest z organizmu i trafia do gleby, a następnie do rzek, zwiększając oporność bakterii na ich działanie. W rezultacie antybiotyki przestają być skuteczne w leczeniu takich chorób jak gruźlica. Dotychczas weterynarze byli przekonani, że jeśli dany związek może się akumulować w glebie w stężeniu ponad 7,5 grama na hektar, należy przeprowadzić analizy jego wpływu na środowisko. Dziś przedstawiciele Unii Europejskiej, USA i Japonii uchwalili zwiększenie tego limitu do 75 gramów na hektar. Co do słuszności tej decyzji zdania są podzielone. Jej obrońcy zwracają uwagę, że została wydana na podstawie badań robaków, mikroorganizmów oraz roślin wodnych i lądowych.

Samce jak samiczki

Samce krabów mają dwie pary szczypiec. Duże (ich waga stanowi nawet 40 proc. wagi całego ciała) wykorzystywane są w tańcu godowym i do obrony siedlisk przed intruzami, mniejsze służą zaś do zdobywania pokarmu. Niektórzy poławiacze odłamują odnóża z dużymi szczypcami i wrzucają zwierzęta z powrotem do oceanu. Skorupiaki mogą żyć, gdyż pokarm zdobywają za pomocą małych szczypiec, ale przestają być atrakcyjne dla samic. A ponieważ nie mogą też bronić swego siedliska, upodabniają się w swojej słabości do samiczek, co prowadzi do zmniejszenia się populacji tych zwierząt.

Tarantula

Wystrzelony w grudniu ubiegłego roku europejski statek kosmiczny misji XMM-Newton na początku lutego 2000 r. przysłał na Ziemię pierwsze obrazy Tarantuli - mgławicy gazowej w Wielkim Obłoku Magellana. Składa się z trzech teleskopów; każdy zawiera 58 luster odbierających promienie X emitowane z głębokiej przestrzeni. Ponieważ mogą być one wysyłane przez bardzo gorącą materię, XMM-Newton pozwala na obserwację gwałtownych wydarzeń zachodzących w kosmosie. Ułatwia więc badania nad ewolucją i śmiercią gwiazd, ich strukturą i naturą oraz fizyką galaktyk i kwazarów. Kamery XMM umieszczono na ruchomej podstawie, by w razie zagrożenia zniszczeniem mogły być wystrzelone w kosmos. Detektor promieniowania ma większą czułość i rozdzielczość od zastosowanego w amerykańskiej misji Chandra. Wyniki dokładnych analiz przyczyn jej zaginięcia wykorzystano podczas organizowania ekspedycji XMM-Newton.

Katalog białek

W kwietniu w Wielkiej Brytanii odbędzie się spotkanie dotyczące ustalenia reguł międzynarodowej współpracy w dziedzinie genetyki strukturalnej białek. Badacze chcą skatalogować wszystkie naturalne białka i ich właściwości i tak je pogrupować, by było wiadomo, który fragment genu odpowiada za daną strukturę. W przyszłości ma to przyspieszyć wyszukiwanie poszczególnych struktur białkowych.