Współcześni eko-Polacy chcą żyć nie tylko zdrowo i blisko natury, ale również tak, żeby ich obecność jak najmniej szkodziła Ziemi. Szkodliwe jest ich zdaniem niemal wszystko, co stworzyła cywilizacja, zwłaszcza miejska. Najbardziej ortodoksyjni potrafią zrezygnować z toalety, zamieniając ją na drewnianą sławojkę. Nie kupują kosmetyków, robią własne: pastę do zębów z sody, szampon z pokrzyw i nagietka. Albo płuczą głowę w łupinach wielofunkcyjnych orzechów, które sprawdzają się też w praniu ubrań. Do łask wracają znienawidzone jeszcze niedawno pieluchy z tetry, które pierze się i gotuje. Podobnie jak wielorazowy papier toaletowy, czyli miękkie szmatki, które można kupić w ekosklepie albo zrobić samemu ze starych koszulek, oczywiście z bawełny organicznej.
Nie jestem freakiem
Eko-Polakom często się zarzuca, że w gruncie rzeczy są bandą bogatych snobów, których stać na zabawę w życie przyjazne środowisku. A ta zabawa jest czasochłonna, niewydajna i przede wszystkim kosztowna. Z tą opinią nie zgadza się Reni Jusis: – Ktoś może mówić, że jestem znudzonym freakiem, ale perspektywa się zmienia, gdy ma się dziecko uczulonena wszystko, od pieluch po marchewkę. A takich dzieci rodzi się coraz więcej – mówi. Ekologiczne zainteresowania Asi i Tadka Baranowskich, małżeństwa redaktorów z Warszawy, założycieli proekologicznego bloga Organiczni.baranowscy.eu, zaczęły się właśnie z powodów praktycznych. Dzisiaj ekologia to dla nich wręcz rodzaj życiowej filozofii. – Powinniśmy przede wszystkim myśleć o drugim człowieku i żyć tak, żeby nie robić mu krzywdy – mówi Asia. Przekonuje, że jeżeli dobrze się wszystko rozplanuje, ekologia wcale nie jest bardzo droga. Żeby obniżać koszty, Baranowscy skrzykują się na przykład na wspólne zakupy ze znajomymi.– Jeżeli coś jest droższe, kupujemy tego mniej. Dzięki temu mniej jedzenia trafia na śmietnik – mówi Asia. Baranowscy nie używają żelazka, zrezygnowali z telewizora. Z samochodu korzystają tylko wtedy, gdy jadą całą rodziną, we czwórkę. – Na co dzień mamy rowery. Jest szybciej, taniej i zajmujemy dokładnie tyle miejsca, ile powinniśmy. No i nie dokładamy się do zanieczyszczenia, które generują samochody stojące w korkach – mówią. Co mogą, robią sami. – Nie wszystko się da, bo żeby żyć ekologicznie w 100 proc. przy dwójce małych dzieci, musiałabym mieć dodatkową pomoc. Ale wysiłek wkładany w eko naprawdę się opłaca – zapewnia Asia i dodaje: – Wiem, że nie uchronię synów przed wszystkim, co wywołuje niepożądane skutki. W przedszkolu stykają się z detergentami i alergenami, choćby na ubraniach kolegów, ale absolutnie nie chcę ich odcinać od normalnego życia.
Baranowscy eksperymentują. – Nie wszystko się sprawdza. Z niektórych rzeczy, jak z płynu do higieny intymnej z sody oczyszczonej, musiałam zrezygnować, bo mi nie pasował i odradził mi to ginekolog. Nie używam też pasty do zębów domowej roboty. Z prozaicznego powodu, brudziła umywalkę – mówi Asia. Bawełniany papier toaletowy? – Nie mam nic przeciwko. I tak mam kontakt z kupą swojego dziecka w tetrowych pieluchach. Jedyny problem, że to kolejna rzecz do prania, a i tak ledwo daję radę – śmieje się. Marzy im się dom za miastem i ogród z własnymi uprawami. Na razie jednak działają w ramach istniejących możliwości. – Nie jesteśmy jakimiś świrami. Podejmujemy świadome wybory i chcemy tylko, żeby były one szanowane, tak samo jak my szanujemy wybory innych. Nie wyrzucamy z domu nikogo, kto jest nieekologiczny, na przykład wchodzi do nas w skórzanych butach. Zresztą nie jesteśmy wegetarianami. Jemy mięso, ale bio. Mamy masę znajomych, którzy są znacznie bardziej od nas ekoradykalni – śmieją się.
Poza światem
Marzenia o ekologicznym domu spełnili Katarzyna i Artur Miliccy, nauczycielka i informatyk. Dwa lata temu z dwójką małych dzieci wyjechali z miasta. Kupili stare gospodarstwo na Mazurach z założeniem, że powstanie tam pierwsza w Polsce ekowioska. Bodźcem do zmiany stylu życia stała się dla nich ogólnokrajowa panika, gdy Rosja przykręciła Polsce kurek z gazem. To wtedy Milicki uświadomił sobie, że ze swoim wykształceniem jest zupełnie niezaradny życiowo, zależny od innych. Przekonał do przeprowadzki na wieś żonę, która wtedy nie była wielką zwolenniczką tego pomysłu. Marzenie się spełniło. Projekt ekowioski Akademia Bosej Stopy dziś jest już prawie gotowy. Mogą w niej zamieszkać fani ekologii, którzy chcą się uczyć rzemiosła – stolarki, lepienia garnków z gliny, uprawy ziemi – czy po prostu ludzie zmęczeni cywilizacją. – To powrót do tego, co człowiek potrafił jeszcze kilkaset lat temu. Uczymy się na nowo, jak być samowystarczalnymi. Ekowioskę budujemy wspólnymi siłami – mówi pomysłodawca. Może w niej zamieszkać każdy, kto dostosuje się do zasad wypracowanych przez założycieli. Chętnych na razie nie brakuje, więc Artur planuje już budowę filii ekoosady w innej części Polski.
Wierzy w naturę do tego stopnia, że myśli o założeniu związku wyznaniowego ekologów. – Mam już nawet gotową nazwę – mówi. – Związek Wyznaniowy Ludzi na Ziemi, religia równowagi wszystkich żyjących istot na zasadach open source. Każdy mógłby sobie dobudowywać zasady, jakie by chciał – wyjaśnia. Czy nie boi się, że skrzywdzi swoje dzieci? Że nie przygotuje ich do dorosłości we współczesnym świecie? Nie, bo człowiek, który potrafi żyć w zgodzie z naturą, zawsze sobie poradzi. – Człowiek zbratany z naturą jest silniejszy i bardziej zahartowany, widzę to po sobie – mówi. Ale, jak dodaje, nie chce nikomu niczego narzucać. Jeżeli syn i córka, gdy dorosną, zdecydują, że chcą żyć w cywilizacji, nie będzie im przeszkadzać.
Cały artykuł można przeczytać w najnowszym numerze tygodnika "Wprost"
Najnowszy numer "Wprost" od niedzielnego wieczora jest dostępny w formie e-wydania .
Najnowszy "Wprost" jest także dostępny na Facebooku .
"Wprost" jest dostępny również w wersji do słuchania .