Gatunkom co prawda grozi wyginięcie, ale jeśli zostaną podjęte odpowiednie kroki - takie niebezpieczeństwo może zostać zażegnane - czytamy w przeglądzie przygotowanym przez 31 prymatologów czyli naukowców badających ssaki naczelne. Badacze zwracają uwagę, że naczelne umożliwiają unikalny wgląd w procesy ewolucji człowieka. Ich obecność przyczynia się również do regeneracji lasów, utrzymania bioróżnorodności i zdrowia ekosystemu.
Na potrzeby artykułu naukowcy pod kierunkiem dr. Alejandro Estrady z Narodowego Uniwersytetu Autonomicznego Meksyku i prof. Paula Garbera z Uniwersytetu w Illinois (USA) przeanalizowali dane z czerwonej księgi gatunków zagrożonych, recenzowanej literatury naukowej i baz danych ONZ. Sprawdzili, w jakiej sytuacji znajduje się obecnie ponad 500 gatunków zwierząt naczelnych - m.in. jakie czyhają na nie zagrożenia, i jakie działania podejmowane są dla ich ochrony.
Z badań wynika, że 60 proc. gatunków zwierząt naczelnych jest zagrożonych wymarciem z powodu działalności człowieka, a w przypadku 75 proc. ich populacje zmniejszają się. Kilka gatunków lemurów i małp, w tym lemur katta, gereza uzungwańska, lutung białogłowy czy wschodni goryl nizinny, przetrwały do dziś w populacjach liczących zaledwie kilka tysięcy osobników. Jeśli chodzi o gibony z chińskiej wyspy Hajnan (Nomascus nasutus hainanus) żyje ich już mniej niż 30 - alarmuje prof. Garber.
Głównym powodem zagrożenia jest ekspansja terenów rolniczych, poprzedzona wycinką lasów i pozyskiwaniem drewna oraz hodowla zwierząt. Bezpośrednim zagrożeniem dla naczelnych są również polowania przeprowadzane przez ludzi i zastawianie sideł. Naukowcy zauważają, że zanieczyszczenia i zmiany klimatu mogą przyspieszyć tempo wymierania tych zwierząt. Naczelnym zagraża też ekspansja gwałtowanie rosnących populacji zubożałych społeczności ludzkich, które stopniowo zajmują tereny zamieszkane przez te zwierzęta.
Zachowanie gatunków naczelnych jest natychmiastowym, ale niewątpliwie trudnym wyzwaniem - podsumowują naukowcy.