Zmarł socjolog i filozof kultury Jean Baudrillard

Zmarł socjolog i filozof kultury Jean Baudrillard

Dodano:   /  Zmieniono: 
Francuski socjolog i filozof kultury Jean Baudrillard, którego prowokacyjny, pełen paradoksów styl analizowania odzwierciedla tytuł jego książki z 1991 roku "Wojny w Zatoce nie było", nie żyje - poinformowało wydawnictwo Galilee.
Baudrillard zmarł w Paryżu w wieku 77 lat.

Był jednym z inicjatorów nurtu postmodernistycznego w teorii społecznej oraz radykalnym krytykiem współczesnego społeczeństwa i kultury, jednym z najoryginalniejszych krytyków globalizacji. Znany z zainteresowania społeczeństwem postindustrialnym, teoretyk fotografii i fotograf, był uznawany za jednego z najbardziej wpływowych myślicieli ponowoczesnych.

Według Baudrillarda życie w obecnym społeczeństwie konsumpcyjnym koncentruje się głównie wokół konsumpcji i demonstrowania towarów, a ludzie zostali zdominowani przez przedmioty. Reklama sprawia, że nie umieją odróżnić potrzeb rzeczywistych od kreowanych. Przybierającym na znaczeniu składnikiem rzeczywistości stała się wirtualność. Świat zgubił swoją dwuznaczność, nieprzejrzystość, utracił wraz z metafizyką prawo do pragnień i niespełnienia. Książki, w których o tym pisał od lat 70., nadal są czytane i cytowane.

Do jego najbardziej znanych dzieł należą wydane po raz pierwszy w 1981 roku i przetłumaczone na kilkanaście języków "Symulakry i symulacja". Stały się one swoistą biblią dla części postmodernistycznych twórców i krytyki artystycznej. Autor przywołuje w nich opowiadanie Borgesa, w którym kartografowie przygotowują mapę Cesarstwa tak dokładną, że pokrywa całe terytorium, a potem rozpada się wraz z Cesarstwem. Ale Baudrillard uważa, że znaleźliśmy się w świecie, w którym "rzeczywistość nie istnieje", a różnica między tym, co rzeczywiste i tym, co wyobrażone znikła. Istnieją jedynie hiperrzeczywiste znaki - symulakry - podające się za rzeczywistość.

Najważniejsze jego prace to m.in. "Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury" (1970), "Zwierciadło produkcji" (1975), "Przejrzystość zła" (1993).

Wśród części francuskiej inteligencji i intelektualistów cieszył się statusem współczesnej ikony. Lewicowy dziennik "Liberation" zamieścił całostronicową fotografię Baudrillarda na okładce i poświęcił mu trzy strony w środowym wydaniu.

Baudrillard pisał gęstym, aluzyjnym stylem, a jego krytycyzm cechował cięty humor.

Stwierdził, że wojny w Zatoce Perskiej w 1991 roku "nie było", ponieważ relacjonowana była tak dokładnie i obficie, że dla odbiorcy wiadomości CNN stawała się raczej kolejnym "simulacrum" niż rzeczywistą wojną.

W "Spisku sztuki" (polskie wydanie 2006) Baudrillard denuncjuje i oskarża współczesną sztukę, która przetrawia w nieskończoność swoje resztki. W książce "W cieniu milczącej większości albo kres sfery społecznej" autor teorii symulakrów roztacza apokaliptyczną wizję widma kresu społeczeństwa.

W Polsce ukazały się także "Ameryka" (1998), "Rozmowy przed końcem" (2001), "Pakt jasności. O inteligencji Zła" (2005), "Duch terroryzmu. Requiem dla Twin Towers" i "O uwodzeniu" (2005).

ab, pap