W związku partnerskim, czyli związku dwóch osób pozostających w konkubinacie, czy też w związku jednopłciowym, nie powstaje wspólność majątkowa. Ta, w świetle polskiego prawa, jest wynikiem zawarcia związku małżeńskiego, jeśli narzeczeni nie podpisali umów majątkowych stanowiących inaczej.
Każdy partner, pozostający w nieformalnym związku: ma swój osobisty majątek, jest niezależny od decyzji drugiego partnera, nie odpowiada za jego długi, ani nie jest zobowiązany zaspokajać ewentualnych roszczeń wierzycieli.
Wspólne nieruchomości i ruchomości
Partnerzy mogą razem nabyć nieruchomość lub ruchomość (np. samochód), za środki własne lub przystępując do umowy kredytowej z bankiem, określając w akcie notarialnym w jakich udziałach będą jej właścicielami. W przypadku rozstania partnerów, czy chęci podziału wspólnie nabytych dóbr, istnieje możliwość zniesienia współwłasności (umowna lub sądowa). Jeżeli partnerzy wyrażają wolę przekazania sobie nawzajem jakichś nieruchomości lub ruchomości, można tego dokonać przy pomocy umowy darowizny, zawieranej w kancelarii notarialnej.
Często praktykowaną umową, na przykład w rodzinach, gdzie dziadkowie wnukom lub rodzice dzieciom chcą przekazać mieszkanie lub inną nieruchomość inaczej niż w formie spadku, jest o umowa dożywocia, sporządzana przez notariusza. To rozwiązanie ma też zastosowanie w przypadku związków partnerskich. Właściciel nieruchomości (partner) zobowiązuje się do przekazania prawa własności nieruchomości na drugiego partnera, w zamian za dożywotnią opiekę i zapewnienie utrzymania.
Dziedziczenie
Ponieważ partnerzy, inaczej niż małżonkowie, nie dziedziczą po sobie z mocy ustawy, jedynym rozwiązaniem, aby partnerzy mogli wzajemnie przekazać sobie w chwili śmierci majątek, jest spisanie testamentu. Najlepiej zrobić to w formie notarialnej. Zapisy zawarte w testamencie można w każdej chwili zmienić. Dla notariusza i sądu dokonujących otwarcia testamentu ważny jest także odręczny zapis zmarłego. Jednak, szczególnie w przypadku istnienia innych ustawowych spadkobierców autora testamentu, lepiej – dla pewności, iż wskazana przez niego osoba (partner) – na pewno otrzyma część masy spadkowej, którą autor dla niej przewidział, lepiej zachować notarialną formę dokumentu. Jeżeli jeden z partnerów do całego spadku powoła drugiego, pomijając przy tym swoje: dzieci, rodziców lub rodzeństwo, musi mieć na uwadze, że jako ustawowi zstępni, będą oni mogli wystąpić z roszczeniem o zachowek od spadkobiercy wskazanego w testamencie. Można też zastosować w testamencie zapis na rzecz partnera, zobowiązujący spadkobiercę do wydania określonych rzeczy partnerowi.
Informacja o stanie zdrowia i przebiegu leczenia
Każdorazowo, kiedy korzystamy z opieki medycznej, nawet, jeśli jest to zaledwie wizyta u stomatologa lub badania ambulatoryjne, a także w przypadku wszelkich konsultacji lekarskich, zabiegów leczniczych, rehabilitacji i hospitalizacji, mamy prawo wypełnić formularz upoważniający dowolnie wskazaną przez nas osobę do wglądu do naszej dokumentacji medycznej. Co więcej, w świetle polskiego prawa, brak takiej zgody podpisanej w placówce, w której jest nasza dokumentacja, oznacza, że w razie wypadku czy zgonu, nawet najbliższa rodzina może nie uzyskać informacji o przebiegu leczenia, zastosowanych procedurach, gdy lekarze powołają się na tajemnicę lekarską. W każdej chwili mamy tez prawo taką zgodę cofnąć. Problematyczne są sytuacje, kiedy jeden z partnerów trafia do szpitala w stanie, który nie pozwala mu na wypisanie stosownej zgody i drugi z partnerów zostaje odcięty od informacji.
W kwestii decyzji co do wykorzystania naszych organów do przeszczepu, na przykład w przypadku, gdy dojdzie u nas do śmierci pnia mózgu, dla lekarzy istotna jest deklaracja najbliższej rodziny (rodziców, dzieci, rodzeństwa i małżonka, ale nie partnera) o braku naszego sprzeciwu do takich procedur. To samo dotyczy transfuzji krwi.
Ubezpieczenie na życie
Uposażonym, w zawartej polisie ubezpieczenia na życie, może być dowolna wskazana przez ubezpieczonego osoba, a więc i partner, z którym pozostajemy w związku nieformalnym. Ubezpieczyciel definiuje w OWU (ogólnych warunkach ubezpieczenia), jakie dane, oprócz imienia i nazwiska, musimy podać wskazując uposażonych w razie realizacji świadczenia polisy ubezpieczenia na życie (np. numer pesel i dowodu osobistego, czy numer paszportu w przypadku obywateli innych krajów).
Podobnie jest z polisą NNW (następstw nieszczęśliwych wypadków) – mamy tu dowolność we wskazaniu osoby, której ma zostać wypłacone odszkodowanie w wypadku naszej śmierci.
Wspólne konto
Jeżeli partnerzy chcą wspólnie zarządzać środkami zgromadzonymi na koncie bankowym, nie ma do tego przeciwwskazań. Istnieją na to dwa sposoby: albo, przychodząc razem i legitymując się dowodami osobistymi, zakładają wspólnie konto i razem nim zarządzają, posiadając jedynie różne numery klienta, albo upoważniają się wzajemnie do swoich kont osobistych. Drugie rozwiązanie uniemożliwia przelewanie zarobków obu partnerów na jedno konto. Dodatkowo, jeśli chcemy, aby partner w przypadku naszej śmierci mógł wypłacić pieniądze z konta, musimy dokonać tak zwanego zapisu „na wypadek śmierci”.
Piotr Durski, ekspert serwisu Dajemyrade.pl