RPO ujawnia: Ministerstwo pracuje nad wypowiedzeniem konwencji antyprzemocowej

Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich, zwrócił się w grudniu do Adama Lipińskiego, Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania, z pytaniem, czy w rządzie prowadzone są prace zmierzające do „wypowiedzenia przez Polskę Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej”, którą sporządzono w Stambule 11 maja 2011 roku (tzw. konwencja antyprzemocowa).

Lipiński, w odpowiedzi na pytania Bodnara, napisał, że 28 listopada 2016 roku wpłynął do niego projekt wniosku o wypowiedzenie konwencji wraz z uzasadnieniem. Projekt wniosku – jak wynika z pisma Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania – został rozesłany do uzgodnień międzyresortowych przez Ministerstwo Sprawiedliwości. „ Projekt tego wniosku został przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości” – informuje Lipiński w piśmie.

W dokumencie pada też, by w sprawie uzasadnienia i innych informacji w kwestii projektu wypowiedzenia tzw. konwencji antyprzemocjowej zwracać się do projektodawcy, czyli ministerstwa sprawiedliwości. Lipiński jeszcze w grudniu 2016 roku w rozmowie z „Gościem Niedzielnym” przyznał, że jest za tym, by wypowiedzieć konwencję antyprzemocową. Po tej wypowiedzi Lipińskiego głos zabrała premier Beata Szydło. W wywiadzie dla tygodnika „wSieci” premier zapewniła, że rząd nie prowadzi żadnych prac nad wypowiedzeniem konwencji.

Reakcja RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich po otrzymaniu tych informacji wystąpił do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry z prośbą o przesłanie kopii projektu wniosku o wypowiedzenie Konwencji stambulskiej wraz z uzasadnieniem oraz wszelkich innych dokumentów dotyczących wypowiedzenia tej konwencji przez Polskę i o poinformowanie o przewidywanym harmonogramie prac w tej sprawie.

Należy podkreślić, że wejście w życie Konwencji stambulskiej było kamieniem milowym w zapewnieniu ochrony fundamentalnych praw i wolności kobiet doświadczających przemocy ze względu na płeć. Konwencja opiera się na założeniu, że zasadnicze znaczenie dla zapobiegania przemocy wobec kobiet ma wdrożenie prawnej i faktycznej równości pomiędzy mężczyznami i kobietami, a źródłem przemocy jest przekonanie sprawców o stereotypowej, drugorzędnej roli kobiet. Tym samym umowa ta wskazuje – co w pełni podziela Rzecznik Praw Obywatelskich – że brak skutecznej pomocy dla kobiet–ofiar przemocy jest formą dyskryminacji pośredniej ze względu na płeć. Konwencja w sposób kompleksowy określa kwestię pomocy dla ofiar, ścigania i karania sprawców, a także działania profilaktyczne i edukacyjne – czytamy na stronie Rzecznika Praw Obywatelskich.

Konwencja antyprzemocowa

Konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej jest dokumentem międzynarodowym, stworzonym przez Radę Europy. Została otwarta do podpisu 11 maja 2011 roku w Stambule. Podpisało ją 36 krajów Europy w tym również Turcja. Dokument został ratyfikowany przez 16 państw, w tym w tym 8 należących do Rady Europy, dzięki czemu konwencja weszła w życie. Dokument wyznacza ramy prawnego przeciwdziałania wszelkim formom przemocy wobec kobiet w krajach, które ją ratyfikowały, a także zapobiegania, ścigania i eliminowania przemocy wobec kobiet oraz przemocy domowej (w tym przemocy wobec mężczyzn i dzieci).