Klaus szykuje się na prezydenta

Nowym liderem Obywatelskiej Partii Demokratycznej (ODS) został wybrany w niedzielę podczas kongresu we  Frantiszkovych Lazniach 46-letni senator Mirek Topolanek. W walce wyborczej pokonał on dotychczasowego wiceprzewodniczącego Petra Neczasa, którego powszechnie typowano na nowego przewodniczącego, tym bardziej że za takim rozwiązaniem opowiedział się nieoficjalnie również Vaclav Klaus, który po rezygnacji będzie jej honorowym przewodniczącym.

Nadzwyczajny kongres ODS we Frantiszkovych Lazniach był reakcją na przegraną partii w czerwcowych wyborach parlamentarnych, w  wyniku których ODS ma drugą co do wielkości frakcję w Izbie Poselskiej i jest najsilniejszą formacją opozycyjną.

Vaclav Klaus jest oficjalnym kandydatem ODS w zaplanowanych na 15 stycznia 2003 roku wyborach prezydenckich. Następcę kończącego swą ostatnią kadencję prezydencką, najdłużej urzędującego prezydenta w  Europie (od 1989 roku) Vaclava Havla wybierze Zgromadzenie Narodowe, czyli obie izby parlamentu, Izba Poselska i Senat, na  wspólnym posiedzeniu. Były premier nie jest uważany za faworyta tych wyborów. Jak wynika z sondaży, miałby o wiele większe szanse, gdyby w Czechach głowę państwa wybierano w wyborach powszechnych.

Klaus jest uważany, obok Havla, za symbol transformacji politycznej i gospodarczej Czech po aksamitnej rewolucji. Powszechnie uważa się, że to właśnie on wraz z byłym premierem Vladimirem Mecziarem dokonał rozdziału Czechosłowacji doprowadzając do utworzenia dwóch samodzielnych państw. Uważany jest także za faktycznego twórcę powszechnej prywatyzacji metodą kuponową i polityka, który starał się izolować Czechy od  współpracy z postkomunistycznymi krajami środkowej Europy.

To właśnie Klaus powiedział w roku 1994, że do NATO kraje Grupy Wyszehradzkiej pójdą "razem, ale osobno". To oświadczenie zamroziło na wiele lat współpracę łączącą Polskę, Czechy, Słowację i Węgry. Klausowi pamięta się nie tylko głoszone opinie, że Czechy (w procesie transformacji) są prymusem w środkowej Europie, ale  także jego nieustanną rywalizację z Havlem, który - w odróżnieniu od ówczesnego premiera, zwolennika silnej władzy państwowej -  głosił potrzebę budowy państwa obywatelskiego. Przez wiele lat, właśnie z uwagi na rywalizację Klausa i Havla, o Czechach mówiono, że są krajem dwóch Vaclavów.

Od roku 1997, czyli od chwili upadku po aferze korupcyjnej jego drugiego rządu, Klaus jest politykiem opozycyjnym. W latach 1998- 2002 był przewodniczącym Izby Poselskiej, kiedy ODS, na podstawie tzw. umowy opozycyjnej, tolerowała mniejszościowy rząd premiera Milosza Zemana. Z tego okresu pamięta się przede wszystkim poglądy Klausa dotyczące Unii Europejskiej i głoszony przez niego tzw. eurosceptycyzm i eurorealizm.

em, pap