Niedawno rynek obiegła wiadomość o chęci przejęcia przez ukraińską milionerkę udziałów w spółce Intersport Polska. Teraz dowiadujemy się o innych planach inwestycyjnych biznesmena zza wschodniej granicy. Tym razem mowa o najbogatszym Ukraińcu.
Najbogatszy Ukrainiec zainwestuje w Polsce. Kim jest Rinat Achmetow?
Jest nim Rinat Achmetow. Wycena jego majątku wzrosła o 1,5 miliarda dolarów od kwietnia zeszłego roku do 5,7 miliarda dolarów, głównie dzięki uwzględnieniu dywidend w wysokości 1,886 miliarda dolarów wypłaconych przez firmę Metinvest głównemu beneficjentowi na podstawie wyników za rok 2021. Niemniej jednak w porównaniu z lutym 2022 roku różnica w majątku najbogatszego Ukraińca jest dramatyczna: od początku wojny stracił 8 miliardów dolarów. W globalnym zestawieniu Achmetow zajmuje 445. miejsce.
Najbogatszy ukraiński biznesmen jest właściciel holdingu SCM (System Capital Management), który stworzył w 2000 roku, aby zarządzać swoimi aktywami biznesowymi. Jest jego jedynym właścicielem.
Właściciel Azovstalu
W 2006 roku poszczególne aktywa operacyjne grupy SCM zostały połączone w branżowe holdingi, którym przekazano prawa do posiadania i zarządzania nimi. W ten sposób powstały dwie główne spółki holdingowe: Metinvest (biznes górniczo-metalurgiczny) i "DTEK" (biznes energetyczny). SCM przeszła z operacyjnego zarządzania poszczególnymi aktywami do strategicznego zarządzania utworzonymi holdingami branżowymi lub kierunkami działalności grupy.
Metinvest, którego współwłaścicielem jest biznesmen Wadym Nowinski, stanowi podstawę imperium biznesowego Achmetowa.
Achemtow traci na wojnie
W wyniku zbrodniczej agresji Rosji na Ukrainę w Mariupolu firma straciła dwa główne zakłady – Azovstal i MMK im. Ilicza. W roku przedwojennym te zakłady wyprodukowały 8,6 miliona ton, czyli 90 proc. stali w całej grupie. Te dwa zakłady odpowiadały za 40 proc. całej produkcji stali w Ukrainie.
Pozostałe zakłady grupy w obwodach Zaporoskim i Dniepropietrowskim pracują obecnie poniżej pełnej wydajności. Wraz z nadejściem zimy rakiety rosyjskie trafiły w elektrownie cieplne Achmetowa, które są częścią grupy DTEK. Na początku grudnia stacje firmy były ostrzeliwane 18 razy. W wyniku ataków ponad 20 pracowników energetycznych firmy zostało rannych, trzech zginęło.
Achmetow pozostaje na pierwszym miejscu w ukraińskim rankingu Forbes. Liczy na rekompensatę za straty ze strony Rosji, przeciwko której w czerwcu złożył pozew do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Całkowita suma roszczenia może sięgnąć 20 miliardów dolarów.
Najbogatszy Ukrainiec poniósł największe straty materialne wskutek wojny: Achmetow stracił majątek szacowany na 9,3 miliarda dolarów. Uległy znacznym uszkodzeniom: aktywa metalurgiczne, energetyczne i rolne. Biznes medialny – Media Grupa Ukraina – Achmetow zamknął latem samodzielnie, aby uniknąć działania ustawy dotyczącej oligarchów. Achmetow był również posłem do Rady Najwyższej V i VI kadencji oraz nadal jest prezesem klubu piłkarskiego Szachtar Donieck.
Biografia
Rinat Achmetow urodził się 21 września 1966 roku w osiedlu Żowtnewe koło Doniecka w rodzinie rdzennych Tatarów. Dorastał w skromnych warunkach. Po ukończeniu Szkoły Nr 63 w Doniecku, zdobył reputację bystrego, ale żywiołowego ucznia. Rinat uprawiał boks i grał w rugby. Jest absolwentem Uniwersytetu w Doniecku.
Achmetow rozpoczął działalność biznesową od handlu na rynkach, a później w branżach węglowej i metalurgicznej. W 1995 roku założył swoją pierwszą firmę – Doniecki Miejski Bank. To był początek jego drogi ku stworzeniu SCM (System Capital Management). Po śmierci Alego Greka w 1995 roku, Achmetow odziedziczył wiele z jego firm, w tym klub piłkarski Szachtar. Jego biznes i wpływy polityczne stale rosły, a on aktywnie wspierał kandydaturę Wiktora Janukowycza w wyborach.
Achmetow zaangażował się również w działalność charytatywną, zakładając fundację Rozwój Ukrainy oraz Sztab Humanitarny pomagający mieszkańcom Donbasu podczas konfliktu na wschodzie kraju.
Jednak wydarzenia roku 2014 – aneksja Krymu i rozpoczęcie wojny na Donbasie – znacząco wpłynęły na jego biznes i majątek. Stracił część aktywów i zmierzył się z presją sił separatystycznych. Niemniej jednak zachował swoją pozycję wśród najbogatszych i najbardziej wpływowych ludzi w Ukrainie.
Działalność polityczna
Rinat Achmetow, ukraiński oligarcha, rozpoczął swoją działalność polityczną w 2004 roku, wspierając Wiktora Janukowycza. Po zwycięstwie Juszczenki stracił wpływy, znalazł się pod presją nowego rządu, stracił aktywa i nawet tymczasowo opuścił kraj. Później wybrał taktykę obrony poprzez immunitet poselski, aktywnie sponsorował Partię Regionów, ale wykazywał minimalne zainteresowanie polityką.
Od 2012 roku Achmetow nie ubiegał się o mandat parlamentarny, skupiając się na działalności charytatywnej i dystansując się od polityki.
Od 2014 roku zajmuje się wyłącznie działalnością charytatywną i demonstracyjnie trzyma się z dala od polityki. Dziennikarze ujawnili informacje, że rodzina Achmetowa aktywnie ubiega się o obywatelstwo Wielkiej Brytanii. Sam Rinat Achmetow regularnie potępia separatyzm, pseudorepubliki i ich liderów. Wspiera Ukrainę. Jest największym prywatnym inwestorem i płaci w kraju podatki.
Po zwycięstwie Wołodymyra Zełenskiego Achmetow się aktywizował. Były szef jednej z jego firm (Elektrowni Cieplnej Bursztynowej) Denis Szmyhal staje się premierem Ukrainy. Lobbuje on mianowanie p.o. ministra energetyki Olgę Bogusławiec, która wcześniej przygotowywała projekty rozporządzeń rządowych przewidujących kolejne ulgi dla DTEK.
Kryminalna przeszłość i skandale ostatniej dekady
Zwycięstwo Wiktora Juszczenki spowodowało pojawienie spowodowało jednak w życiu Achetowa duże zmiany. W miejscowości Żowtnewe, gdzie oligarcha rozpoczął swoją drogę, zaczęli pojawiać się przedstawiciele mediów. Sąsiedzi, koleżanki i koledzy z czasów młodości oligarchy opowiedzieli wiele historii. W szczególności dziennikarze dowiedzieli się, że Rinat często podróżował z Braginem do Moskwy lub Soczi.
Po zabójstwie Bragina, jego towarzysza Bogdanova, górnika Szwydzczenka i Momota, przyszły oligarcha wydał ogromne pieniądze na swoje własne bezpieczeństwo i sam, jak wspomina Siergiej Taruta, przez kilka lat nie wychodził poza granice swojej posiadłości. Sposoby pozyskiwania aktywów w tamtym czasie były proste i skuteczne. Na przykład po zabójstwie Pawlenki właścicielem jego browaru został Rinat Achmetow i zmienił nazwę przedsiębiorstwa na "Sarmat".
Prokuratura badała biznesy Achmetowa
Po 2014 roku wiele schematów finansowych oligarchy stało się przedmiotem śledztwa karnego. W latach 2016-2018 ujawniono udzielanie nielegalnych ulg strukturze transportowej Achmetowa, a także nadużycia poprzez ustanawianie nieuzasadnionych korzyści dla struktur DTEK w rozliczeniach za energię elektryczną. Rozpoczęto również śledztwo w sprawie nielegalnego wzbogacenia się za pomocą schematu "Rotterdam+". Jego przeszłość kryminalna również nie jest zapomniana, ponieważ to właśnie dlatego USA nie przyznają mu wizy, mimo że posiada aktywa w tym kraju o wartości ponad miliarda dolarów.
Achmetow ma dom w Londynie, który obecnie kosztuje około 240 milionów dolarów, oraz willę Les Cedres we Francji o wartości 200 milionów dolarów.
Czytaj też:
Koncern najbogatszego Ukraińca chce rozwijać działalność w Polsce. Padło przy tym ważne zastrzeżenieCzytaj też:
Firma najbogatszego Ukraińca zainwestuje w Polsce. Prezes zdradza plany