Mimo problemów na rynkach wschodnich polscy eksporterzy mają się całkiem nieźle. W ub.r. zagraniczna sprzedaż wzrosła o ponad pięć procent, do przeszło 680 mld zł, co było głównie zasługą sprzedaży do krajów UE, przede wszystkim Niemiec. Wzrostowa tendencja trwa zresztą od kilkunastu lat, z krótką przerwą na lata kryzysu, 2008-2009. Dość powiedzieć, że od 2000 r. relacje polskiego eksportu do PKB się podwoiły i obecnie wynoszą prawie 40 proc. Ale dużo jest jeszcze do nadrobienia.
– To nie wystarczy. Polska, by na stałe mogła awansować do grona państw rozwiniętych, powinna utrzymywać eksport w okolicach 60 proc. PKB – mówi Maciej Reluga, główny ekonomista BZ WBK. Biorąc pod uwagę, że przez ostanie 15 lat średniorocznie eksport w relacji do PKB przyrastał o 1,5 pkt proc., by osiągnąć poziom krajów rozwiniętych, potrzebujemy jeszcze kilkunastu lat. Ale nasza zagraniczna sprzedaż ma się rozwijać szybciej. Eksperci z firmy audytorskiej Grant Thornton prognozują, że do 2020 r. eksport wzrośnie o ok. 35 proc., a to może skrócić pogoń za najlepszymi o kilka lat.
Liderzy eksportu
Spośród 200 największych firm z polskim kapitałem tygodnik „Wprost” wyselekcjonował 100 najlepszych eksporterów. Z naszego rankingu wynika, że sprzedali oni za granicę towary za blisko 170 mld zł, co odpowiada około jednej czwartej eksportu Polski w 2014 r. Łączne przychody eksportowe były niższe o ok. 1,5 proc. niż rok wcześniej, ale wynikało to głównie ze spadku zagranicznej sprzedaży dwóch największych eksporterów, PKN Orlen i KGHM, odpowiednio o 7 i 19 proc., co z kolej związane było ze spadkiem cen surowców. Jednak zdecydowanej większości firm z rankingu (ponad 70 proc.) udało się zwiększyć zagraniczną sprzedaż. Jeśli z zestawienia wyłączymy te dwie spółki, zobaczymy, że eksport pozostałych wzrósł o prawie 8 proc. W gronie najlepszych firm pod względem zagranicznej sprzedaży znalazła się Grupa Kapitałowa „Remontowa Holding SA”, a więc przedstawiciel sektora stoczniowego, który jeszcze niedawno przez wielu był skazywany na zagładę. Okazuje się, że przemysł ten się odradza i dotyczy to nie tylko wielkich stoczni, ale też mniejszych podmiotów. Polska od lat jest np. eksporterem luksusowych jachtów sprzedawanych na całym świecie.
Wystarczy wspomnieć o takich firmach jak Sunreef czy Galeon. Remontowa Holding, w której eksport stanowi ok. 80 proc. sprzedaży, w naszym rankingu wyróżniła się wysokim poziomem wskaźników rentowności. Od czterech lat eksport rośnie przeciętnie o ok. 10 proc. rocznie, a portfel zamówień wypełniony jest do końca 2016 r. W ostatnich dniach podpisano kolejny kontrakt – zlecenie budowy dwóch promów pasażersko-samochodowych dla estońskiego armatora. Wysoką pozycję wśród najlepiej rozwijających się eksporterów ma też inna firma z Trójmiasta – lider branży odzieżowej LPP. To przykład polskiej firmy prywatnej, dla której nasz rynek stał się zbyt ciasny. Jeszcze dziesięć lat temu generowała ok. 0,5 mld zł przychodów, głównie na rynku polskim. Dziś ponad 30 proc. sprzedaży pochodzi z zagranicznych sklepów LPP, a ambicją właścicieli jest stać się firmą o zasięgu światowym. Do tej pory zagraniczne przychody pochodziły głównie z Rosji, Czech i Słowacji. Obecnie spółka penetruje rynek niemiecki, chorwacki, a także kraje Bliskiego Wschodu.
Innym przykładem sukcesu na rynkach międzynarodowych są Fabryki Mebli „Forte” SA. Spółka Macieja Formanowicza, jej twórcy i głównego akcjonariusza, z roku na rok zwiększa eksport – średnio o prawie 19 proc. rocznie. Sprzedaje meble głównie do Niemiec, Austrii i Szwajcarii. W ubiegłym roku istotnym rynkiem eksportowym stała się Francja, gdzie sprzedaż wzrosła o 200 proc. Producentów mebli jest zresztą w naszym rankingu więcej. Wystarczy wspomnieć o Pagedzie, BRW czy Nowym Stylu. W czołówce rankingu znajdują się głównie polskie firmy prywatne, które charakteryzują się nie tylko dużą dynamiką eksportu, ale także wysoką efektywnością działalności. W pierwszej dziesiątce zestawienia jest tylko jedna spółka kontrolowana przez Skarb Państwa – miedziowy potentat KGHM.
Tradycyjne branże
Struktura branżowa eksportu firm z naszego rankingu pokazuje, że wciąż dominują tu tradycyjne gałęzie gospodarki. Ilościowo najwięcej jest w nim firm handlowych i spożywczych. Z kolei gros przychodów z zagranicznej sprzedaży generują sektory paliwowy i wydobywczy. Łącznie to ok. 57 proc. Za nimi mamy spółki handlowe, które odpowiadają za blisko 11 proc. eksportu ujętego w zestawieniu. Kolejne miejsca zajmują firmy chemiczne i spożywcze.
Jeśli natomiast spojrzymy, w jakich sektorach eksport rozwijał się najszybciej, na pierwszy plan wysuwają się spółki informatyczne. Zanotowały największy wśród wszystkich branż wzrost udziału zagranicznej sprzedaży w przychodach ogółem. Skok o ponad 7 pkt proc. do 66 proc. spowodował, że obecnie to trzecia branża po przemyśle wydobywczym i motoryzacyjnym, która generuje najwięcej przychodów na zagranicznych rynkach. Sektor IT zanotował też bardzo wysoką dynamikę samego eksportu, która w 2014 r. przekroczyła 20 proc. Oczywiście największa w tym zasługa lidera branży – Asseco Poland, ale warto podkreślić, że należący do milionera Janusza Filipiaka krakowski Comarch zwiększył zagraniczną sprzedaż o ponad 20 proc. Prawdziwą gwiazdą okazała się jednak spółka Comp zajmująca się bezpieczeństwem w sektorze IT, a także produkcją kas fiskalnych. W ubiegłym roku weszła na Węgry, zdobywając ok. 40 proc. rynku kas fiskalnych w tym kraju. Urządzenia te są produkowane przez spółki kontrolowane przez Comp: Elzab i Novitus. Dzięki temu sprzedaż zagraniczna zwiększyła się ponad pięciokrotnie i pierwszy raz w historii firmy stała się istotnym źródłem jej przychodów. Obok branży IT wyróżniły się sektory elektromaszynowy i spożywczy, gdzie wzrost eksportu przekroczył 30 proc. Spośród 15 wybranych przez nas branż tylko cztery zanotowały spadek przychodów z eksportu.
Coraz śmielej poza Europę
Grubo ponad 70 proc. towarów sprzedajemy do krajów Unii Europejskiej, głównie do Niemiec. Dość powiedzieć, że w pierwszej dziesiątce krajów, do których wysyłamy najwięcej naszych produktów, nie ma żadnego spoza Europy. Ale z roku na rok polskie firmy próbują penetrować coraz odleglejsze zakątki świata. Na przykład eksport do krajów arabskich wzrósł w ubiegłym roku o kilkadziesiąt procent.
Swój udział ma w tym Ministerstwo Gospodarki, które za pomocą takich projektów jak Go Africa, czy teraz Go India i Go Arabia, chce pomóc polskim przedsiębiorstwom zaistnieć na rynkach poza UE. Wicepremier Janusz Piechociński zapowiedział, że jednym z najważniejszych zadań we współpracy międzynarodowej na ten rok będzie właśnie promocja Polski na rynkach pozaeuropejskich. W ciągu najbliższych kilku lat Ministerstwo Gospodarki zamierza przeznaczyć na ten cel ok. 1 mld zł. Analitycy oczekują, że w tym roku eksport polskich produktów wzrośnie o 6-10 proc., a motorem napędowym będzie wciąż konkurencyjność cenowa polskich produktów.
Polscy Ambasadorzy
Zasady rankingu
Pod uwagę wzięliśmy firmy, w których zagraniczna sprzedaż wyniosła w ubiegłym roku co najmniej dziesięć procent przychodów. Analizie poddaliśmy wielkość eksportu w ciągu ostatnich dwóch lat, jego udział w przychodach w latach 2013 i 2014 oraz dynamikę sprzedaży zagranicznej. Dodatkowo uwzględniliśmy kondycję finansową przedsiębiorstw, opierając się na wskaźniku rentowności netto oraz rentowności kapitałów własnych (ROE) za dwa ostatnie lata, a także rentowności aktywów (ROA) w ubiegłym roku. Na podstawie tych parametrów stworzyliśmy ranking najlepszych polskich eksporterów. Maksymalnie za wszystkie parametry do zdobycia było 100 pkt.
LP | Firma | Branża | Ranking | Wielkość eksportu | Udział eksportu w sprzedaży |
---|---|---|---|---|---|
2014 | 2014 | ||||
pkt. | mln zl. | proc. | |||
1 | Grupa Kapitałowa Remontowa Holding SA | Maszyny urządzenia narzędzia | 81,7 | 1 809 | 80,0 |
2 | LPP SA | Handel dataliczny (odzież) | 80,1 | 1 690 | 35,4 |
3 | Fabryka Mebli Forte SA | Przemysł drzewny produkcja mebli | 79,1 | 674 | 82,0 |
4 | KGHM Polska Miedź SA | Przemysł wydobywczy | 77,2 | 15 695 | 76,6 |
5 | Amica Wronki SA | Przemysł elektromaszynowy (AGD) | 77,1 | 1 299 | 64,1 |
6 | Sawex sp. z o.o. | Handel hurtowy wyrobów chemicznych | 77,0 | 890 | 84,9 |
7 | Asseco Poland SA | Informatyka | 76,9 | 4 550 | 73,0 |
8 | TZMO SA | Przemysł farmaceutyczny | 76,6 | 1 821 | 72,0 |
9 | Alumetal SA | Przemysł metalowy | 76,0 | 766 | 62,0 |
10 | Grupa Kęty SA | Przemysł metalowy | 75,1 | 737 | 40,1 |
11 | CCC SA | Handel dataliczny (odzież) | 73,2 | 610 | 30,3 |
12 | Trasko-Inwest sp. z o.o. | Budownictwo | 71,3 | 456 | 59,6 |
13 | Inter Cars SA | Handel (części samochodowe) | 71,0 | 1 379 | 35,0 |
14 | Węglokoks SA | Handel hurtowy węgiel | 93,6 | 1 839 | 71,4 |
15 | PGNiG SA | Przemysł paliwowy | 70,6 | 5 109 | 14,9 |
16 | Synthos SA | Przemysł chemiczny | 70,6 | 2 568 | 55,6 |
17 | Solaris Bus & Coach SA | Motoryzacja | 70,2 | 1 213 | 71,8 |
18 | Action SA | Handel IT | 69,5 | 2 445 | 44,9 |
19 | ABC Data SA | Handel IT | 69,3 | 2 689 | 48,3 |
20 | Ciech SA | Przemysł chemiczny | 68,6 | 1 979 | 61,0 |
21 | Work Service SA | Usługi (pośrednictwo pracy) | 68,0 | 699 | 40,2 |
22 | ComArch SA | Informatyka | 67,8 | 480 | 46,3 |
23 | Boryszew SA | Przemysł motoryzacyny/chemiczny | 67,6 | 3 359 | 66,4 |
24 | Apator SA | Przemysł elektromaszynowy (aparatura pomiarowa) | 66,7 | 326 | 45,0 |
25 | Selena FM SA | Materiały budowlane (chemia budowlana) | 66,1 | 805 | 73,0 |
26 | Grupa Azoty SA | Przemysł chemiczny | 65,7 | 4 652 | 47,0 |
27 | Paged SA | Przemysł drzewny i papierniczy | 65,4 | 389 | 54,7 |
28 | AB SA | Handel IT | 63,8 | 2 426 | 42,1 |
29 | Moto-Profil sp. z o.o. | Handel samochody | 62,6 | 229 | 32,2 |
30 | Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn SA | Przemysł chemiczny | 60,4 | 984 | 47,8 |
31 | Grupa Meblowa Szynaka | Przemysł drzewny produkcja mebli | 59,6 | 414 | 56,9 |
32 | Pojazdy Szynowe PESA SA | Maszyny urządzenia narzędzia | 58,6 | 569 | 35,0 |
33 | Impexmetal SA | Przemysł metalowy | 58,4 | 1 549 | 54,9 |
34 | Nova Trading SA | Przemysł metalowy (centrum serwisowe stali nierdzewnej i aluminium) | 56,9 | 248 | 33,0 |
35 | Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy SA | Przemysł chemiczny | 56,5 | 1 359 | 39,4 |
36 | Cognor SA | Handel hurtowy (maszyny) | 55,2 | 432 | 30,4 |
37 | Ergis SA | Przemysł chemiczny (wyroby z PVC) | 55,2 | 356 | 53,3 |
38 | Konimpex sp. z o.o. | handel hurtowy (surowce chemiczne) | 55,1 | 672 | 86,0 |
39 | Kopex SA | Handel hurtowy (maszyny) | 54,9 | 614 | 42,9 |
40 | Rovese SA | Materiały budowlane | 54,7 | 1 250 | 71,0 |
41 | OT Logistics SA | Usługi (logistyka przewozów towarowych) | 53,8 | 194 | 23,3 |
42 | Comp SA | Informatyka | 53,3 | 122 | 20,9 |
43 | PKN Orlen SA | Przemysł paliwowy | 52,9 | 61 737 | 57,8 |
44 | Fabryka Farb i Lakierów Śnieżka SA | Przemysł chemiczny | 52,9 | 152 | 27,9 |
45 | Stomil Sanok SA | Motoryzacja | 66,3 | 505 | 65,7 |
46 | Farmutil HS SA | Przemysł spożywczy | 52,0 | 536 | 25,0 |
47 | Hutmen SA | Przemysł metalowy | 51,3 | 643 | 65,0 |
48 | Grupa Azoty Zakłady Chemiczne Police SA | Przemysł chemiczny | 51,1 | 972 | 40,3 |
49 | Grupa Lotos SA | Przemysł paliwowy | 50,4 | 9 471 | 33,2 |
50 | Rawlplug SA | Materiały budowlane (mocowania budowlane) | 49,7 | 372 | 58,1 |
51 | Pronar sp. z o.o. | Maszyny dla rolnictwa | 48,6 | 237 | 43,6 |
52 | Wielton SA | Przemysł elektromaszynowy | 47,9 | 280 | 48,0 |
53 | JSW SA | Przemysł wydobywczy | 47,5 | 3 494 | 51,3 |
54 | AHC Krotoski – Cichy sj | Handel samochody | 46,2 | 305 | 23,0 |
55 | Drutex SA | Materiały budowlane, producent okien | 45,9 | 368 | 70,0 |
56 | Unibep SA | Budownictwo | 45,6 | 320 | 29,6 |
57 | Graal SA | Handel hurtowy (żywność) | 45,3 | 197 | 23,1 |
58 | Grupa Mlekovita | Przemysł spożywczy | 44,8 | 1 164 | 30,0 |
59 | Mostostal Zabrze SA | Budownictwo | 44,6 | 259 | 30,0 |
60 | Indykpol SA | Przemysł spożywczy | 44,2 | 232 | 20,7 |
61 | Fabryka Maszyn Famur SA | Maszyny urządzenia dla górnictwa | 43,9 | 182 | 25,6 |
62 | Energoinstal SA | Przemysł elektromaszynowy (producent kotłów) | 43,6 | 103 | 19,3 |
63 | Budmat Bogdan Więcek | Materiały budowlane (pokrycia dachowe) | 43,1 | 161 | 16,9 |
64 | Petrax sp. z o.o. | Handel hurtowy paliwa | 42,9 | 161 | 21,0 |
65 | Nicromet sp. z o.o. | Przemysł metalowy | 42,1 | 445 | 63,0 |
66 | Pruszyński sp. z o.o. | Materiały budowlane | 41,9 | 257 | 21,0 |
67 | PCC Exol SA | Przemysł chemiczny | 41,4 | 253 | 49,6 |
68 | Polindus sp. z o.o. | Przemysł spożywczy | 41,2 | 498 | 52,4 |
69 | Elemental Holding SA | Usługi (odzysk i recykling odpadów) | 41,2 | 172 | 22,2 |
70 | Fakro sp. z o.o. | Materiały budowlane (producent okien dachowych) | 40,7 | 910 | 70,0 |
71 | Krajowa Spółka Cukrowa SA | Przemysł spożywczy | 40,3 | 397 | 22,0 |
72 | Przedsiębiorstwo Handlowe A-T SA | Handel (artykuły elektryczne, chemiczne, farmaceutyczne) | 39,8 | 186 | 33,2 |
73 | Alchemia SA | Przemysł metalowy | 39,8 | 509 | 51,5 |
74 | Bać-Pol SA | Handel hurtowy (produkty szybko zbywalne) | 39,2 | 200 | 11,5 |
75 | Grupa Nowy Styl sp. z o.o. | Przemysł drzewny produkcja mebli | 38,9 | 982 | 85,0 |
76 | Polpharma SA | Przemysł farmaceutyczny | 37,2 | 622 | 35,0 |
77 | Enter AIR sp. z o.o. | Transport lotniczy | 36,5 | 226 | 30,0 |
78 | Grupa Maspex | Przemysł spożywczy | 34,6 | 1 142 | 35,0 |
79 | Colian SA | Przemysł spożywczy | 34,5 | 113 | 12,8 |
80 | OSM Łowicz | Przemysł spożywczy | 34,1 | 269 | 17,2 |
81 | Black Red White SA | Przemysł drzewny produkcja mebli | 33,4 | 595 | 36,5 |
82 | SM Mlekpol | Przemysł spożywczy | 32,8 | 506 | 14,0 |
83 | Instal Kraków SA | Budownictwo | 31,8 | 79 | 14,0 |
84 | Redan SA | Handel odzieżą | 30,9 | 96 | 19,0 |
85 | Stanchem sj | handel hurtowy (metale, surowce ścierne) | 28,9 | 230 | 37,0 |
86 | PKM Duda SA | Przemysł spożywczy | 28,8 | 233 | 13,8 |
87 | Fermy Drobiu Woźniak sp. z o.o. | Przemysł spożywczy | 28,7 | 526 | 40,0 |
88 | Krakchemia SA | Handel hurtowy wyrobów chemicznych | 28,1 | 104 | 17,6 |
89 | ZGH Bolesław SA | Przemysł metalowy | 28,0 | 297 | 35,1 |
90 | Rafako SA | Przemysł elektromaszynowy (produkcja kotłów) | 27,4 | 175 | 14,8 |
91 | PBG SA | Budownictwo | 26,0 | 226 | 14,8 |
92 | SOTPM | handel hurtowy zywność | 25,2 | 154 | 19,6 |
93 | Polski Holding Obronny sp. z o.o. | Sektor obronny | 25,0 | 76 | 12,0 |
94 | Polimex-Mostostal SA | Budownictwo | 24,9 | 384 | 18,3 |
95 | Polenergia SA | Energetyka | 20,3 | 113 | 12,1 |
96 | SM Spomlek | Przemysł spożywczy | 17,3 | 132 | 20,2 |
97 | Polmlek sp. z o.o | Przemysł spożywczy | 14,5 | 161 | 19,3 |
98 | Grupa Adamed | Przemysł farmaceutyczny | 11,2 | 139 | 17,8 |
99 | PPH Standard sp. z o.o. | Handel hurtowy wyrobów chemicznych | 11,0 | 99 | 16,0 |
100 | Balex Metal sp. z o.o. | Materiały budowlane (dachówki, panele, blachodachówki) | 9,1 | 225 | 36,0 |
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.