Order Orła Białego dla prezydenta Ukrainy. Historia odznaczenia i kontrowersje

Order Orła Białego dla prezydenta Ukrainy. Historia odznaczenia i kontrowersje

Dodano: 
Wołodymyr Zełenski odbiera Order Orła Białego od Andrzeja Dudy
Wołodymyr Zełenski odbiera Order Orła Białego od Andrzeja Dudy Źródło:PAP / Radek Pietruszka
Ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski podczas wizyty w Polsce został odznaczony Orderem Orła Białego. To najstarsze i najwyższe polskie odznaczenie państwowe, obecnie bez wątpienia najbardziej honorowe, miało bardzo skomplikowaną historię.

W środę 5 kwietnia do Warszawy z oficjalną wizytą przyjechał ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski. Tego dnia prezydent Polski wręczył mu Order Orła Białego.

Order Orła Białego dla prezydenta Ukrainy

„Postanowieniem Prezydenta RP Andrzeja Dudy, w uznaniu znamienitych zasług w pogłębianiu przyjaznych i wszechstronnych stosunków między Polską a Ukrainą, za rozwijanie współpracy na rzecz demokracji, pokoju i bezpieczeństwa w Europie oraz niezłomność w obronie niezbywalnych praw człowieka odznaczony został Orderem Orła Białego Prezydent Ukrainy ” – możemy przeczytać w komunikacie na stronie Kancelarii Prezydenta RP.

– Z całą pewnością jesteś jedną z najbardziej znamienitych osób, które to odznaczenie otrzymały. Jest to dla mnie zaszczyt, że mogłem Ci je w imieniu Rzeczpospolitej wręczyć – mówił prezydent Andrzej Duda w czasie wręczenia odznaczenia.

Order Orła Białego to najstarsze i najwyższe polskie odznaczenie państwowe przyznawane przez prezydenta za znamienite zasługi cywilne i wojskowe dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej. Jest wyższym klasą orderem niż słynny Order Virtuti Militari. Sam Order Orła Białego nie dzieli się na klasy.

Odznaczenie z zasady nadawane jest najwybitniejszym Polakom oraz najwyższym rangą przedstawicielom państw obcych.

Historia Orderu Orła Białego – niechlubne początki

Order Orła Białego został ustanowiony 1 listopada 1705 roku przez króla Augusta II Mocnego podczas spotkania z jego sojusznikiem rosyjskim carem Piotrem Wielkim. Pierwotnie król nadawał to odznaczenie przede wszystkim magnatom, a także rosyjskim dygnitarzom, którzy wspierali go w walce ze Stanisławem Leszczyńskim o odzyskanie polskiego tronu.

Za czasów kolejnego polskiego króla z dynastii saskiej – Augusta III odznaczenie stało się sposobem na podratowanie królewskich finansów, gdyż po prostu nim kupczono. Ze sprzedaży orderu w zamian za łapówki zasłynął królewski minister Henryk Brühl.

W czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego Order był przyznawany zarówno faworytom Katarzyny II, jak i osobom, które przyczyniły się do uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Wraz z utratą niepodległości, order przestano nadawać. Wrócił najpierw w 1807 roku jako najwyższe odznaczenie Księstwa Warszawskiego, a następnie Królestwa Polskiego. Ponownie został zniesiony po upadku powstania listopadowego. W jego miejsce car ustanowił Cesarski i Królewski Order Orła Białego, ale trudno uznawać go wtedy za polski order.

Powrót Orderu Orła Białego

Wraz z odzyskaniem niepodległości, w II Rzeczpospolitej odnowiono również order Orła Białego jako najwyższe odznaczenie państwowe. Dokonał tego Sejm w 1921 roku. Order otrzymał wtedy nowy wygląd i funkcjonującą do dziś dewizę „Za Ojczyznę i Naród”

Order wręczał najpierw Józef Piłsudski jako Naczelnik Państwa, a następnie kolejni polscy prezydenci. Łącznie w okresie międzywojennym order został nadany 24 obywatelom polskim i 88 cudzoziemcom.

Od wybuchu drugiej wojny światowej order bardzo rzadko nadawany był przez rząd RP na uchodźstwie. Po wojnie komunistyczne władze początkowo chciały go przywrócić, ale w miarę upływu lat nie został nikomu przyznany i w końcu zniknął z list oficjalnych odznaczeń.