Pożar płuc

Dodano:   /  Zmieniono: 
Nikt nie wie, jak się przed SARS bronić. Tymczasem ta epidemia skrajnej bezradności i niewiedzy zatacza coraz szersze kręgi.
SARS, efekt zabójczej roszady genów?

Nikt nie jest jeszcze pewien, co wywołuje syndrom ostrej niewydolności oddechowej (SARS). Eksperci Światowej Organizacji Zdrowia nie potrafią też powiedzieć, czy okaże się on biologiczną bombą zegarową. Nikt nie wie nawet, jak się przed SARS bronić. Tymczasem ta epidemia skrajnej bezradności i niewiedzy zatacza coraz szersze kręgi.

Zachorowało ponad 2700 ludzi w kilkunastu krajach. Ponad 100 osób zmarło. Mimo wszelkich środków ostrożności od chorych zarażają się lekarze i pracownicy szpitali i to oni stanowią grupę największego ryzyka. Niepokój powoduje też fakt, że nie wiadomo do końca, w jaki sposób można się zarazić. Do niedawna sądzono, że SARS przenosi się tylko drogą kropelkową, gdy osoba zainfekowana kaszle lub kicha. Kilka dni temu Julie Gerberding, dyrektor amerykańskiego Centrum Kontroli i Prewencji Chorób, ostrzegła jednak, że zarazki utrzymują się też przez wiele godzin na przedmiotach dotykanych przez chorych. Ma o tym świadczyć choćby przykład osiedla w Hongkongu, gdzie choruje kilkadziesiąt osób nie mających z sobą bezpośredniej styczności. Lekarze sądzą, że zarazki pozostają na klamkach i przyciskach w windach.

Główny podejrzany
Chorobę wywołuje prawdopodobnie mikrob z rodziny koronawirusów, ściślej jego nowy szczep, który powstał w chińskiej prowincji Guangdong. Jak przyznał rząd chiński (po kilku miesiącach ukrywania tego faktu), pierwszy przypadek SARS odkryto w listopadzie ubiegłego roku w mieście Foshan, gdzie jeden z mieszkańców zapadł na wyjątkowo ostre zapalenie płuc. Lekarze nie mogli zidentyfikować drobnoustroju, który wywołał dramatyczny stan chorego. Cztery opiekujące się nim osoby również zachorowały. Reszta świata usłyszała o nowej infekcji dopiero w połowie marca, gdy Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła alert z powodu "zagrożenia zdrowia na świecie". Pod koniec marca naukowcy z Hongkongu i kilku innych ośrodków poinformowali o wykryciu koronawirusa, który jest prawdopodobnym sprawcą syndromu ostrej niewydolności oddechowej.

Wystarczyła jedna noc
Znane dotychczas koronawirusy wywołują u ludzi niezbyt groźne przeziębienia i biegunki. U zwierząt natomiast (psów, kotów, kurcząt, świń i bydła) - poważne i często śmiertelne choroby. Wszystkie koronawirusy zarówno ludzkie, jak i zwierzęce mają nadzwyczajną zdolność do przechwytywania fragmentów materiału genetycznego ze spokrewnionych z nimi szczepów i włączania ich do własnego genomu. "Są niedoścignione w wymianie genów z pobratymcami" - twierdzi Michael Lai z Uniwersytetu Południowej Kalifornii w Los Angeles, prowadzący nad nimi badania. Nowy wirus powstał prawdopodobnie w wyniku kombinacji koronawirusów ludzkich i zwierzęcych.
Dla mikrobów, które mają naturalną skłonność do rekombinacji, czyli dzielenia się swoim materiałem genetycznym, trudno o lepsze warunki do takich operacji niż w południowych Chinach. Miliony ludzi mieszkają tam na niewielkich płachetkach ziemi, w bezpośredniej bliskości inwentarza: świń, kaczek i kurcząt. To idealne środowisko dla drobnoustrojów, by mogły się dostać jednocześnie do tej samej komórki i tam wymienić genami. Pojedyncza zmiana wystarczy, aby łagodny koronawirus przekształcił się w zabójcę.
Przypuszczenie to potwierdza eksperyment przeprowadzony ostatnio przez naukowców holenderskich na uniwersytecie w Utrechcie. Zespół Petera Rottiera wprowadził do komórki mysiej dwa różne rodzaje koronawirusów. Jeden z nich zarażał tylko koty, drugi tylko myszy. Wystarczyła noc w tej samej komórce, by wirus koci wymienił się jednym genem z wirusem myszy i stał się zdolny do ich zarażania. Podobna wymiana mogłaby nastąpić, gdyby do tej samej komórki dostały się łagodny koronawirus ludzki i groźny zwierzęcy. Powstałby nowy szczep agresywnie atakujący człowieka. Na skutek analogicznej wymiany genów między wirusami grypy zaczynają się w Chinach jej kolejne pandemie. Do przetasowania genów dochodzi w komórkach świni, gdy zetkną się tam wirusy grypy ludzkiej i ptasiej.

Dar wojskowych?
Nowy wirus SARS mógł powstać także w inny sposób - w którymś genie ludzkiego koronawirusa doszło do mutacji. - Koncepcja ta jest jednak mniej prawdopodobna, bo wirus SARS różni się aż w 50-60 proc. od koronawirusa wywołującego zwykłe przeziębienie - twierdzi Stephan Günther z Instytutu Medycyny Tropikalnej w Hamburgu, który zidentyfikował wirusy SARS u kilku chorych.
Wydaje się też, że dwa inne rodzaje wirusów towarzyszą tej chorobie. Oba z grupy paramoksowirusów. Kanadyjscy naukowcy znaleźli je u kilku osób z nietypowym zapaleniem płuc. Julie Hall, odpowiedzialna w WHO za światową sieć monitorowania epidemii, sądzi, że to właśnie paramoksowirusy mogą być odpowiedzialne za najpoważniejsze objawy SARS.
W Centrum Kontroli i Prewencji Chorób w Atlancie na początku kwietnia opracowano test pomagający wykryć w organizmie osób, które zetknęły się z koronawirusem, przeciwciała świadczące o jego obecności. Problem polega na tym, że na razie test ten jest przydatny dopiero po dziesięciu dniach od zarażenia, kiedy liczba przeciwciał zwalczających wirus jest już w organizmie wystarczająco duża. Skuteczny test jest szczególnie ważny, bo - jak się okazuje - część osób nie ma widocznych objawów choroby, a mimo to zaraża innych. Zdrowi nosiciele zdarzają się również w wypadku innych chorób. W Stanach Zjednoczonych znana była Mary Mallon, zwana Tyfusową Mary - roznosiła zarazki gorączki tyfusowej, sama nie mając żadnych objawów choroby.
Do hipotez wyjaśniających źródło nowej choroby specjaliści chińscy dołączyli ostatnio jeszcze jedną. Twierdzą, że wiele osób, które zmarły z powodu SARS, było zainfekowanych rzadką odmianą bakterii chlamydie, które przenoszone są przez powietrze, choć zwykle rozpowszechniają się poprzez kontakt seksualny. Zdaniem chińskich naukowców, nietypowe zapalenie płuc jest wywoływane przez wirusy, a staje się śmiertelne, gdy dołączą się do tego wspomniane bakterie.
Trudno wreszcie wykluczyć, że SARS - w takiej czy innej postaci - "nie wymknął się" z któregoś z wojskowych laboratoriów. Czyżby właśnie ludzie ludziom zgotowali ów ogarniający coraz więcej krajów "pożar płuc", jak określa się niekiedy syndrom ostrej niewydolności oddechowej?

Więcej możesz przeczytać w 16/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 16/2003 (1064)

  • Wprost od czytelników20 kwi 2003, 1:00Listy od czytelników3
  • Życie zmartwychwstałych20 kwi 2003, 1:00Życie zaczyna się po śmierci. To największy sukces współczesnej cywilizacji mediów, zainspirowanej być może przez religię.3
  • Peryskop20 kwi 2003, 1:00Polski desant do Strasburga Tylko Liga Polskich Rodzin nie wytypowała jeszcze obserwatorów do Parlamentu Europejskiego. Polskę reprezentować będzie 54 parlamentarzystów - 44 posłów i 10 senatorów. 5 maja...6
  • Dossier20 kwi 2003, 1:00LESZEK MILLER, premier RP "Możecie państwo zarzucić ministrowi Krzysztofowi Janikowi uporczywe podpalanie traw albo świadome opóźnienia nadejścia wiosny" W Sejmie GRZEGORZ KOŁODKO, wicepremier, minister finansów...7
  • Z życia koalicji20 kwi 2003, 1:00Aleksander Kwaśniewski ma wątpliwości, czy tak ważna figura jak on może zeznawać przed komisją śledczą. Wątpliwości te podziela Ryszard Kalisz (zero zdziwień), Jerzy Jaskiernia (hm, to ciekawe...), a także Leszek Miller (łał!). Naszym zdaniem,...8
  • Z życia opozycji20 kwi 2003, 1:00Na pojednaniu z Niemcami można zarobić. Dowiedli tego Jacek Turczyński i Jan Parys - dawno temu działacze prawicy, a niedawno szefowie Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie. Tak ciężko pracowali, że przyznawali sobie gigantyczne premie kwartalne....9
  • M&M20 kwi 2003, 1:00MOJE ŻYCZENIA - felieton Marka Majewskiego10
  • Playback20 kwi 2003, 1:0010
  • Spisek przeciwko Sztelidze?20 kwi 2003, 1:00Poseł Jerzy Szteliga, członek sejmowej komisji śledczej, nie może się pogodzić z tym, że przestał być opolskim baronem, czyli przewodniczącym Rady Wojewódzkiej SLD.10
  • Fotoplastykon20 kwi 2003, 1:0012
  • Poczta20 kwi 2003, 1:00Listy od czytelników14
  • Kadry20 kwi 2003, 1:0015
  • Przekleństwo manny z nieba20 kwi 2003, 1:00Co się wydarzy, gdy nad jakimś terytorium zrzucimy z helikoptera worki z pieniędzmi? To co niedawno NRD może teraz spotkać nas.16
  • Nie mafii20 kwi 2003, 1:00Bankiet dla mafii pruszkowskiej to była demonstracja uprawnień dziennikarzy do swobody bycia - broni Jerzy Urban22
  • Watykańska kuracja20 kwi 2003, 1:00Czy Jan Paweł II odzyskuje zdrowie?24
  • Na wschód od Zachodu20 kwi 2003, 1:00Warszawa przegrała wyścig o miano stolicy Europy Środkowej26
  • Prawo do prawa20 kwi 2003, 1:00Sądy przyznały rację "Wprost" - Zabużanom należą się odszkodowania!34
  • Szachoterapia20 kwi 2003, 1:00Chcę być mistrzem świata - mówi Bartłomiej Macieja36
  • Nałęcz - Zaduch20 kwi 2003, 1:00Oby niechęć do rządzących nie przekształciła się w niechęć do demokratycznych reguł rządzenia40
  • Giełda i wektory20 kwi 2003, 1:00Hossa Świat Matka pracoholiczka Brytyjscy badacze obliczyli, że matki co roku wykonują w domu pracę wartą 30 tys. USD. Tyle trzeba by zapłacić pomocy domowej. Przeciętna brytyjska matka spędza średnio 64 godziny tygodniowo na sprzątaniu,...42
  • Zakład opieki aspołecznej20 kwi 2003, 1:00Co drugi Polak w sile wieku nie pracuje!44
  • Gospodarka na korbkę20 kwi 2003, 1:00Rząd ma więcej programów niż pralka automatyczna48
  • Agent numer 120 kwi 2003, 1:00Jak się ubezpieczyć od Jana Monkiewicza?50
  • Polen raus!20 kwi 2003, 1:00Formalnie otwarte wrota do niemieckiego rynku w praktyce są dla polskich firm zamknięte54
  • Rachunek nieprawdopodobieństwa20 kwi 2003, 1:00Amerykańskie metody księgowania obnażają słabość europejskich spółek58
  • Załatwione odmownie20 kwi 2003, 1:00Ameryka jest jedynym państwem zdolnym i skłonnym do działania w warunkach zagrożenia60
  • Supersam20 kwi 2003, 1:00Buty Venus Venus Ebone Starr Williams (VESW DMX) - tak nazywają się buty z wiosenno-letniej kolekcji firmy Reebok promowane przez gwiazdę światowych kortów Venus Williams. Jak można się domyślić, zostały one zaprojektowane z myślą o...62
  • Czy człowiek może zmartwychwstać?20 kwi 2003, 1:00"Narodziny nie są zbrodnią, więc życie nie musi się kończyć wyrokiem śmierci" - napisał Robert Ettinger, autor "Perspektyw nieśmiertelności", założyciel i prezes Cryonics Institute. We wrześniu 1990 r. 46-letni matematyk Thomas Donaldson domagał...64
  • Kieszonkowe kino20 kwi 2003, 1:00Nachalne reklamówki wypiera advertainment - reklama traktowana jak rozrywka70
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta - Puszczając zielone pędy20 kwi 2003, 1:00Czy wysiaŁeś już rzeżuchĘ? Wszak to już Wielki Tydzień i niewiele czasu pozostało, ale jeśli się pospieszysz, to jeszcze Ci się do niedzieli zazieleni. W tym roku Wielkanoc dość późno wypada, ale przecież i wiosna czegoś nieskora, więc warto ją w...72
  • Blogi wojny20 kwi 2003, 1:00W Iraku powstał nowy gatunek reportażu wojennego - internetowe relacje żołnierzy74
  • Ekran osobisty - Wieszaki telewizyjne20 kwi 2003, 1:00W mediach osobowość jest coraz częściej wartością niepożądaną. Prezenterzy mają się tylko idealnie dopasować do formatu75
  • Nadać sens śmierci20 kwi 2003, 1:00Państwo Izrael rodziło się w ruinach warszawskiego getta76
  • Know-how20 kwi 2003, 1:00Antyzawał Atorwastatyna, nowy lek obniżający stężenie cholesterolu we krwi, może zapobiec wielu zawałom i udarom mózgu - wyniki badań preparatu przedstawiono na posiedzeniu Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Testy trwały prawie...81
  • Pożar płuc20 kwi 2003, 1:00Nikt nie wie, jak się przed SARS bronić. Tymczasem ta epidemia skrajnej bezradności i niewiedzy zatacza coraz szersze kręgi.82
  • Wykrywacz prawdy20 kwi 2003, 1:00Pentotal sodu - przebój aptek światowych wywiadów86
  • Broń masowego wrażenia20 kwi 2003, 1:00Jak wygrać wojnę, nie zabijajĄc88
  • Bez granic20 kwi 2003, 1:00Uziemienie concorde'a W ostatni weekend października po raz ostatni będzie można przelecieć nad Atlantykiem concorde'em, jedynym ponaddźwiękowym samolotem pasażerskim. W pożegnalnej promocji bilet powrotny z Londynu do Nowego Jorku w klasie...90
  • Wojna i pokój20 kwi 2003, 1:00Kto przegrał wojnę? W to, że Irak można w to wątpić, patrząc w telewizji na radosne twarze bagdadczyków, witających marines...92
  • Oś nieudaczników20 kwi 2003, 1:0014 marca kanclerz Niemiec Gerhard Schröder wygłosił przemówienie, w którym naszkicował plan ratowania niemieckiej gospodarki przed upadkiem.102
  • Wielka rewolucja demokratyczna20 kwi 2003, 1:00Wojska amerykańskie zdobywają Bagdad, spróbujmy zatem umieścić wydarzenia ostatnich dni w perspektywie historycznej. W pewnym sensie, jak stwierdził prof. Eliot Cohen z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa, Stany Zjednoczone biorą udział w IV...104
  • Studnia demokracji20 kwi 2003, 1:00W Bagdadzie, po 45 latach nieobecności, pojawi się Ahmad Szalabi, taki iracki Karzaj - równie starannie jak ten afgański wyselekcjonowany przez Amerykanów spośród emigracyjnych opozycjonistów.104
  • Kiosk20 kwi 2003, 1:00Die Zeit 11.4.2003 "Dziś wojska koalicji świętują razem z wyzwolonymi Irakijczykami, ale jutro mogą się poczuć jak na Bałkanach Bliskiego Wschodu. Doświadczenia z Afganistanu pokazują, że chwilowi sprzymierzeńcy nie potrzebują dużo czasu, by...107
  • Przed-pokój20 kwi 2003, 1:00Jeżeli wodzowie nie zdołają zapanować nad sobą, wojna zostanie wygrana, ale przegrany będzie pokój107
  • Menu20 kwi 2003, 1:00Kraj Na dworcu w Kutnie Miało być światowe wydarzenie, a wyszła owocowa pulpa, po trzech godzinach smakowania przyprawiająca o mdłości i dojmujący zawrót głowy. Oto nieznane, jakiś czas temu odnalezione dzieło Gioacchina Rossiniego,...108
  • Czytam, więc jestem20 kwi 2003, 1:00Nie czyta się nie dlatego, że się biednieje, lecz biednieje się dlatego, że się nie czyta112
  • Nuda bebechów20 kwi 2003, 1:00Komedie ratują honor polskiego teatru116
  • Gitarowi luddyści20 kwi 2003, 1:00Rockmani buntują się teraz już tylko przeciwko nowoczesnej technice nagraniowej118
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego20 kwi 2003, 1:00Recenzje płyt119
  • Przez szczyt do nieba20 kwi 2003, 1:00Muszę osiągnąć przynajmniej połowę tego, co zrobili Beatlesi - mówi Paweł Rurak-Sokal, lider Blue Café120
  • Kino Tomasza Raczka20 kwi 2003, 1:00Recenzje filmów:Gangi Nowego Jorku, Schmidt122
  • Fanty20 kwi 2003, 1:00Wymyślono nową grę w sferach władzy. Nie mówię rządu, nie, nie, to by wyglądało, że i ja się czepiam. Gra towarzyska, o której tu mowa, objęła również parlament, senat, środowiska artystyczne i tak modnych obecnie lobbystów.124
  • Pleść duby smolane20 kwi 2003, 1:00Korespondent suazyjskiego radia Pheshey Duba od początku wojny w Iraku udawał, że nadaje z Bagdadu, gdy faktycznie w ogóle nie wyjechał ze swego miasta.124
  • Organ Ludu20 kwi 2003, 1:00TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 16 (29) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 14 kwietnia 2003 r. Cena + VAT + ZUS + winieta Polska zaproszona do zarządzania Irakiem Aleksander Kwaśniewski wicekrólem Iraku? Po wygranej wojnie...125
  • To idzie towarzystwo!20 kwi 2003, 1:00Zdaniem mistrzów etykiety, towarzystwo na naszych oczach traci równowagę i powoli zamienia się w zwykłe towarzycho126