Plagiatomafia

Dodano:   /  Zmieniono: 
Popełnienie plagiatu nie grozi w Polsce infamią


Dwa dni przed postępowaniem dyscyplinarnym o plagiat (a właściwie o dziewięć plagiatów) prof. Aniela Puszko z Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu pojawiła się na Uniwersytecie Opolskim w roli promotora pracy doktorskiej. Pikanterii tej sytuacji dodaje fakt, że doktorantka była objęta tym samym postępowaniem dyscyplinarnym o plagiat. Ten przykład dowodzi, że w Polsce walka z plagiatorami jest właściwie fikcją. Jedyną osobą, która robi to na serio, jest dr Marek Wroński, polski lekarz mieszkający w Nowym Jorku, który wyszukuje plagiaty w pracach z dziedziny medycyny i biologii. Nikt nie wie, ile publikowanych w naszym kraju artykułów naukowych jest plagiatem, bo sprawdza to w zasadzie tylko jedno czasopismo - "Polski Przegląd Chirurgiczny". - W Polsce kwitnie plagiatorstwo, bo osób dopuszczających się tego przestępstwa nie skazuje się na całkowite potępienie i zakaz wykonywania zawodu - mówi prof. Andrzej Kajetan Wróblewski, były rektor Uniwersytetu Warszawskiego.

Bezkarni złodzieje
Dotychczas do Komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego wpłynęło zaledwie dziesięć spraw dyscyplinarnych w sprawie plagiatów popełnionych w latach 1999-2003 r. Żadna z najgłośniejszych spraw o plagiat nie zakończyła się bezwzględnym ukaraniem plagiatora. Od sześciu lat różne instancje kontrolne nie mogą sobie poradzić z ukaraniem dr. hab. Andrzeja Jendryczki, byłego profesora Śląskiej Akademii Medycznej. Dr Marek Wroński znalazł aż 35 jego prac, które okazały się plagiatami. Już trzykrotnie uczelniana komisja dyscyplinarna uznawała Jendryczkę za plagiatora i trzykrotnie Komisja Dyscyplinarna przy RGSW uznawała odwołanie Jendryczki (ze względu na formalne uchybienia). Obecnie Jendryczki nie można już ukarać, bo sprawa się przedawniła. Wcześniej umorzyła ją prokuratura. Czyżby dlatego, że współautorami jego publikacji było kilkunastu bardzo znanych na Śląsku lekarzy?
Mimo że od stwierdzenia oszustwa (sfałszowanie recenzji) popełnionego przez prof. Franciszka Nowaka, byłego prorektora Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy (obecnie Akademii Bydgoskiej), minęły cztery lata i zapadł wyrok sądu, z wszczęciem postępowania dyscyplinarnego tak zwlekano, że sprawa również się przedawniła. Prawie od trzech lat zawieszone jest postępowanie dyscyplinarne przeciwko dr Magdalenie Sitek z Wydziału Prawa Uniwersytetu Szczecińskiego, która przepisała duże partie książki prof. Wojciecha Siudy. Dr Sitek przeniosła się na Wydział Prawa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Nie ukarano także prof. Macieja Potępy, filozofa z Uniwersytetu Łódzkiego. On również znalazł pracę na uniwersytecie w Olsztynie, ponadto wciąż pracuje w Polskiej Akademii Nauk.
- Zdarzało się, że komisje uczelniane świadomie powodowały przedawnienie spraw. W takich wypadkach Komisja Dyscyplinarna przy Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego musiała umarzać sprawy. To bardzo demoralizujące - mówi Żaneta Jaworska z Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Jak profesorowie korzystają z prac studentów
Niedawno studenci Uniwersytetu Szczecińskiego ze zdumieniem stwierdzili, że w książce "Różnorodność życia społecznego" prof. Adama Sosnowskiego z Instytutu Socjologii tej uczelni całe fragmenty zostały przepisane z pracy prof. Jerzego Wiatra "Społeczeństwo". Sprawa jest o tyle żenująca, że książka prof. Wiatra była przez kilkadziesiąt lat podręcznikiem, który doczekał się kilkunastu wydań. Taki czyn był wyrazem skrajnej desperacji albo kompletnej bezmyślności. Z kolei na Uniwersytecie Warszawskim wykryto niedawno dwa wypadki przepisania przez pracowników uczelni prac studentów.
Dr Katarzyna Weiss, adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Gdańskiego, wydała książkę "'Swoi' i 'obcy' w Wolnym Mieście Gdańsku 1920-1939". Książka jest rozszerzonym doktoratem nagrodzonym przez rektora. Mało tego, otrzymała nawet cenioną nagrodę Klio (jury przewodniczył prof. Tomasz Szarota). Okazało się jednak, że ta praca też jest plagiatem. Wykrył to prof. Marek Andrzejewski pracujący w tym samym zakładzie co Katarzyna Weiss. Kilkadziesiąt stron przepisano z książki Henryka Stępniaka "Ludność polska Wolnego Miasta Gdańska". Jeśli książka jest plagiatem, to jest nim także doktorat, na którego podstawie powstała.
- Plagiaty są również plagą wśród magistrantów. Po 1990 r. czterokrotnie wzrosła liczba studentów, a bardzo nieznacznie liczba nauczycieli akademickich. To sprawia, że promotorzy mają zbyt dużo seminarzystów, by móc kontrolować wszystkie prace - mówi ks. prof. Andrzej Szostek, etyk, rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
W ubiegłym roku powstał serwis internetowy Plagiat.pl, w którym m.in. można sprawdzić, czy praca nie jest fałszerstwem. Z serwisu korzysta tylko jedna uczelnia - UMCS w Lublinie. Do tej pory zgłoszono do sprawdzenia około 17 tys. prac. Co szósta okazała się plagiatem. Jak mówi Tomasz Skalczyński, jeden z założycieli serwisu, zdarzają się prace skopiowane nawet w 80 proc. Najczęściej przepisywane są teksty z zarządzania, marketingu, public relations. Aby chronić się przed plagiatami, władze Uniwersytetu Warszawskiego zobowiązały studentów do przedstawiania prac także w formie elektronicznej, co ułatwia wychwytywanie plagiatów. Uniwersytet Warszawski przygotowuje obecnie własny system kontroli prac licencjackich i magisterskich. - Z plagiatami trzeba walczyć bezwzględnie, bo ci, którzy sami przepisali cudzą pracę i zdobyli w ten sposób tytuły oraz stopnie naukowe, łatwo akceptują oszustwo u innych. W ten sposób powstaje spirala demoralizacji - mówi ks. prof. Andrzej Szostek.

Sąd nad plagiatorami
Polska nie jest oczywiście jedynym krajem, w którym popełniane są plagiaty. Tyle że - jak mówi prof. Andrzej Kajetan Wróblewski - w Niemczech czy Stanach Zjednoczonych funkcjonują mechanizmy pozwalające surowo karać plagiatorów. To sprawia, że plagiatów jest niewiele. Według Office of Research Intergity (Biura Badania Nierzetelności Naukowej), w ubiegłym roku w Stanach Zjednoczonych zdarzyło się dwanaście wypadków oszustw, a w tym - dwa. Gdy Gabrielle Napolitano z Princeton University na ostatnim roku studiów przedłożyła do końcowej oceny 12-stronicową pracę z języka hiszpańskiego, która okazała się plagiatem, została przesunięta na niższy rok studiów. W USA za oszustwo uznaje się nie tylko przepisanie czyjejś pracy, ale też na przykład wykorzystanie studentów lub pracowników naukowych niższej rangi do przeprowadzenia badań i eksperymentów, a potem pominięcie ich udziału (w Polsce jest to nagminne). Gdy Jason Yu, profesor inżynierii na University of Utah, nie podał nazwisk współautorów publikowanych przez siebie prac, komisja dyscyplinarna nakazała mu wzięcie rocznego bezpłatnego urlopu. Potem wyszło na jaw, że Yu ma na koncie także plagiaty. Sprawa trafiła do sądu, który zakazał Yu pracy akademickiej.
Zgodnie z amerykańskim prawem obowiązującym od 1 marca 1989 r. każda praca automatycznie otrzymuje prawa autorskie, nawet jeśli znaczek copyright nie jest do niej dołączony. Jeśli ktoś skopiuje pracę autora bez jego zgody i bez podania źródła, popełnia plagiat i może być pozwany do sądu federalnego o złamanie praw autorskich. W Polsce formalnie plagiatorowi można odebrać stopień naukowy na podstawie kodeksu postępowania administracyjnego - artykuł 145 par. 1 mówi, że jeśli decyzja o przyznaniu stopnia naukowego była oparta na fałszywych przesłankach, to w ciągu dziesięciu lat można ją unieważnić. Z informacji dr. Marka Wrońskiego wynika, że dotychczas z tego prawa skorzystano zaledwie dwa razy. Stopień doktorski odebrano Jackowi Illgowi, literaturoznawcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego, oraz Jerzemu Jankowskiemu, byłemu posłowi SLD, który doktoryzował się na Wydziale Gospodarki Narodowej Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu.
Plaga plagiatów ma swoje źródło w akceptacji różnych form ściągania, korzystania z efektów cudzej pracy czy przyzwoleniu na kopiowanie legalnego oprogramowania. Spektakularne plagiaty są tylko efektem tolerowania nieuczciwości. Antyplagiatorskie programy tego nie zmienią, ale pozwolą kompromitować plagiatorów. Gdyby je powszechnie zastosować, mogłoby się okazać, że wielu absolwentów, uczonych czy dziennikarzy zrobiło kariery, kradnąc cudze prace.


ŁUKASZ TURSKI
fizyk z Polskiej Akademii Nauk
Na początku lat 90. wygłosiłem wykład na uniwersytecie w Toruniu. Ukazał się on potem w formie książkowej. Półtora roku później ten sam wykład wygłosił jeden z profesorów bydgoskiej Akademii Rolniczo-Technicznej, a potem opublikowała go "Gazeta Wyborcza". W Polsce jest przyzwolenie na oszustwo w nauce. Zaczyna się to od powszechnej tolerancji dla ściągania w szkołach, potem na masową skalę kupuje się prace magisterskie. Wreszcie - przepisuje się prace naukowe.

MIROSŁAW HANDKE
były minister edukacji
W nauce zasada uczciwości jest kryterium absolutnie podstawowym. Za oszustwa kara powinna być jedna - wyrzucenie ze środowiska naukowego. A to, że skompromitowani na jednej uczelni naukowcy są przyjmowani na drugiej, wynika z faktu, że uczciwość wciąż nie jest u nas w cenie.

Cztery grzechy naukowca (według amerykańskiej National Science and Technology Council)
  • nierzetelność w nauce (scientific misconduct) - to zmyślanie, fałszowanie lub plagiatorstwo (plagiaryzm) stosowane w prowadzeniu i recenzowaniu badań naukowych i prezentowaniu ich wyników, na przykład w celu wyłudzenia funduszy
  • zmyślanie - preparowanie, rejestrowanie i publikowanie wyników nie przeprowadzonych badań
  • fałszowanie - manipulacja materiałem badawczym lub metodami naukowymi oraz zmienianie lub pomijanie danych w ten sposób, by w raportach zostały przedstawione fałszywe wyniki badań
  • plagiaryzm - przywłaszczenie idei, metod, wyników lub określeń innej osoby (w tym wykorzystywanie informacji uzyskanych w trakcie poufnego recenzowania prac)
Więcej możesz przeczytać w 24/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 24/2003 (1072)

  • Ucieczka do wolności16 cze 2003, 1:00W dniach europejskiego referendum wielu moich rodaków zachowywało się tak, jakby czekało na wynik testu na obecność wirusa HIV, a nie na jedno z najbardziej radosnych wydarzeń w historii Polski.3
  • Peryskop16 cze 2003, 1:00Polska droga do unii 16 XII 1991 - Podpisanie w Brukseli układu o stowarzyszeniu Polski ze Wspólnotami Europejskimi 31 III 1998 - Początek negocjacji członkowskich z UE. Główni negocjatorzy: Jan Kułakowski i Jan Truszczyński 16 IV...8
  • Dossier16 cze 2003, 1:00Marek BOROWSKI marszałek Sejmu, poseł SLD "Miller nie zasługuje na polityczny niebyt" PAP Krzysztof JANIK minister spraw wewnętrznych i administracji "Mam dość, jeśli do mojej partii, w którą włożyłem kawał swojego życia, w...9
  • Z życia koalicji16 cze 2003, 1:00Leszek Miller nie pójdzie do więzienia za nazwanie Zbigniewa Ziobry zerem, bo prokuratura uznała, że mówienie o kimś per zero to nie obelga, tylko ocena kwalifikacji. O dzięki ci, prokuraturo! Nasza rubryka wyglądała takiej...10
  • Z życia opozycji16 cze 2003, 1:00Wielbiciel Jolanty Pieńkowskiej Donald Tusk został przewodniczącym Platformy Obywatelskiej. Takim na poważnie, bo wybrał go kongres partii. Tusk wygrażał Millerowi i kadził Europie. Jego zastępczynią ma zostać Zyta Gilowska, a szefem klubu...11
  • M&M16 cze 2003, 1:00NIE MA TAKIEGO ROGU-felieton Marka Majewskiego12
  • Playback16 cze 2003, 1:0012
  • Antysemicki Bubel16 cze 2003, 1:00Antysemicki film autorstwa Leszka Bubla wyemitowała TVP w bloku bezpłatnych audycji referendalnych. W filmie pojawia się Żyd, który namawia do głosowania za Unią Europejską, bo po wstąpieniu do UE 30 proc. kamienic w Polsce trafi do byłych...12
  • Fotoplastykon16 cze 2003, 1:0014
  • Poczta16 cze 2003, 1:00Listy od czytelników16
  • Kadry16 cze 2003, 1:0017
  • Polskie kłamstwa16 cze 2003, 1:00Pan Bóg wybacza ludziom grzechy, ale nie cofa czasu. Tymczasem politycy III RP uparcie marnowali czas, a także nakręcali spiralę kłamstwa, nie tylko mamiąc wyborców nierealnymi obietnicami, ale forsując też szkodliwe decyzje. Pod hasłem tworzenia...18
  • Złoty strzał Millera16 cze 2003, 1:00Podatek liniowy uratuje Leszka Millera i rząd SLD-UP24
  • Słowacki cud16 cze 2003, 1:00Słowacja wprowadza najbardziej liberalne reformy w regionie25
  • Kasjer Wieczerzak16 cze 2003, 1:00Nikomu nie zależy na wyjaśnieniu politycznych wątków afery Wieczerzaka26
  • Kolej na rozbój16 cze 2003, 1:00Dziesięć procent pociągów jeżdżących po Polsce jest celem złodziei28
  • Plagiatomafia16 cze 2003, 1:00Popełnienie plagiatu nie grozi w Polsce infamią32
  • Sekta komunistów16 cze 2003, 1:00Komunizmu w Polsce chce ponad dwadzieścia organizacji skrajnej lewicy35
  • Puder dobroczynności16 cze 2003, 1:00Lewicę czeka klęska, jeśli nie zdoła dać nadziei milionom Polaków37
  • Lepienie z błota16 cze 2003, 1:00Tylko przyzwoite państwo zapewni nam dobre miejsce w Unii Europejskiej37
  • Giełda i wektory16 cze 2003, 1:00Hossa Świat Komfort defekacji Pięciogwiazdkowy system oceny publicznych toalet zamierzają wprowadzić władze Singapuru. Żeby zasłużyć na maksymalną liczbę gwiazdek, toaleta musi być nie tylko czysta, zaopatrzona w papier, mydło i jednorazowe...38
  • Giełda kominiarzy16 cze 2003, 1:0029,4mln zł (7,8 mln USD) odebrało w 2002 r. z kasy dziesięciu najlepiej zarabiających prezesów polskich spó-łek giełdowych - wynika z wyliczeń "Wprost".40
  • Teraz kasa!16 cze 2003, 1:0020 tysięcy firm rocznie za 100 mln zł usiłuje sobie kupić prestiż na rynku44
  • Zakład Ucisku Społeczeństwa16 cze 2003, 1:00ZUS, wielką czarną dziurę biurokracji, należy jak najszybciej sprywatyzować. Utrzymywanie niewydolnego ZUS kompromituje ideę reformy emerytalnej.48
  • Lęk przed bagnem16 cze 2003, 1:00Czy zachodni świat pogrąży się w deflacji?52
  • Ofensywa majsterkowiczów16 cze 2003, 1:00Ostatnio coraz częściej czytamy złowróżbne zapowiedzi kolejnej klęski, jaka miałaby nawiedzić nasz i tak nie najpiękniejszy ze światów. Jest nią mianowicie klęska deflacji, czyli spadających cen. Pełne trwogi rozważania na ten temat pojawiają się...54
  • Chciejstwo "ekspertów"16 cze 2003, 1:00Antyamerykańscy frustraci komentujący sytuację w Iraku stosują starą zasadę socjalistów: "Nie patrzeć za siebie!"56
  • Supersam16 cze 2003, 1:003. Kongres Informatyki Polskiej Czas technologii Nie ma kryzysu, a po wejściu Polski do Unii Europejskiej czeka nas jeszcze szybszy rozwój - wynika z obrad kongresu informatyków. Prawie trzystu przedstawicieli nauki, biznesu i...58
  • Polska moc16 cze 2003, 1:00Belvedere, Chopina, Wyborową i Żubrówkę uznano za jedne z najlepszych wódek na świecie. Nic dziwnego, Polska jest przecież ojczyzną tego trunku.60
  • Czysty skarb16 cze 2003, 1:00Rozmowa z Edwardem Jayem Phillipsem, prezesem i dyrektorem generalnym Phillips Beverage Company62
  • Gra w IQ16 cze 2003, 1:00Gry komputerowe podnoszą poziom inteligencji i poprawiają pamięć64
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta - Szlachetne tęsknoty16 cze 2003, 1:00Przy wszystkich słusznych narzekaniach, że przyszło nam żyć pod niezbyt szczęśliwą dla smakoszy szerokością geograficzną, zwłaszcza w porównaniu z regionami okołośródziemnomorskimi, warto pamiętać, że po pierwsze - istnieją na świecie krainy o...66
  • Klątwa Guggenheimów16 cze 2003, 1:00W latach 20. XX wieku Guggenheimowie byli drugą pod względem bogactwa rodziną w Ameryce68
  • Teatr Bolszoj16 cze 2003, 1:00Jak KGB manipulował światem72
  • Armia cienia16 cze 2003, 1:00Rozmowa z Wiktorem Suworowem, byłym agentem GRU75
  • Know-how16 cze 2003, 1:00Odchudzające tłuszcze Ludzie spożywający pokarmy bogate w białko i tłuszcz, a ubogie w węglowodany, w ciągu pół roku zrzucają dwa razy więcej kilogramów niż osoby stosujące dietę niskotłuszczową - wykazały badania specjalistów...77
  • Viagra dla mózgu16 cze 2003, 1:00O uzdolnieniach nie decydują wyłącznie geny. Fenomenalne umiejętności może wytrenować każdy. Pod warunkiem, że zechce naprawdę mocno pracować.78
  • Jarmark wszechwiedzy16 cze 2003, 1:00Zapraszamy w przeszłość i przyszłość, na VII Piknik Naukowy84
  • Bez granic16 cze 2003, 1:00Królowa (nie)masowego rażenia Tysiąc osób uczestniczyło w obchodach 50-lecia koronacji królowej Elżbiety II. Na mszy w Opactwie Westminsterskim pojawiła się Camilla Parker Bowles, towarzyszka życia księcia Karola, co uznano za...88
  • Wawelska mapa drogowa16 cze 2003, 1:00Plan Busha: ożywienie NATO, przebudowa Unii Europejskiej, marginalizacja ONZ90
  • Dyrektoriat świata16 cze 2003, 1:00Europa gada, a Ameryka płaci92
  • Funt euro16 cze 2003, 1:00Rząd Blaira wykazał, jak funta ocalić, a wpływów w Europie nie stracić94
  • Słowo ciałem16 cze 2003, 1:00Papież otwiera Chorwacji drzwi do Unii Europejskiej96
  • Ból prawdy16 cze 2003, 1:00Rozmowa ze Stipe Mesiciem, prezydentem Republiki Chorwacji96
  • Nierząd16 cze 2003, 1:00Najbliższych kilka tygodni to najniebezpieczniejszy okres w najnowszej historii Iraku100
  • Ostatni skok16 cze 2003, 1:00Jakie tajemnice zabrał do grobu Jürgen Möllemann?103
  • Striptiz pierwszej damy16 cze 2003, 1:00Hillary Clinton droga z gabinetu oralnego męża do prezydentury104
  • Wolność do Europy16 cze 2003, 1:00Kraje traktujące projekt europejski bardziej jako zadanie niż przywilej wygrywały wyścig o sukces105
  • Menu16 cze 2003, 1:00KRAJ Vega w Romie Suzanne Vega jest jedną z tych niewielu artystek, które trudno pomylić z kimś innym. Ma nie tylko charakterystyczny głos, ale jest także utalentowaną autorką ballad, inspirowanych twórczością Leonarda Cohena, Boba...106
  • Potterbiznes16 cze 2003, 1:00Do dwóch miliardów ludzi na świecie dotarły produkty spod znaku Harry'ego Pottera108
  • Bluźniercy z wideoklipu16 cze 2003, 1:00Im więcej restrykcji i cenzury, tym bardziej obrazoburcze są teledyski112
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego16 cze 2003, 1:00Recenzje płyt113
  • Maestro barbarzyńca16 cze 2003, 1:00Zanim się zacznie eksperymentować, trzeba najpierw mieć porządny warsztat - uważa Leszek Żegalski114
  • Kino Tomasza Raczka16 cze 2003, 1:00Recenzje filmów - Piaono bar, Powiedz to, Gabi115
  • SARS wita nas16 cze 2003, 1:00Lubię czarny humor. Dlatego gdy redakcja poczytnej gazety poprosiła mnie o slogan związany z unijnym referendum, zaproponowałem: "Obywatele. Wszyscy do urn! Krematorium czynne od 6 do 22".116
  • Mortadella16 cze 2003, 1:00Niedawny jubileusz Koziołka Matołka zwrócił moją uwagę na całą twórczość Kornela Makuszyńskiego. Szczególnie na powieść "O dwóch takich, co ukradli Księżyc",116
  • Organ Ludu16 cze 2003, 1:00TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 24 (36) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 9 czerwca 2003 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Już po referendum UE kolebką wartoŚci Przed referendum pojawiały się informacje, jakoby Europa nie była...117
  • Jak dać ciała?16 cze 2003, 1:00"Nikt nie chce dawać siebie, lepiej dawać innych, głównie na pożarcie" - tę zasadę zna każdy aferzysta, który znajdzie się blisko pał, czyli w opałach118