Astmę ciężką można kontrolować

Osoby z astmą zdobywają dziś najwyższe szczyty gór i medale olimpijskie, żyją normalnie. A z drugiej strony ta choroba może mocno skrócić życie. Czy astmę zawsze da się opanować?

Astma jest chorobą przewlekłą, podobnie jak nadciśnienie, cukrzyca. Tak jak są pacjenci z ciężkim nadciśnieniem czy ciężką cukrzycą, którzy mają poważne powikłania, tak samo jest w przypadku astmy. Wielu pacjentów ma łagodną postać choroby, występują u nich świsty, kaszel, czasem duszność, jednak za pomocą obecnie dostępnych leków można te objawy opanować. 25-30 proc. pacjentów ma astmę umiarkowaną, która dokucza, jednak dostępne leki ułatwiają im życie. 5-7 proc. to pacjenci z astmą ciężką, której objawy są bardzo często dokuczliwe, utrudniające normalne funkcjonowanie w pracy, w domu, zaburzające sen.

Astmy ciężkiej nie udaje się opanować mimo regularnego stosowania leków wziewnych?

Dokładnie tak. W przypadku astmy ciężkiej stosujemy wysokie dawki wziewnych leków sterydowych, które łączymy z innymi lekami, m.in. rozszerzającymi oskrzela, a mimo to pacjent nadal ma objawy choroby i częste zaostrzenia. Wtedy może pomóc leczenie biologiczne.

Do niedawna jedynym wyjściem w takim przypadku było stosowanie sterydów doustnych. Dlaczego lepiej ich unikać?

Sterydy doustne lub dożylne to leki stosowane w ok. 100 razy większej dawce niż w przypadku stosowanych wziewnie. Oczywiście, mają silne działanie przeciwzapalne, zmniejszają liczbę zaostrzeń, powodują, że pacjent zaczyna normalnie funkcjonować, jest to jednak okupione bardzo dużymi działaniami niepożądanymi. Mogą się pojawić zaburzenia hormonalne (przysadka, kora nadnerczy), jaskra, zaćma, osteoporoza, otyłość, zaburzenia rytmu serca, choroba wrzodowa żołądka, dwunastnicy, a nawet objawy psychozy. Cena stosowania sterydów doustnych, jaką płaci pacjent z astmą ciężką, jest bardzo wysoka. Znacznie bezpieczniejsze jest leczenie biologiczne. Dzięki niemu wielu chorych może odstawić sterydy doustne, wraca do normalnego życia, może się uczyć, pracować. To jest niesamowite, że mamy dziś możliwość takiego leczenia, że astma ciężka już nie jest dla tych osób wyrokiem. Kiedyś nim była.

Na czym polega mechanizm działania leczenia biologicznego?

Są różne grupy leków biologicznych, działają na konkretne mechanizmy leżące u podłoża astmy. 60-70 proc. chorych to alergicy; gdy alergen trafia na błonę śluzową układu oddechowego, to immunoglobulina typu E (IgE), biorąca udział w reakcjach alergicznych, rozpoczyna całą kaskadę zdarzeń niepożądanych. Za pomocą jednego z leków biologicznych możemy zablokować IgE i poprawić stan chorych na astmę alergiczną. Natomiast mepolizumab, lek biologiczny o innym działaniu, jest skierowany przeciw interleukinie 5: to substancja, która „zaprasza” do układu oddechowego eozynofile – komórki układu immunologicznego biorące udział w reakcji zapalnej u chorych na astmę. Eozynofile napływają do układu oddechowego, wywołując obrzęk błony śluzowej i skurcz oskrzeli. Wpływając na IL5, możemy spowodować, że w układzie oddechowym będzie mniej eozynofilii. Efekty kliniczne działania leków biologicznych są zbliżone do sterydów doustnych, natomiast nie powodują one takich działań niepożądanych.

Leki pozwalają więc kontrolować astmę także u osób z ciężką postacią choroby?

Tak. U pacjentów stosujących leki biologiczne istotnie zmniejsza się ilość objawów choroby. Ustępują uciążliwe duszności, częstotliwość zaostrzeń spada kilkakrotnie, pacjenci wracają do szkoły i do pracy. Bardzo się cieszę, że w Polsce jest dostępne leczenie biologiczne astmy i możemy pomagać chorym podobnie jak w innych krajach Europy. Astma ciężka jest rzadką chorobą, jednak dla tych, którzy ją mają, to dramat. Co więcej, koszty opieki nad pacjentami z astmą ciężką są ogromne. Stosując leczenie biologiczne, zmniejszamy późniejsze koszty leczenia pacjentów.