Felieton
Krótko po Wolsku
Bocian a sprawa polska
Współczesna Kasandra - Oriana Fallaci - w kolejnej książce "Siła rozumu" wieszczy upadek Zachodu, który już dziś staje się Eurarabią. Fallaci wskazuje na główny oręż, którym świat islamu ma położyć kres oderwanej od swych chrześcijańskich korzeni europejskiej cywilizacji. Są nim brzuchy muzułmanek wieloródek, produkujących nowych wyznawców proroka z szybkością karabinu maszynowego. I co może przeciwstawić temu Europa? Bezpłodne małżeństwa gejów i lesbijek? W tym kontekście jako niezwykłe wyzwanie przyjąłem informację, że co czwarty europejski bocian jest Polakiem. Niestety, okazuje się on próżniakiem, nie spełniając jako doręczyciel dzieci pokładanych w nim nadziei. Istnieje podejrzenie, że pewna część naszych boćków podczas pobytu w Egipcie czy Sudanie została przewerbowana i zamówione u nas dzieci dostarcza Arabom w charakterze janczarów. Stąd w programie na najbliższy rok trzeba umieścić lustrację bocianów, aktywizację ich działalności zawodowej, a w kilku wypadkach trzeba będzie dać im w dziób. Program ten może się oczywiście spotkać ze sprzeciwem feministek, głoszących, że chrześcijaństwo (i wiara w bociany) jest głównym powodem zniewolenia kobiety, ale tym paniom proponujemy najprostsze rozwiązanie: "Na miotłę i do Iranu!". Bociany wskażą drogę. Najlepiej już w najbliższą Środę!
Marcin Wolski
Wydarzenie tygodnia
Śmierć polonofilki
Była wielką polonofilką: w latach 80. kibicowała "Solidarności", a swoją ostatnią, nagrodzoną National Book Award, powieść "W Ameryce" osnuła wokół historii Heleny Modrzejewskiej, legendy polskiej i amerykańskiej sceny teatralnej XIX wieku. Zmarła 28 grudnia na białaczkę 71-letnia Susan Sontag wykładała literaturę i filozofię na kilkunastu amerykańskich uczelniach, pisała i reżyserowała sztuki teatralne, kręciła filmy. Świetnym erudycyjnym wstępem opatrzyła amerykańskie wydania "Ferdydurke" Witolda Gombrowicza oraz wybór wierszy Adama Zagajewskiego. Była miłośniczką poezji Czesława Miłosza i filmów Krzysztofa Zanussiego. "Polska to jeden z tych krajów, z którymi czuję się najbardziej związana" - wyznała w jednym z wywiadów.
Reprezentowała niknący gatunek erudytów. Interesowała się wszelkimi przejawami kultury - od baletu po homoseksualną estetykę, której poświęciła studium "Notatki o kampie" (1964). Krytyką i teorią sztuki zajmowała się równie namiętnie jak polityką (miała zdecydowanie lewicowe poglądy). Była autorką 17 książek przetłumaczonych na ponad 30 języków, w tym czterech powieści (m.in. "Zestaw do śmierci" i "Miłośnik wulkanów"), zbiorów opowiadań i szkiców eseistycznych, m.in. "O fotografii" (1977). Wprawdzie w wieku 17 lat wyszła za mąż i po dwóch latach urodziła syna, ale przez lata żyła w homoseksualnym związku ze znaną fotografką Annie Leibovitz.
Była antyglobalistką, feministką, apologetką kontrkultury, lewicową Orianą Fallaci. Jako jedna z pierwszych ostro potępiła politykę Busha. "Wszystko wskazuje na to, że to nie jest wojna [w Iraku], tylko mandat dla Ameryki do rozszerzania swojej władzy" - pisała rok po zamachu na WTC na łamach "The New York Times". (MS)- "WPROST" POLECA
Wystawa
Św. Jakub Europejczyk
Santiago de Compostela jest tym, czym Ziemia Święta, Rzym czy Jasna Góra. Od IX wieku pielgrzymi z całej Europy udają się do grobu św. Jakuba, by otrzymać wsparcie duchowe lub doznać cudownego uzdrowienia. Wystawa "Szlaki, z których zrodziła się Europa. Pielgrzymowanie do Santiago de Compostela i jego obraz w sztuce" w Muzeum Stanisława Wyspiańskiego (potrwa do 20 lutego 2005 r.) ma przybliżyć fenomen kultu św. Jakuba Apostoła. Na wystawie zgromadzono ponad sto eksponatów z kilkudziesięciu kolekcji muzealnych, archiwalnych, bibliotecznych i kościelnych Hiszpanii, Belgii, Czech, Francji, Niemiec, Polski, Portugalii, Szwecji i Włoch. To podczas pielgrzymek poznawali się ludzie z różnych zakątków Europy. Nie bez powodu historycy uważają, że kult św. Jakuba przyczynił się do integracji i ukształtowania europejskiej tożsamości. (ŁR)
Celebrities
Joanna Brodzik kontra Pamela Anderson
O co najczęściej pytają internauci? Z analizy wynika, że o znanych ludzi i erotykę. Najczęściej szukanym obrazkiem w 2004 r. był widok obnażonej piersi Janet Jackson (podczas koncertu przed meczem Superbowl). Serwis polskiej wyszukiwarki NetSprint ogłosił, że nasi internauci najczęściej poszukiwali Pameli Anderson, a z Polek - Joanny Brodzik. Tuż za nią uplasowała się Dorota "Doda" Rabczewska, piosenkarka, właścicielka najsłynniejszego dekoltu w Polsce. (KŚ)Kalendarze 2005 Bracia Limbourg
Unigraf
Największe arcydzieło wśród rękopisów, czyli "Bardzo bogate godzinki księcia de Berry" powstało w średniowieczu (liczy 206 stron). Aż 129 miniatur wykonali bracia Limbourg. Godzinki były modlitewnikiem i składały się z fragmentów Ewangelii oraz modlitw.
Anne Geddes & Celine Dion
Miracle
Edycja Świętego Pawła 2005
Kalendarz "Cud nowego życia" zachwyci wszystkich. Piękne zdjęcia Anne Geddes, portretującej dzieci, jak zwykle w niecodziennych aranżacjach i z udziałem Celine Dion.
Malarstwo Młodej Polski
Wydawnictwo Kluszczyński
Na kartach znajdziemy dwanaście najważniejszych (według wydawcy) obrazów z najbardziej płodnego w polskiej sztuce okresu.
Kalendarz Muzeum Historycznego m.st. Warszawy
Ciekawe zestawienie przedwojennych fotografii z najnowszymi widokami stolicy. Najstarszą fotografię wykonał w 1858 r. Karol Beyer, najnowszą - Maciej Mikulski w 2004 r.Albumy - architektura Zbigniew Szczepanek
Zamki Pomorza,Warmii i Mazur
Tower Press
Zamiast fotografii mamy akwarele i rysunki jednego z najlepszych akwarelistów w Europie. W albumie znalazła się mało znana, a bardzo interesująca jedyna twierdza morska Rzeczpospolitej - Wisłoujście.
Tomasz Kawiak
Zwalone posągi
Fundacja Tao
Zrzucanie pomników z cokołów to nic nowego - już Egipcjanie i Grecy niszczyli wizerunki znienawidzonych władców. To klasyczne podejście zwycięzcy, przekazującego światu wiadomość o zmianie ustroju - przekonuje rzeźbiarz Tomasz Kawiak.
Siergiej Diewiatow, Jelena Żurawlewa
Pałace Kremla
Arkady
Pałace Kremla przez lata nie były dostępne dla zwiedzających. Dzięki świetnym zdjęciom można zobaczyć kapiące od złota wnętrza i dekoracje oraz docenić walory architektoniczne zespołu pałacowego, z którego Rosją kiedyś rządzili carowie, a dziś Władimir Putin.
Pomniki historii
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
To, co najcenniejsze w Polsce ze względu na wartość historyczną, kulturową czy piękno otaczającego krajobrazu. Przydatne informacje dla turystów i ciekawostki rekompensują nie najwyższą jakość zdjęć. - RECENZJE
Książka
Dzieje pędzlem malowane
Srogo się zawiedzie ten, kto spodziewa się znaleźć w książce o malarstwie historycznym nudne rozprawy i pedantyczne analizy. Prof. Maria Poprzęcka ma wyjątkowy talent popularyzatorski i rzadki wśród akademików dar pisania przystępnym językiem. Książka "Kochankowie z masakrą w tle" to klucz do zrozumienia bezcennych płócien takich artystów jak Diego Velazquez, Eugene Delacroix, Wojciech Gerson czy Henryk Siemiradzki. Poprzęcka zwraca uwagę na umykające oczom laika szczegóły, cytuje głosy współczesnych, przywołuje ciekawostki i anegdoty, jak tę o odbiorze w paryskim salonie obrazu "Kazanie Skargi" 28-letniego wówczas Jana Matejki. Choć francuscy krytycy docenili warsztatową jakość malarstwa Matejki, byli bezradni wobec wymowy jego dzieła. "Francja nie zna dobrze historii Polski obwarowanej niedostępnym murem spółgłosek i słów nie do wymówienia" - pisali. Lektura tej książki rozbudza apetyt na wizyty w galeriach sztuki.
Marta Sawicka
Maria Poprzęcka,
"Kochankowie z masakrą w tle",
wydawnictwo Stentor
Kino
Ślepa sprawiedliwość
Reżyser "Zatoichi" Takeshi Kitano ("Hana-bi", "Lalki") swój status gwiazdorski wykorzystał, by sięgnąć do schedy po ulubieńcu japońskiej publiczności - zmarłym w 1997 r. Shintaro Katsu. Sławę przyniosły mu występy w cyklu 26 filmów (1962-1989) o niewidomym wędrownym masażyście Ichi. Ichi swym mieczem przywracał ład i porządek. Takoż czyni nowy Ichi o utlenionych na blond włosach i twarzy Kitano, lecz w sposób bardziej kojarzący się z klasycznymi obrazami Akiry Kurosawy ("Straż przyboczna", "Siedmiu samurajów") i z figlarnym mrugnięciem w stronę fanów Quentina Tarantino. Sporo tu humoru, tańca, ale przede wszystkim sugestywnie sfilmowanych scen walk, w których masowo i pojedynczo, wśród latających obciętych kończyn i fontann krwi, giną wszystkie czarne charaktery. Wiele nagród na światowych festiwalach, w tym nagrody publiczności w Wenecji i Toronto, są najlepszą rekomendacją nowego dzieła mistrza japońskiego kina.
Jerzy Rzewuski
"Zatoichi",
reż. Takeshi Kitano,
Japonia, 2003
DVD
Osiemdziesięcioletnia fantastyka
Najbardziej znany niemiecki film powstał blisko 80 lat temu i w 2001 r. jako pierwszy filmowy eksponat został zaliczony przez UNESCO do światowego dziedzictwa dokumentów. "Metropolis" Fritza Langa nie od razu obwołano arcydziełem - ta futurystyczna wizja przyszłości dopiero po II wojnie światowej stała się dziełem docenionym, a wręcz kultowym. Inspirowali się nim tak różni artyści jak Ridley Scott, grupa Queen czy japońscy twórcy mangi i anime. Wydana właśnie edycja DVD "Metropolis" to wierna rekonstrukcja filmu, uzupełniona o dokumenty, komentarz Enno Patalasa i książeczkę z ciekawostkami o filmie i jego renowacji.
Kamil Śmiałkowski
"Metropolis", reż. Fritz Lang,
Printel/Best Film
Muzyka
Tercet prowincjonalny
Edycja Deluxe pierwszego albumu The Cure "Three Imaginary Boys" (z 1979 r.) przypomina nie tylko początki zespołu z Crawley koło Croydon, ale i epokę, której klimat definiowały nagrania Buzzcocks, Wire, Joy Division, The Jam i Siouxsie And The Banshees. Robert Smith i jego dwaj kompani - Lol Tolhurst i Michael Dempsey, może i w ostatniej chwili wskoczyli do nowofalowego pociągu, lecz - jak dowiódł ich debiut - bynajmniej nie byli pasażerami na gapę. Wczesna muzyka The Cure zachowała dawną świeżość, gitarową dynamikę i... lekko prowincjonalną naiwność. Nowe wydanie "Three Imaginary Boys" wzbogacone zostało o utwór "The Weedy Burton", oryginalnie występujący tylko na japońskiej edycji płyty. Na drugim krążku znalazł się natomiast zestaw unikatowych nagrań, które uzupełniają wizerunek The Cure z czasów, zanim Smith po zwrocie w stronę mrocznej muzyki obwołany został wielkim kapłanem gotyckiego rocka.
Jerzy Rzewuski
The Cure "Three Imaginary Boys
- Deluxe Edition", Fiction/Universal
Książki
Antygona po liftingu
I antyk można przewietrzyć, a dowodem tego nowe tłumaczenie sztuki Sofoklesa, autorstwa jednego z najlepszych w kraju badaczy teatru ateńskiego - Roberta Chodkowskiego. Potoczystość i precyzja przekładu, przy wiernym zachowaniu poetyki oryginału, prowokuje do nowych odczytań. Na drugi plan schodzi język, będący dotychczas podstawową barierą dla młodych czytelników. Na styku kultury XXI wieku i tekstu Sofoklesa czekają przygody intelektualne, których nie spodziewaliśmy się po klasyce. Odświeżoną "Antygonę" uzupełnia bibliografia, słowniczek terminów i obszerny indeks, dzięki którym nowe wydanie tworzy całość przydatną nie tylko dla uczniów i badaczy akademickich, ale też miłośników dobrej literatury.
W Polsce, gdzie wydawcy posiłkują się starymi, nawet XIX-wiecznymi tłumaczeniami, redaktorom serii "Biblioteki Antycznej" należy się uznanie.
Tomasz Mojsik
Sofokles, "Antygona",
Prószyński i S-ka
Printel/Best Film
Więcej możesz przeczytać w 1/2005 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.
