Eliksir zysku

Dodano:   /  Zmieniono: 
Po trzech latach badań Bioton złamał monopol zachodnich koncernów farmaceu-tycznych na produkcję insuliny Gdy w 2002 r. niemiecki potentat farmaceutyczny Bayer próbował wykorzystać nagle zwiększone zapotrzebowanie na szczepionki przeciwko ospie w Stanach Zjednoczonych, prezydent George W. Bush zagroził, że jeżeli koncern nie obniży ceny, jego patent przestanie być w Ameryce chroniony. Niemcy ugięli się i znacząco obniżyli cenę szczepionki.
Kolejne polskie rządy mające o wiele mniejszą siłę perswazji niż Bush nie radzą sobie w negocjacjach z koncernami farmaceutycznymi. Skutek jest taki, że Polacy, jak również Łotysze, płacą najwięcej za lekarstwa. W USA z zawyżającymi ceny megakoncernami wygrało też kilkanaście mniejszych firm, które wprowadziły na rynek odpowiedniki niektórych leków, nie łamiąc przy tym prawa. Ostatnio amerykańskie sposoby zaczęło stosować kilka polskich firm. Pierwsze są Bioton, Adamed i Polpharma, które wykorzystały nie opatentowane technologie i wyprodukowały własne lekarstwa. Powstały już polskie odpowiedniki tak popularnych leków jak insulina czy viagra. Zarobiły firmy, ale także pacjenci, którzy za lekarstwa o tym samym działaniu płacą nawet o połowę mniej. Efekty ofensywy polskich firm farmaceutycznych widać już teraz: w pierwszej połowie 2004 r. po raz pierwszy w historii osiem obecnych w Polsce największych zachodnich koncernów farmaceutycznych (m.in. Pfizer, Johnson & Johnson, Novartis, Eli Lilly i Novo Nordisk) sprzedało mniej leków niż rok wcześniej.

Monopolołamacze
Kiedy w 1421 r. florencki marynarz Filippo Brunelleschi zbudował barkę przystosowaną do przewożenia marmuru i otrzymał pierwszy w historii świata patent, nie zdawał sobie sprawy, że to, co miało służyć słusznemu celowi ochrony jego interesu jako wynalazcy, kilkaset lat później stanie się przyczyną powstania najbogatszego monopolu na świecie: międzynarodowych koncernów farmaceutycznych. Nikt - poza samymi producentami - nie ma bowiem bladego pojęcia, jakie są naprawdę koszty opracowania i wdrożenia nowego lekarstwa. Firmy schowane za murami zbudowanymi z patentów na produkcję lekarstw nie są zainteresowane wprowadzaniem nowych leków dopóty, dopóki zarabiają na starych, nawet mniej skutecznych. Dlatego największe koncerny na badania nad nowymi lekami przeznaczają tylko 14,1 proc. przychodów, a na reklamę - 30,8 proc. Skutek jest taki, że dyktują astronomiczne ceny za swoje produkty: w 2004 r. dziesięć największych amerykańskich firm farmaceutycznych zarobiło 90 mld USD - to więcej niż 490 pozostałych firm z listy 500 największych amerykańskich przedsiębiorstw.
Kiedy przedstawiciele światowych koncernów, takich jak Pfizer czy Eli Lilly, na początku lat 90. zawitali do Polski, uznali, że zagrożenie ze strony miejscowych naukowców i ledwo zipiących państwowych firm jest tak znikome, iż nie warto się nawet przed nimi zabezpieczać. Zastrzegali więc zwykle tylko po jednym sposobie produkcji leku. Tak naprawdę, gdyby nawet opatentowali więcej metod, niewiele by wskórali, bo w farmacji dróg dochodzenia do podobnego celu jest wiele.

Polska ofensywa
Pierwszy lukę w patentowym murze zauważył Maciej Adamkiewicz, właściciel Adamedu z Czosnowa koło Warszawy. Jego firma opracowała własny sposób na produkcję amlodypiny, leku na nadciśnienie, który regularnie musi przyjmować pół miliona Polaków. Monopolistą na naszym rynku był wówczas amerykański koncern Pfizer, największa firma farmaceutyczna na świecie. Miesięczna kuracja amlodypiną, którą Pfizer sprzedawał pod nazwą norvasc, kosztowała 140 zł. W sierpniu 1998 r. na rynek wszedł opracowany przez Adamed amlozek. - Działał dokładnie tak samo, ale kosztował tylko 15 zł - wspomina Maciej Adamkiewicz. W ciągu trzech lat lek Pfizera praktycznie zniknął z polskiego rynku (spadek sprzedaży z 50 tys. opakowań w 1998 r. do 8 tys. w 2002 r.), a jego miejsce zajął amlozek. W 2004 r. Adamed znalazł własny sposób na produkcję leku na schizofrenię (olanzapiny) i sprzedaje go o jedną trzecią taniej niż amerykański koncern Eli Lilly. W ten sposób polska firma zwiększyła przychody o 100 proc. (do 305 mln zł) i awansowała do dziesiątki największych firm farmaceutycznych w Polsce. W ślady Adamedu poszedł warszawski Bioton, należący od niedawna do Ryszarda Krauzego. Po trzech latach badań złamał monopol zachodnich koncernów Novo Nordisk, Eli Lilly i Aventis na produkcję insuliny dla cukrzyków. Dziś sprzedaje ją o jedną czwartą taniej niż konkurenci. Do ofensywy dołącza też Polpharma, należąca do Jerzego Staraka, która przed końcem roku wprowadzi w Polsce do sprzedaży o połowę tańszy odpowiednik viagry.
W obronie swoich interesów koncern Eli Lilly próbował pozywać do sądu hurtownie, które sprzedawały leki Adamedu. Były to niewielkie firmy z prowincji, które najłatwiej zastraszyć. Podobnie było, gdy Bioton zaczynał produkować insulinę. Andrzej Bauman, prezes finansowanego przez Novo Nordisk Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków, wysłał do mediów list otwarty, przekonując w nim, że zmiana leku z zagranicznego na polski może być... stresująca dla chorych. W imieniu zachodnich koncernów interweniowała nawet Komisja Europejska. Kampanie okazały się nieskuteczne.

Wschód pieniędzy
Polskie firmy farmaceutyczne próbują wypierać droższe leki zachodnich koncernów z innych krajów Unii Europejskiej, USA i Chin. Na przykład Bioton walczy nie tylko o wart 200 mln USD polski rynek, ale również o rynek globalny, wart aż 5 mld USD. Na początku marca przejął udziały w SciGen, biotechnologicznej spółce z Singapuru, aby sprzedawać swoją insulinę w Chinach i Australii. Atak na pozycje zachodnich koncernów w Europie Środkowej i Azji przygotowuje także Polpharma, która chce eksportować własną wersję viagry. Ponieważ zamierza ją oferować o połowę taniej niż Pfizer, może liczyć na sukces. Na nowej viagrze firma Staraka może zarabiać nawet pół miliarda dolarów rocznie! Z kolei Adamed chce powtórzyć sukces kampanii amlozeku w Polsce i wyprzeć Pfizera z chińskiego rynku preparatów na nadciśnienie.
Ofensywa polskich firm zaskoczyła zachodnie koncerny. W pozostałych krajach byłego bloku wschodniego innowacyjny przemysł farmaceutyczny praktycznie przestał istnieć. Lokalne firmy z Europy Wschodniej ograniczały się zwykle do kupowania tzw. substancji czynnej, czyli głównego składnika, leków generycznych (tych, na które patenty już wygasły).
Tymczasem polskie firmy farmaceutyczne nie poprzestają na wymyślaniu odpowiedników zachodnich leków, ale przygotowują się do produkcji pierwszych polskich leków innowacyjnych, powstałych z zupełnie nowych, nieznanych substancji chemicznych. Na przykład w marcu 2005 r. Adamed założył w USA spółkę-córkę i chce w tamtejszych klinikach testować pierwszy lek na raka stworzony przez polskich naukowców.

Fot. Zbigniew Furman, Krzysztof Pacuła
Więcej możesz przeczytać w 12/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 12/2005 (1164)

  • Na stronie - Moja wina27 mar 2005Nie można wszystkich Polaków ciągle nabierać. Tyle że dla rządzących obecnie Polską "nie można" oznacza, że wolno Można nabierać cały świat jakiś czas i kilka osób cały czas, ale nie można nabierać wszystkich ciągle - powiedział Abraham Lincoln....3
  • Skaner27 mar 2005Anastezjologia finansowa Balickiego W ubiegłym tygodniu zarzuciliśmy ministrowi zdrowia Markowi Balickiemu, że w kwietniu 2004 r. forsował niewinną z pozoru poprawkę do nowelizacji ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. Z pozoru, bo jej skutkiem...8
  • Dossier27 mar 2005Pewnym ludziom puknęło na głowę. Mnie też puknęło, bo byłem bez przerwy w walce. Przez tamte warunki każdy z nas jest troszeczkę zboczony Polsat LECH WAŁĘSA były prezydent RP Dzieje się coś niedobrego wokół Pałacu Prezydenckie-go: nie tylko...9
  • Sawka27 mar 200510
  • Kadry27 mar 200511
  • Playback27 mar 200513
  • M&M27 mar 2005KLUB TRZYMAJĄCY GRUPĘ13
  • Poczta27 mar 2005HUBA BALICKIEGO W artykule "Huba Balickiego" (nr 11) popełniłem błąd, pisząc, że "Fundacja Zdrowie" została założona przez ówczesnego dyrektora szpitala Jana Ciszeckiego i Poradnię Chorób Sutka, prowadzoną przez...13
  • Nałęcz - Stary numer27 mar 2005Jarosław Kaczyński nie przedstawił nawet strzępu dokumentu, który świadczyłby o uzależnieniu Kwaśniewskiego od Rosji Jarosław Kaczyński oskarżył Aleksandra Kwaśniewskiego o to, że jego polityka wobec Rosji podyktowana jest skrywanym przed opinią...14
  • Okiem barbarzyńcy - Duchowe karły lustracji27 mar 2005Zwolennikom lustracji nie chodzi o sprawiedliwość, a o zwykłą zemstę i radowanie się upadkiem bliźnich - zawyrokowali moraliści W dyskusji o lustracji ogromny udział mają złe emocje" - napisał zatroskany o jej poziom Henryk Woźniakowski w...15
  • Z życia koalicji27 mar 2005SLD NIEZŁOMNIE TRWAprzy wrześniowym terminie wyborów. Nie robi tego dla siebie ani dla diet swych parlamentarzystów. Robi to dla Europy, bo jak prawica dojdzie do władzy, może zrobić krzywdę referendum konstytucyjnemu. To...16
  • Z życia opozycji27 mar 2005POWSTAJE DŁUGO WYGLĄDANA partia Radia Maryja. Nazwę ma tak pogmatwaną i dziwaczną, że nie jesteśmy w stanie powtórzyć. Owa potęga powstaje z taką energią, że podejrzewamy, iż ręce w tym macza Partia Demokratyczna. Cóż, skoro...17
  • Fotoplastykon27 mar 200518
  • Agencja bezpieczeństwa mafii27 mar 2005Mafię paliwową osłaniali znani politycy i oficerowie tajnych służb - wynika ze śledztwa reporterów "Wprost" i TVP 1 oraz z zeznań Andrzeja Czyżewskiego Jakie to szczęście, że nasza prokuratura nie stała się organem ścigania mafii, a sądy mafijnym...20
  • Ofiara niewinności27 mar 2005Czy Aleksander Kwaśniewski zna Edwarda Mazura? O Edwardzie Mazurze można by powiedzieć, że jest w czepku urodzony. Co zaskakujące, szczęście sprzyjało mu zawsze wtedy, gdy u władzy był Sojusz Lewicy Demokratycznej, a w Pałacu Prezydenckim...22
  • Wybierzmy przeszłość!27 mar 2005Politycy prawicy chętnie opowiadają o swoich przodkach, politycy lewicy nie chcą o nich mówić Kiedy George W. Bush został gubernatorem Teksasu, dostał od ojca spinki do koszuli. Wcześniej spinki należały do Prescotta Busha, dziadka, w latach 50....24
  • Koniec imperium27 mar 2005Sensem idei IV Rzeczypospolitej jest zakwestionowanie tego, co pochodzi z PRL i niszczy polskie życie publiczne Czy można zasadniczo zmienić Polskę, zachowując obecną konstytucję? Tylko ktoś, kto jej nie czytał bądź poświęcił tej lekturze kilka...30
  • Dziedzictwo Kwaśniewskiego27 mar 2005Klub "Wprost" Czy schyłek prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego oznacza także zmierzch świata, który można nazwać jego imieniem? To pytanie zasadne po tym, jak prezydent odmówił stawienia się przed sejmową komisją śledczą ds. Orlenu. Zasadne tym...34
  • Niewinny jak esesman27 mar 2005Hermann Schaper, inspirator mordu na Żydach w Jedwabnem i Radziłowie, pozostaje bezkarny To chyba najdłuższa choroba sądowa w dziejach powojennej Europy. Aż 26 lat z powodu kolejnych zdrowotnych dolegliwości sądu unika Hermann Schaper. A to nie...36
  • Giełda27 mar 2005Hossa Świat Amerykanin na bank Rozmowa z PAULEM WOLFOWITZEM, nominowanym przez George'a Busha na szefa Banku Światowego - Czy Bank Światowy nie powinien dawać pieniędzy najbiedniejszym państwom, zamiast udzielać im pożyczek, których...40
  • Eliksir zysku27 mar 2005Po trzech latach badań Bioton złamał monopol zachodnich koncernów farmaceu-tycznych na produkcję insuliny Gdy w 2002 r. niemiecki potentat farmaceutyczny Bayer próbował wykorzystać nagle zwiększone zapotrzebowanie na szczepionki przeciwko ospie w...42
  • Berek na polu minowym27 mar 2005Nie ma takich pieniędzy, których uspołeczniona służba zdrowia nie byłaby w stanie zmarnotrawić Media codziennie podają dobrą wiadomość - SLD odchodzi w polityczny niebyt. Zgodnie z zasadą serwowania wyłącznie przyjemnych newsów media nie podają...46
  • Kura orła27 mar 2005Jan Kochanowski opisał ważną ekonomiczną prawidłowość W renesansie, co przekazał do wiadomości potomnym Jan Kochanowski, jajo kosztowało tyle ile wizyta w publicznej toalecie. W okresie przedwojennym sławojki były bezpłatne, a zarabiający około...50
  • Sakiewka i zbawienie27 mar 2005Wolnorynkowy kapitalizm - najbardziej efektywny system gospodarczy - narodził się w świecie chrześcijańskim Żebrak, według Buddy, znajduje się bliżej stanu nirwany niż ciężko pracujący rzemieślnik lub kupiec. Islam spowodował, że kraje arabskie...52
  • Supersam27 mar 2005W sieci elektroniki Tegoroczne hanowerskie targi CeBIT potwierdziły nieograniczone możliwości rozwojowe branży elektronicznej. Hitem targów okazał się home networking, domowa sieć bezprzewodowa, umożliwiająca łączność między domowym serwerem i na...56
  • Przetwórnia chuliganów27 mar 2005Większość blokersów chciałaby służyć w armii Jak nie ma hajcu, to zaczynasz myśleć, skąd go wziąć. Pożyczyć na osiedlu nie ma od kogo, bo już się kiedyś pożyczyło. Matka nie da, bo nie ma. No to się wsiada do autobusu i jedzie na inne osiedle,...58
  • Karły wyobraźni27 mar 2005W 1899 r. szef amerykańskiego urzędu patentowego oświadczył, że wszystko, co można wynaleźć, zostało już wynalezione Przyszłość się skompromitowała. Przynajmniej w wersji futurologów. Gdyby spełniły się choćby proroctwa Klubu Rzymskiego, nasza...62
  • Ministerstwo Prawdy27 mar 2005Jak działa rosyjska szkoła kłamstwa historycznego Polskie elity polityczne często patrzą na współczesność przez pryzmat przeszłości, przez pryzmat faktów historycznych, co wypacza obraz teraźniejszości - stwierdził w ubiegłym tygodniu Siergiej...68
  • Know-how27 mar 2005Uzdrowić hamburgery Czy potrawy fast food mogą być mniej szkodliwe dla układu krążenia? Tak, o ile doda się do nich substancję hamującą wchłanianie tłuszczu w przewodzie pokarmowym - twierdzą chemicy. Kandydatem numer jeden do tej roli jest...71
  • Jak złapać raka27 mar 2005Zbadaj swoje DNA, a dowiesz się, czy grozi ci nowotwór [ kliknij na powyższą grafikę, aby ściągnąć większą wersję ] 90-procentową szansę na wyleczenie ma chory na nowotwór, jeśli zgłosi się do lekarza w pierwszym stadium choroby. Niestety,...72
  • Medycy ostatniej posługi27 mar 2005Lekarze zabili Napoleona, króla Jerzego III i prezydenta McKinleya Egipski władca Tutenchamon nie został zamordowany - ogłosili egipscy i brytyjscy uczeni. Zdjęcia rentgenowskie mumii wykonane w 1968 r. pokazały wgniecenie w tylnej części...80
  • Bez granic27 mar 2005Wojny wulkaniczne Tokto to nasza ziemia. Jeśli zajdzie taka potrzeba, będziemy o nią walczyć - zapewniał Ban Ki-moon, szef południowokoreańskiego MSZ. Spór o niezamieszkane wysepki na Morzu Japońskim doprowadził do kryzysu między Japonią a...82
  • Czerwony gwiazdozbiór27 mar 2005Europa Wschodnia pod rosyjskimi rządami była rajem - pisał w 1990 r. Noam Chomsky Lenin nazywał ich użytecznymi idiotami, bolszewicy poputczikami, czyli towarzyszami drogi. Przez lata studiowali tomy Lenina, Marksa, książeczki Mao i jako...84
  • Dzieci Thatcher i Reagana27 mar 2005Kapitalizm milenijny podważy tradycyjną pozycję europejskich elit Od czasów Margaret Thatcher i Ronalda Reagana obserwujemy rozwój nowej formy kapitalizmu, agresywnej i liberalnej, która przyjęła się na gruncie amerykańskim i staje się...88
  • Gwóźdź do trumny Asada27 mar 2005Po wyzwoleniu Libanu powinno nastąpić wyzwolenie Syrii Losy Syrii zostały częściowo przesądzone 21 stycznia 1994 r.Wówczas Basil Asad, pędząc na lotnisko w Damaszku, by udać się za granicę na narty, rozbił swego mercedesa. On i jego towarzysze...92
  • Europa kontra generał27 mar 2005Chorwacja za przymkniętymi drzwami Generał Gotovina nigdy się nie podda", "Unia Europejska nie jest warta ofiary złożonej z generała" - czytamy na stronie internetowej założonej przez wielbicieli Ante Gotoviny, chorwackiego generała oskarżonego o...93
  • Menu27 mar 2005WYDARZENIA KRÓTKO PO WOLSKU Majtki - rozmiar IQ Z ubiegłotygodniowego "Wprost" dowiedziałem się o wynalazku tzw. inteligentnych butów, które dzięki czujnikom, komputerowi i systemowi przekładni dostosowują się do...94
  • Paryż wart mszy27 mar 2005Nigdy jeszcze w Polsce nie pokazywano tylu arcydzieł francuskiego malarstwa To będzie wystawienniczy hit dekady w Polsce. Na Węgrzech był to nawet przebój kilku dekad: wystawę "Cienie i światła. Arcydzieła malarstwa francuskiego 1600-2000"...96
  • Obława na pisarzy27 mar 2005Jak bezpieka fałszowała historię powojennej polskiej literatury Polska literatura ma swoich Sołżenicynów, Bułhakowów i swoje Achmatowe - inwigilowanych, szczutych, doprowadzanych do ostateczności przez bezpiekę. Podczas gdy oni byli z wielką...100
  • Ueorgan Ludu27 mar 2005Jesteśmy niezawodnym ogniwem UE, ale bigosu nie oddamy TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 8 (125) Rok wyd. 4 WARSZAWA, poniedziałek 21 marca 2005 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza DLA NASZEGO BEZPIECZEŃSTWA Na konferencji ministrów...104
  • Skibą w mur - Bono w kartoflach27 mar 2005Jeżeli ktoś ma wolę, by dać się oskubać, to jest to absolutnie jego sprawa Bilety na lipcowy koncert legendy rocka U2 rozeszły się szybciej niż rządy Millera czy tanie buty z promocji. Szybka sprzedaż biletów stała się sensacją, mimo że koncert...106