37. rocznica wprowadzenia stanu wojennego. Kalendarium ostatnich tygodni 1981 roku

37. rocznica wprowadzenia stanu wojennego. Kalendarium ostatnich tygodni 1981 roku

16 grudnia

Najtragiczniejsze wydarzenia miały miejsce w czasie pacyfikacji kopalni „Wujek” w Katowicach. Przeciw protestującym skierowano prawie 2,5 tys. żołnierzy i milicjantów. W czasie walki wręcz z górnikami ciężko rannych zostało 10 ZOMO-wców. W czasie akcji pluton specjalny MO wyposażony w ostrą broń palną otworzył ogień do strajkujących, w wyniku czego zginęło 9 górników (6 na miejscu, 3 w szpitalu), a 22 zostało rannych. Do tej pory nie ustalono, kto wydał rozkaz strzelania. Tak brutalny atak doprowadził jednak do zaniechania oporu przez strajkujących. Tragedia w „Wujku” wstrząsnęła opinią publiczną. W styczniu 1982 r. umorzono śledztwo w sprawie śmierci górników. Wyrok skazujący strzelających milicjantów zapadł dopiero w 2007 r.

16/17 grudnia

W Paryżu powstaje Komitet Koordynacyjny NSZZ „Solidarność” w skład którego weszli znajdujący się po za granicami kraju działacze opozycji, m.in. Danuta Nowakowska, Andrzej Wołowski, Seweryn Blumsztajn, Andrzej Seweryn, Zbigniew Kowalewski i Jacek Kaczmarski. Celem działania Komitetu było informowanie zachodniej opinii publicznej o sytuacji w Polsce oraz koordynowanie działań pomocowych na rzecz opozycji w kraju. Wsparcia Komitetowi udzielił jeden z największych francuskich związków zawodowych CFDT, który zapewnił m.in. lokal i mieszkania dla działaczy.

17 grudnia

Kilka dni po wprowadzeniu stanu wojennego z inicjatywy Prymasa Józefa Glempa przy parafii św. Marcina na ul. Piwnej w Warszawie powstaje Prymasowski Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom, w który zaangażowało się wielu intelektualistów i ludzi kultury. Komitet udzielał informacji o losie i miejscu internowanych a także dostarczał im paczki z żywnością, odzieżą zimowa i lekarstwami.

19 grudnia

Ambasador PRL w Waszyngtonie Romuald Spasowski podejmuje decyzję o porzuceniu swojej placówki, prosząc o azyl polityczny w USA. Kilka dni później podobnie postępuje ambasador w Tokio Zdzisław Rurarz. Obydwaj zaocznie zostają uznani za zdrajców i skazani na śmierć, pozbawienie praw politycznych i przepadek mienia. Stają się też czarnymi charakterami rządowej propagandy.

21 grudnia

Z inicjatywy francuskiego związku zawodowego CFDT wezwano do ogólnokrajowego przestoju w pracy między godziną 11:00 a 12:00 jako formy solidarności z Polakami. Związkowe akcje protestacyjne we Francji rozpoczęły się już 13 grudnia i trwały w następnych dniach. Solidarność wobec „Solidarności” okazały wszystkie organizacji związkowe z wyjątkiem prokomunistycznej CGT. Niedługo potem związkowy rozpoczęli akcję zbierania funduszy na rzecz pomocy represjonowanym w Polsce.

23 grudnia

Już 14 grudnia rząd USA wstrzymał dostawę żywności do Polski. 23 grudnia prezydent Ronald Reagan ogłasza cały pakiet restrykcji wobec rządu gen. Jaruzelskiego, m.in. cofnięcie polskiej flocie rybackiej pozwoleń na połowy na wodach amerykańskich oraz licencji lotniskowych dla LOT-u. Zaprzestano wysyłania do PRL pasz rolniczych, co uderzyło w polską hodowlę. Cofnięto także pozwolenia na sprzedaż niektórych technologii oraz gwarancje kredytowe. W następnym roku sankcje gospodarcze zaostrzyły się, m.in. poprzez zawieszenie klauzuli najwyższego uprzywilejowania. Działania te, oraz zdecydowany antykomunizm prezydenta Reagana sprawiły, że stał się on wrogiem numer jeden PRL, regularnie atakowanym przez propagandę.

23-24 grudnia

Swój protest kończą dwa z trzech strajkujących jeszcze zakładów pracy – ostatecznie spacyfikowana Huta Katowice oraz kopalnia węgla kamiennego „Ziemowit”. Po tragedii „Wujka” górnicy podjęli decyzję o strajku pod ziemią.

28 grudnia

Swój protest kończą górnicy z kopalni „Piast”, którzy spędzili dwa tygodnie strajku okupacyjnego pod ziemią, mimo świąt Bożego Narodzenia i namów wypełniających posługę duchową księży. Wydarzenie to uznawane jest za koniec pierwszej fazy trwania stanu wojennego w Polsce.

Autorem tekstu „Droga do stanu wojennego – kalendarium” jest Tomasz Leszkowicz. Materiał został opublikowany na licencji CC BY-SA 3.0.

Galeria:
Walki uliczne w czasie stanu wojennego
Ogłoszenie Stanu Wojennego - Wojciech Jaruzelski 13.12.1981
Źródło: Histmag.org