Kazachstan kontynuuje wdrażanie reform zainicjowanych przez Prezydenta Tokajewa

– Wdrażane reformy opierają się na formule „Silny Prezydent – wpływowy Parlament – odpowiedzialny Rząd”. Ta formuła jest głównym filarem naszego państwa. W ciągu niespełna roku odbyło się pięć kampanii wyborczych, w tym referendum. Wszystkie przypadły na bardzo niespokojny okres. Mimo wszystkich trudności udało nam się w krótkim czasie przejść najważniejszy etap w życiu kraju – powiedział szef państwa.

Nowy Parlament

Zdaniem prezydenta Tokajewa, ze względu na zwiększoną konkurencję wynik wyborów był nieprzewidywalny, a wyniki pokazały, że kraj dokonał ważnego kroku w kierunku prawdziwego państwa wielopartyjnego – nowy skład Mażylisu (izby niższej Parlamentu Kazachstanu) odzwierciedla całe spektrum poglądów ideologicznych, dzięki szeroko zakrojonym reformom politycznym i liberalizacji ustawodawstwa regulującego rejestrację partii. Właśnie po raz pierwszy w Parlamencie reprezentowana będzie partia, która od dawna była w opozycji.

Komentując przebieg kampanii wyborczych, które miały miejsce w całym kraju, w tym wysoką konkurencję, umacnianie się tradycji demokratycznych, równe szanse dla wszystkich partii politycznych i kandydatów, prezydent zauważył, że społeczeństwo zmierza w stronę nowej kultury obywatelskiej i politycznej.

Prezydent skupił się na aktywnym zaangażowaniu młodych ludzi w sprawy publiczne, witając postępowych i wykształconych młodych ludzi z nadzieją, że wniosą oni nowe wartości do społeczeństwa.

– Młodzi ludzie powinni docenić tę wyjątkową możliwość podejmowania działań na rzecz kraju, który stworzył warunki niezbędne dla wejścia do Mażylisu kobiet i osób o specjalnych potrzebach. Kampania wyborcza pokazała, że „winda społeczna” działa i każdy obywatel może zostać wybrany do Parlamentu. Tak buduje się sprawiedliwe i uczciwe społeczeństwo – podkreślił lider Kazachstanu.

Kasym-Żomart Tokajew wezwał nowo wybranych deputowanych do podjęcia wspólnych działań dla dobra kraju i zaznaczył, że mają jedno zadanie – być na co dzień w pierwszych szeregach, podejmować decyzje i odpowiadać za nie przed narodem.

Prezydent również określił główne priorytety państwa oraz podzielił się swoją wizją dalszych prac Mażylisu. W szczególności głowa państwa zaapelował o stymulowanie działalności gospodarczej, uwolnienie potencjału przemysłowego kraju, przeprowadzenie przeglądu podejść do rozwoju infrastruktury, zwrócenie szczególnej uwagi na zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego, poprawę jakości kapitału ludzkiego, wspieranie słabszych społecznie kategorii obywateli, wzmocnienie system ochrony praw, poprawienie efektywności funkcjonowania administracji publicznej i jakości planowania strategicznego.

Bezpośrednie wybory akimów powiatów i miast o znaczeniu regionalnym

– Reformy mające na celu poprawę systemu politycznego będą kontynuowane. To bardzo ważne działania. W tym roku po raz pierwszy odbędą się bezpośrednie wybory akimów (starostów) w 45 rejonach (odpowiednikach powiatów w Polsce) i miast o znaczeniu regionalnym (wojewódzkim). Następnie przejdziemy do wyborów akimów rejonów już w całym kraju. W rezultacie wszystkie instytucje władzy zaczną działać w nowy sposób. Nasz ruch w kierunku demokratyzacji procesów politycznych, dalszego zwiększania udziału obywateli w funkcjonowaniu administracji publicznej będzie kontynuowany. Niektórzy obywatele, wśród których są politycy, mówią, że te reformy mogą prowadzić do zagrożeń dla Kazachstanu. Jestem jednak przekonany, że przemiany mają wyjątkowe znaczenie dla przyszłości naszego narodu – podkreślił szef państwa.

Wsparcie dla społecznie wrażliwych kategorii obywateli

Szczególną uwagę należy zwrócić na ochronę matki i dziecka. Z polecenia prezydenta od początku 2023 roku okres wypłaty zasiłku za opiekę nad dzieckiem został wydłużony z roku do półtora roku. Ponadto zrewidowano pakiet socjalny, który był wcześniej wydawany dzieciom z rodzin o niskich dochodach w wieku od roku do sześciu lat (obecnie ponad 100 tys. dzieci otrzymuje to wsparcie w formie pieniężnej). Obecnie ponad pół miliona rodzin wielodzietnych również otrzymują świadczenia, trwają również przygotowania do realizacji prezydenckiej inicjatywy „Krajowy Fundusz na Rzecz Dzieci”, która przewiduje automatyczne gromadzenie środków dla każdego obywatela Kazachstanu, które mogą być wykorzystane po osiągnięciu wieku 18 lat.

Jednocześnie Tokajew polecił rządowi zwiększenie świadczeń dla osób niepełnosprawnych o 14,5% od 1 września br. (obecnie kategoria ta obejmuje ponad 700 tys. osób, które dotkliwie odczuwają skutki wysokiej inflacji, w szczególności rosnących cen żywności i leków).

– Istnieją wszelkie powody, by twierdzić, że Kazachstan jest jedynym krajem w naszym regionie, który zapewnia znaczące wsparcie dla społecznie wrażliwych grup ludności – zaznaczył szef państwa.

Wzmocnienie systemu ochrony praw człowieka

Tokajew podkreślił potrzebę wzmocnienia systemu ochrony praw człowieka, czyniąc praworządność we wszystkich sferach życia fundamentem progresywnego postępu kraju. Zaapelował do deputowanych o wzmocnienie systemu ochrony konstytucyjnych praw obywateli poprzez doprowadzenie ustawodawstwa kraju do pełnej zgodności z Konstytucją.

– Kolejnym poważnym problemem w dziedzinie ochrony praw człowieka jest handel ludźmi. Powinna zostać przyjęta specjalna ustawa, która rozwiąże ten problem – zadeklarował prezydent.

Poprawa funkcjonowania administracji publicznej i planowania strategicznego

Mówiąc o sposobach usprawnienia działań administracji publicznej i planowania strategicznego, Tokajew wezwał deputowanych do realizacji programów i obietnic wyborczych. Od tego zależeć będzie przede wszystkim zaufanie obywateli do instytucji władzy i ich wiara w pozytywne zmiany. Prezydent zaznaczył, że urzędnicy pełnią ważną rolę w opracowywaniu i wdrażaniu reform. Dlatego konieczne jest przyciąganie do służby cywilnej wysoko wykwalifikowanych i zmotywowanych specjalistów.

– Kraj musi przejść na bardziej harmonijny, zdecentralizowany model służby publicznej. Musimy natychmiast rozwiązywać problemy, nie czekając na instrukcje z góry – powiedział kazachski lider.

Tokajew przypomniał o rozpoczętych w ubiegłym roku pracach nad odbiurokratyzowaniem działalności aparatu państwowego i procesu stanowienia prawa. Stworzono warunki niezbędne do szybkiego przyjęcia wysokiej jakości ustaw w najważniejszych kwestiach. Jednak prawdziwa debiurokratyzacja jeszcze się nie dokonała. W tym zakresie prezydent nazwał cyfryzację ważnym czynnikiem efektywności funkcjonowania systemu administracji publicznej.

– Elektroniczny Parlament i maslichaty wszystkich szczebli są w stanie znacząco wzmocnić zaufanie społeczne do rządu – podkreślił szef państwa.

Tokajew poruszył również sprawę modernizacji państwowego systemu planowania. Szereg dokumentów strategicznych straciło na aktualności na tle bezprecedensowych zmian geopolitycznych, gospodarczych i technologicznych w ostatnich latach. Prezydent zaproponował rewizję Strategii „Kazachstan-2050”, mówiąc, że dokument ten powinien przekształcić się w strategię określającą priorytety rozwoju kraju w długim okresie, uwzględniającą światowe trendy.

Podsumowując swoje wystąpienie, Kasym-Żomart Tokajew zaznaczył, że w wyniku reform poszerzono uprawnienia deputowanych oraz dokonano zmian w funkcjonowaniu obu izb. Według niego, wcześniej ustawa była rozpatrywana przez Senat po uchwaleniu przez Mażylis. Teraz prawo uchwalenia ustaw zostało przekazane Mażylisowi. W ten sposób najwyższy organ przedstawicielski stał się prawdziwie wpływowym Parlamentem.