Pasożytnicza osa zachowana w bursztynie. „Kredowy dziwak”

Okazy pochodzą z Mjanmy. Początkowo naukowcy myśleli, że tajemnicza struktura to po prostu pęcherzyk powietrza zamknięty w bursztynie.

– Ale potem obejrzałem kilka innych okazów, a potem wróciłem do pierwszego. To była w rzeczywistości część zwierzęcia – powiedział CNN jeden z badaczy, Lars Vilhelmsen z Muzeum Historii Naturalnej Danii w Kopenhadze. Osy badane były przez niego oraz zespół z pekińskiego uniwersytetu Capital Normal.

Osa jak amerykańska muchołówka

– Czasami dolna klapa, jak ją nazywamy, jest otwarta, a czasami zamknięta. To była wyraźnie ruchoma struktura i coś, co służyło do chwytania czegoś – wyjaśnił Vilhelmsen. Badacze chcąc wyjaśnić przeznaczenie struktury poszukiwali analogii wśród współczesnej fauny i flory.

– Nie ma sposobu, aby dowiedzieć się, jak żył owad, który wyginął 100 milionów lat temu. Czy mamy coś wśród os lub innych grup, co wygląda tak? – wyjaśnił badacz. Paleontolodzy w swoim raporcie porównali mechanizm os do muchołówki amerykańskiej – mięsożernej rodziny, której składane liście zamykają się w momencie, gdy ofiara wleci do środka. Wśród owadów naukowców nie udało się znaleźć żadnego podobnego mechanizmu.

W toku dalszej analizy wysnuto teorię, że prehistoryczna osa nie zabijała uwięzionych ofiar. Zamiast tego wstrzykiwała w ich ciało swoje jaja i wykorzystywała ofiarę jako żywiciela dla nich. Larwy osy żyły jako pasożyty karmiące się ciałem żywiciela.

– Żywiciel był prawdopodobnie latającym owadem o podobnych rozmiarach do osy – dodał Vilhelmsen. Podobne mechanizmy stosują współczesne osy pasożytnicze. Osy kukułcze składają jaja w gniazdach innych gatunków os, a ich larwy żerują na młodych swoich żywicieli.

Kredowy dziwak

Osa otrzymała przydomek „kredowego dziwaka” z uwagi na swoją niespotykaną w dzisiejszych czasach adaptację. Phil Barden z Instytutu Technologicznego z New Jersey uważa, że badania paleontologiczne mogą dostarczyć jeszcze wielu ciekawych odkryć.

„To jest znaczące, ponieważ istnieje około miliona znanych gatunków owadów. Nawet przy całej tej różnorodności życia, w zapisie kopalnym wciąż jest wiele niespodzianek, które przekraczają wyobraźnię„ – napisał. Jego zdaniem struktura na odwłoku osy mogła służyć innemu zastosowaniu, np. wykrywaniu ofiary w glebie lub transportowaniu młodych.