Badania i analizy gospodarcze wskazują, że Polska stopniowo nadrabia dystans do najbogatszych gospodarek europejskich. Uwzględniając parytet siły nabywczej, w 2012 r. PKB Polski sięgnął 66 proc. średniej UE, w 2011 r. wynosił ok. 64 proc. średniej UE, podczas gdy jeszcze w 2009 r. – zaledwie 61 proc. Utrzymując szybkie tempo wzrostu, Polska powinna osiągnąć średnią unijną około 2020 r. W związku z szybkim tempem rozwoju gospodarczego, napędzanego m.in. dzięki unijnym środkom, zmienia się także polskie społeczeństwo. Te przemiany można zaobserwować chociażby we wzroście zainteresowania ekologią i świadomości w zakresie działań, których podejmowanie powinno się przyczynić do ochrony środowiska.
ELEKTRYCZNE CZTERY KÓŁKA
Podobne tendencje można zauważyć także w innych, rozwiniętych krajach świata, takich jak USA, Japonia czy kraje Unii Europejskiej. Przykładem dobrze obrazującym dążenie do ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko jest sektor transportowy, a szczególnie rynek motoryzacyjny. Z jednej strony olbrzymi wpływ na tę branżę mają regulacje międzynarodowe i normy środowiskowe nakładane na producentów aut, które wymuszają wprowadzanie ekologicznych technologii, z drugiej – sami klienci w coraz większym stopniu kierują się aspektami ochrony środowiska. Nieuchronnie prowadzi to do sytuacji, gdy coraz większy odsetek aut sprzedawanych np. w Europie stanowią auta hybrydowe lub napędzane energią elektryczną.
Popyt na samochody napędzane jedynie przez silniki elektryczne był początkowo niewielki – analogicznie jak w przypadku innych nowoczesnych technologii. W 2010 r. sprzedano w Europie jedynie około 3 tys. takich aut. W kolejnych latach rynek dynamicznie wzrastał – w 2011 r. ich sprzedaż zwiększyła się do mniej więcej 14 tys., a w 2012 r. – do ponad 22 tys. Według prognoz firmy Frost & Sullivan globalna sprzedaż aut elektrycznych w 2013 r. osiągnie 170-190 tys., co będzie oznaczało 50-proc. wzrost w porównaniu z rokiem 2012. Co więcej, prognozowana sprzedaż globalna w 2018 r. wyniesie już 2,7 mln aut. Należy podkreślić, że popularność zdobywają nie tylko elektryczne czy hybrydowe samochody osobowe, ale także np. autobusy miejskie. Obecnie w ofercie każdego renomowanego producenta autobusów przeznaczonych do transportu publicznego, w tym np. firmy Solaris Bus & Coach SA, znajdują się takie pojazdy. Potwierdzeniem tezy o wzroście popularności autobusów elektrycznych może być przetarg rozpisany przez Miejskie Zakłady Autobusowe w Warszawie na dostawę dziesięciu autobusów elektrycznych.
INTELIGENTNE MIASTO
Pojazdy elektryczne oraz nowoczesna infrastruktura wspierana przez zaawansowane technologie telekomunikacyjne są jednym z elementów składających się na ideę tzw. inteligentnego miasta. Podczas tegorocznego kongresu Mobile World w Barcelonie Deutsche Telekom wspólnie z władzami włoskiej Pizy ogłosił uruchomienie projektu „Pisa Start Smart City”. Dzięki jego realizacji zostaną wprowadzone nowoczesne rozwiązania informatyczne, które ułatwią kierowcom wyszukiwanie wolnych miejsc parkingowych, zostaną uruchomione systemy zdalnego sterowania oświetleniem ulicznym, a także zostanie opracowana całościowa koncepcja rozwiązań informatycznych i telekomunikacyjnych dla miasta. Deutsche Telekom opracuje i wdroży rozwiązanie, które będzie zapewniało dane o liczbie miejsc parkingowych w systemie zarządzania parkowaniem w centrum miasta. Współpraca między Deutsche Telekom a władzami miasta obejmuje również stworzenie serwisu umożliwiającego analizę danych o ruchu drogowym w celu jego optymalizacji. System zostanie wprowadzony w zabytkowym centrum Pizy, tylko kilkaset metrów od symbolu miasta – Krzywej Wieży. Do rozpoczęcia projektu pozytywnie się odniósł burmistrz Pizy Marco Filippeschi. „Bardzo się cieszymy z włączenia systemu zarządzania parkingowego do Inteligentnego Systemu Transportu we współpracy z Deutsche Telekom – powiedział burmistrz. – Wprowadzenie systemu zapewni lepszy przepływ ruchu drogowego, zmniejszenie emisji CO 2 zgodnie z naszym SEAP [zrównoważonym planem działania w zakresie energii – red.] i jest spójne z naszą polityką inteligentnej mobilności – dodatkowo dużo wygodniej będzie można teraz znaleźć wolne miejsce do zaparkowania”. Projekt wprowadzany w Pizie obejmie także system inteligentnego sterowania ulicznym oświetleniem. Dzięki temu będzie możliwe ograniczenie kosztów energii zużywanej do oświetlenia nawet o 70 proc.
Rozwiązanie wdrażane w Pizie jest unikatowe. W przyszłości system będzie można rozwijać, tworząc otwartą sieć obejmującą wiele aspektów zarządzania miastem, począwszy od inteligentnych systemów pomiarowych (smart metering), przez systemy wspomagające parkowanie, stacje ładowania samochodów elektrycznych czy sterowanie ruchem ulicznym, skończywszy na monitoringu komunikacji miejskiej. Rozwiązania takie zyskują znaczenie, jeżeli wziąć pod uwagę dane ONZ, zgodnie z którymi w 2011 r. ok. 3,63 mld ludzi żyło w dużych miastach. Szacunki pokazują, że liczba ta będzie się zwiększać i w 2050 r. osiągnie 6,25 mld, co oznacza, że mieszkańcy dużych miast będą stanowić około 67 proc. ludności świata.
POJAZDY KONTROLOWANE
Rozwiązania wdrażane w Pizie są kolejnymi doświadczeniami grupy Deutsche Telekom. W 2007 r. z władzami miasta Friedrichshafen w Niemczech zawarła ona umowę na rozwój i wdrażanie nowoczesnych technologii w ramach programu: „Connected Life and Work”. W jego ramach dotychczas zrealizowano ponad 50 projektów pilotażowych obejmujących wdrożenie nowoczesnych i inteligentnych technologii dotyczących różnych obszarów życia, od podstawowych, jak np. bezprzewodowy dostęp do szerokopasmowego internetu, przez inteligentne opomiarowanie sieci energetycznych i rozwiązania wspierające edukację czy służbę zdrowia, po np. systemy udostępniania mieszkańcom samochodów elektrycznych na zasadach zbliżonych do funkcjonujących już w Polsce stacji wypożyczania rowerów miejskich. System umożliwia także bieżące monitorowanie lokalizacji pojazdów oraz ich stanu technicznego, przez co zapewnia odpowiedni poziom bezpieczeństwa. Systemy służące do monitorowania położenia i parametrów technicznych pojazdów dostępne są już dziś. T-Mobile rozwija technologie umożliwiające kontrolę pojazdów wyposażonych w odpowiednie moduły, które są w stanie czuwać nad m.in. takimi parametrami jak prędkość czy zużycie paliwa.
Polski rynek motoryzacyjny dopiero poznaje nowoczesne technologie, jednak jak pokazują doświadczenia innych rynków, użyteczność tych rozwiązań sprawia, że stają się dość popularne. Niestety bez wsparcia finansowego i politycznego technologie te nie będą wykorzystywane na większą skalę. Brak wsparcia finansowego przy zakupie ekologicznych pojazdów powoduje, że liczba samochodów elektrycznych sprzedawanych w Polsce jest śladowa w przeciwieństwie do innych rynków europejskich, np. norweskiego, gdzie w październiku 2013 r. elektryczne auto okazało się najlepiej sprzedającym się modelem, wyprzedzając modele aut z silnikami spalinowymi oraz napędem hybrydowym. Tak duża sprzedaż samochodu elektrycznego jest efektem wprowadzonego pakietu zachęt obejmującego zerową stawkę VAT i podatku drogowego, którymi objęto samochody zasilane alternatywnymi źródłami napędu, oraz znacznie niższymi kosztami użytkowania. Rozwój rynku aut napędzanych elektrycznie jest uzależniony od wielu czynników, w tym w dużej mierze od systemów wsparcia wprowadzanych przez rządy poszczególnych państw. Jednocześnie rosnąca świadomość ekologiczna oraz coraz bardziej restrykcyjne wymogi środowiskowe wpływają na wzrost zainteresowania tego typu rozwiązaniami. ■
Adam Zdanowicz, product manager ds. energetyki w T-Mobile Polska
Holistyczne systemy przeznaczone do usprawniania nie tylko komunikacji, ale także wspierające zarządzanie miastami są szczególnie istotne w kontekście rosnącej urbanizacji, a inteligentne rozwiązania dla miast, podobnie jak program pilotowy w Pizie, są krokiem w dobrym kierunku.