W tym roku środa popielcowa wypada 6 marca. W środę popielcową księża na mszach świętych posypują wiernym głowy popiołem. Jest to znak pokuty, który pojawił się już w VIII wieku, a w wieku XI papież Urban II ustanowił go obowiązującym zwyczajem w całym kościele. Postanowiono również, że popiół pochodzić będzie z palm poświęconych w niedzielę palmową w ubiegłym roku.
Popielec rozpoczyna okres Wielkiego Postu, który jest dla wiernych wezwaniem do pokuty, odnowienia swojego życia i wewnętrznego nawrócenia. 40-dniowy czas jest pamiątką czterdziestodniowego pobytu Chrystusa na pustyni, gdzie pościł i był kuszony przez szatana. Od początku wielkiego postu, aż do Wigilii Paschalnej, nie mówi się „Alleluja”. Wierni uczestniczą w każdy piątek w nabożeństwie drogi krzyżowej oraz w niedzielę w gorzkich żalach.
Od Środy Popielcowej obowiązuje w liturgii kolor fioletowy, w kościołach rzadziej odzywają się dzwony i organy. Ponadto Kościół zakazuje w tym czasie hucznych zabaw. Katolicy nie mają tego dnia obowiązku uczestniczenia we mszy świętej.
W środę popielcową oraz wszystkie piątki Wielkiego Postu obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i post ścisły, który dotyczy osób między 18. a 60. rokiem życia. Polega on na ograniczeniu liczby posiłków do trzech w ciągu jednego dnia, w tym tylko jednego do syta w środę oraz ograniczeniu się od posiłków mięsnych w piątki.