Nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego są przyznawane co roku w trzech kategoriach: badań podstawowych, badań na rzecz rozwoju gospodarki i badań na rzecz rozwoju społeczeństwa. W tym roku w dziedzinie badań podstawowych nagrodę otrzymał prof. Arkadiusz Wójs z Instytutu Fizyki Politechniki Wrocławskiej. Jego prace mogą przybliżyć uczonych do wybudowania komputera kwantowego. Prof. Wójs jest specjalistą w dziedzinie fizyki materii skondensowanej, a szczególnie niskowymiarowych układów elektronowych. Do jego szczególnych osiągnięć należą trzy prace przedstawione w 2010 roku w prestiżowym czasopiśmie fizycznym "Physical Review Letters". Właśnie one stanowiły przełom w badaniach nad fizyczną realizacją "egzotycznych statystyk kwantowych", ważnych w kontekście realizacji komputera kwantowego.
Prof. Andrzej Kowalczyk z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika otrzymał nagrodę w kategorii badań na rzecz rozwoju gospodarki. Naukowiec prowadzi badania z zakresu optyki stosowanej, a jego wielkim osiągnięciem jest opracowanie metody i wdrożenie do praktyki spektralnego tomografu optycznego. Metoda ta jest stukrotnie szybsza i lepiej wykorzystuje światło niż metody stosowane do tej pory. Ze względu na tę właściwość tomograficzne badania okulistyczne stały się bardziej przyjazne dla pacjenta. - Staraliśmy się być innowacyjni, wyjść poza rytualne zdanie kończące prawie każdą publikację: "wynalazek ma duży potencjał praktyczny". Postanowiliśmy z ciekawości zobaczyć, jak to będzie i czy można coś praktycznego z tej metody uzyskać - powiedział prof. Kowalczyk opisując proces wrażania metody spektralnej tomografii optycznej do praktyki.
W kategorii badań na rzecz rozwoju społeczeństwa nagrodę odebrał prof. Andrzej Kadłuczka z Instytutu Historii Architektury i Konserwacji Zabytków Politechniki Krakowskiej. Laureat od 35 lat prowadzi badania nad integracją zabytkowej architektury z potrzebami współczesnego społeczeństwa. Do jego najważniejszych osiągnięć należy zrealizowanie unikalnego w skali międzynarodowej Podziemnego Muzeum Rynku Głównego w Krakowie. - Dziedzictwo historyczne i kulturowe powinno być traktowane jako motor rozwoju cywilizacji. Niestety nie zawsze tak jest, bo nie jest łatwo pogodzić historię z teraźniejszością i przyszłością - podkreślił uczony odbierając nagrodę.
Ponadto Nagrody Ministra za całokształt dorobku otrzymało dziesięcioro nauczycieli akademickich: prof. Andrzej Antoszewski z Uniwersytetu Wrocławskiego; prof. Stanisław Białousz z Politechniki Warszawskiej; prof. Maria Dzielska z Uniwersytetu Jagiellońskiego; prof. Kazimierz Goebel z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej; prof. Andrzej Jakubowski z Politechniki Warszawskiej; prof. Andrzej Korzeniowski z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu; prof. Jan Łoboda z Uniwersytetu Wrocławskiego; prof. Rudolf Michałek z Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja; prof. Andrzej Skręt z Uniwersytetu Rzeszowskiego i prof. Aniela Styś z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Nagrody Ministra są przyznawane od 2006 r., do tej pory uzyskało je 15 wybitnych uczonych. W tym roku do konkursu wpłynęło 61 zgłoszeń. Wśród kandydatur znalazło się 18 kobiet; najwięcej zgłoszeń, 21, wpłynęło z warszawskich instytucji naukowych.pap, ps