W Wielką Sobotę wierni oczekują na Zmartwychwstanie Jezusa. Tego dnia w kościołach odbywa się poświęcenie pokarmów, a wielu wiernych przystępuje jeszcze do przedświątecznej spowiedzi. To kolejny dzień po Wielkim Piątku, w którym nie są odprawiane msze święte. A co z Wigilią Paschalną?
Czy w Wielką Sobotę katolicy muszą iść do kościoła?
Odprawiana po zapadnięciu zmroku liturgia Wigilii Paschalnej należy już do obchodów Niedzieli Zmartwychwstania. To oznacza, że nie jest ona traktowana jak sobotnia msza święta, a jako uroczysta, niezwykła msza niedzielna.
Uczestnictwo w Wigilii Paschalnej nie jest obowiązkowe dla wiernych. Jednak, jako że jest to msza rozpoczynająca Niedzielę Zmartwychwstania, wierni, którzy wezmą w niej udział, tak naprawdę wezmą już udział w niedzielnej mszy. Dlatego w samą „kalendarzową” niedzielę nie muszą już ponownie uczestniczyć w nakazanej wielkanocnej Eucharystii, bo już wypełnili ten obowiązek.
Post w Wielką Sobotę?
Jeśli zaś chodzi o post w Wielką Sobotę, to na początku trzeba wyjaśnić dwa pojęcia, którymi współcześnie w oficjalnych dokumentach posługuje się Kościół katolicki. To „post” i „wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych”. Post, nazwany również postem ścisłym, polega na wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i dodatkowo spożyciu w ciągu dnia wyłącznie dwóch posiłków nie do syta i jednego do syta.
Post ścisły obowiązuje osoby od 18. roku życia do rozpoczęcia 60. roku życia wyłącznie w Środę Popielcową i w Wielki Piątek. Wynika z tego, że w Wielką Sobotę nie obowiązuje ograniczenie liczby posiłków.
Natomiast wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych nazywana dawniej postem jakościowym obowiązuje w Środę Popielcową oraz piątki całego roku, czyli także w Wielki Piątek, z wyjątkiem określonych świąt. Dotyczy wszystkich, którzy ukończyli czternasty rok życia z wyjątkiem osób chorych oraz tych, które nie mają możliwości wyboru pokarmu (dotyczy m.in. punktów zbiorowego żywienia).
To oznacza, że w Wielką Sobotę wierni, którzy spożywają pokarmy mięsne, nie popełniają grzechu. I to niezależnie od tego, czy mięso spożyją przed pójściem do kościoła ze święconką.
Obecnie post to zalecenie wynikające z tradycji, a nie formalny nakaz
Do czasów Soboru Watykańskiego II post w Wielką Sobotę obowiązywał do godz. 12:00, gdyż to o tej godzinie obchodzono liturgię Wigilli Paschalnej. Teraz Kościół wrócił do tradycji z pierwszych wieków i liturgia obchodzona jest po zachodzie słońca.
W związku z tym zniesiono też nakaz postu, stwierdzając, że „post paschalny zachowuje się obowiązkowo w Wielki Piątek, a zachęca, zaleca w miarę możliwości w Wielką Sobotę”. Również Episkopat Polski podkreśla, że prawo kanoniczne nie mówi o poście w Wielką Sobotę, jednak zachęca do podtrzymywania tej tradycji. A tradycyjny post obowiązuje do powrotu do domu z Wigilii Paschalnej.
Czytaj też:
Niezwykła symbolika Wielkiej Soboty. Wigilia Paschalna rozpoczyna Niedzielę Zmartwychwstania