Obecnie na Litwie do druku przygotowywana jest pierwsza rodzima monografia poświęcona Miłoszowi. Jej autorami są literaturoznawcy Mindaugas Kvietkauskas i Viktorija Daujotyte. Wkrótce ma się też ukazać studium o literaturze polskiej na Litwie, które przygotowuje prof. Algis Kaleda. - Wiele miejsca poświęcone tam będzie Czesławowi Miłoszowi. Ciągle brakuje jednak głębszej refleksji na temat litewskości tej osoby - przyznaje Kvietkauskas.
Kvietkauskas podkreśla, że związki Miłosza z kulturą litewską były zawsze bardzo ścisłe. Poeta utrzymywał stały kontakt z czołowym litewskim historykiem sztuki Valdasem Dremą mieszkającym w Wilnie, z litewską archeolog wykładowczynią uniwersytetu w Los Angeles Mariją Gimbutiene, litewskim poetą i eseistą, prof. Uniwersytetu w Yale Tomasem Venclovą. - Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości, gdy Litwini zaczęli się kontaktować z Miłoszem w sprawie wydań jego twórczości, wiele listów było pisanych po litewsku. Poeta odpowiadał na nie po polsku, zawsze przepraszając, że nie może odpowiedzieć po litewsku. Miłosz czytał po litewsku, ale nie miał odwagi rozmawiać - mówi Kvietkauskas. W 1990 roku, po odzyskaniu przez Litwę niepodległości, Czesław Miłosz przetłumaczył m.in. na język polski litewski hymn.
W związku z przypadającą w tym roku setną rocznicą urodzin Czesława Miłosza, litewski Sejm ogłosił rok 2011 Rokiem Miłosza. Litewscy literaturoznawcy zaznaczają, że jest to doskonała okazja przybliżenia Litwinom osoby laureata nagrody Nobla, jak też jego twórczości.
Główna akademia z okazji Roku Miłosza na Litwie zaplanowana jest na koniec czerwca w Wilnie w akademickim kościele św. Janów. W ciągu roku uroczystości związane z Miłoszem odbędą się też Kownie, Kiejdanach, Szetejniach. Na uniwersyteckim dziedzińcu w Wilnie zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona poecie. - Szkoda, ale inne miejsca w Wilnie, związane z młodością poety nie będą oznaczone. Na przykład nie ma i na razie nie planuje się umieszczenia tablicy na budynku byłego gimnazjum Zygmunta Augusta, gdzie się uczył Miłosz, albo na budynku wileńskiego akademika, gdzie mieszkał - ubolewa Kvietkauskas.
PAP, arb