„Akademia Pana Kleksa” wychowała pokolenia dzieci, ale wciąż kryje wiele tajemnic. Feeria barwnych szkiełek i zmieniających właścicieli piegów, gadający szpak-królewicz, beztroskie podróże z bajki do bajki, a nawet do psiego raju – cała ta kolorowa magia przykrywa historię pełną trudnych wspomnień.
- Według Jana Brzechwy „Do sekretów Pana Kleksa dostać można się tylko przez komin” – my spróbujemy użyć do tego teatru. Odczytana na nowo klasyczna opowieść o panu Kleksie, poezja Brzechwy, doświadczenia aktorek i aktorów Teatru Żydowskiego, wreszcie piosenki – wszystko to złoży się w niecodzienną podróż do miejsca, gdzie dzieciństwo spotyka dorosłość, bajka – pamięć, śmiech – melancholię, gdzie duży i mały człowiek doświadczają wspólnie radości i utraty. – mówią Michał Buszewicz, reżyser i autor adaptacji oraz Witold Mrozek, dramaturg współpracujący przy spektaklu.
Wracając do „Akademii Pana Kleksa”, twórcy chcą na nowo przyjrzeć się baśni w ogóle, baśni jako takiej. Czy jej zadaniem jest chronić przed światem, a może raczej oswajać z tym w świecie, co wcale niekoniecznie jest „bajkowe”? Czy baśń może kłamać? A może tylko upiększa prawdę? Dlaczego Andersen zabrania chłopcom u Brzechwy współczuć dziewczynce z zapałkami? Dlaczego jedząc kolorowe, magicznie powiększone cudowną pompką potrawy dzieci okazują się wciąż głodne?
Teatr Żydowski to wyjątkowe miejsce do przyjrzenia się na nowo ukrytym sensom „Akademii”, które podejmowali w ostatnich latach tak znakomici eseiści, jak Piotr Paziński czy Adam Lipszyc – zwracający uwagę na mroczny, czy to wojenny, czy mistyczny wymiar tekstu Brzechwy, tekstu napisanego podczas wojny przez warszawskiego Żyda.
Mariusz Urbanek pisał w biografii „Brzechwa. Nie dla dzieci”: - Pisał Akademię Pana Kleksa, gdy za oknem trwała wojna. „To była jakaś forma ucieczki przed rzeczywistością” – mówił. Krytycy będą później zastanawiać się, jakim cudem był w stanie odizolować się od piekła okupacji tak skutecznie, by pisać pogodną, dziejącą się w świecie magii, opowieść(…) Opis inwazji wilków na królestwo szpaka Mateusza (naprawdę królewicza zamienionego w ptaka), który był prawą ręką założyciela Akademii Ambrożego Kleksa, genialnego chemika, matematyka i kleksografa, mógł w ich uszach brzmieć jak opowieść o wrześniu 1939 roku. Olbrzymie stada rozzuchwalonych bestii pustoszą wsie i miasteczka, na drogach bieleją kości ludzi, szerzy się głód. Nie ma siły, która byłaby w stanie powstrzymać pochód drapieżników.
- Uciekamy od mieniących się feerią barw filmów Krzysztofa Gradowskiego z lat 80., który już na zawsze chyba będzie kojarzył się Polakom z Panem Kleksem, nie chcemy powtarzać go na scenie – choć w naszym zespole jest przecież Ryszard Kluge, który miał okazję w klasycznej „Kleksowej” serii pojawić się na ekranie, a dziś stał się Golarzem Filipem. Nie znaczy to jednak, że w spektaklu zabraknie zabawy i fantazji. – mówią twórcy spektaklu.
Aktorzy Teatru Żydowskiego – ze świetnym warsztatem musicalowym, komicznym i pantomimicznym – pozwalają na nowo wejść do tego zaczarowanego świata i przyjrzeć się temu, co w nim pociąga – ale i niepokoi.
To już kolejna realizacja Michała Buszewicza w Teatrze Żydowskim, wcześniej wyreżyserował tutaj głośny spektakl „Kibice” w roku 2017, jest również autorem scenariuszy do spektakli Anny Smolar: „Aktorzy żydowscy” i „Kilka obcych słów po polsku”.
Za scenografię, kostiumy i reżyserię świateł odpowiada Anna Met, muzykę do spektaklu napisała Aleksandra Gryka, choreografia — Katarzyna Sikora. Współpraca dramaturgiczna – Witold Mrozek, adaptacja i reżyseria Michał Buszewicz.
Obsada: Daniel „Czacza” Antoniewicz, Ryszard Kluge, Joanna Rzączyńska, Izabella Rzeszowska, Wanda Siemaszko, Piotr Siwek, Barbara Szeliga, Gołda Tencer, Małgorzata Trybalska, Jerzy Walczak, Marek Węglarski i Piotr Wiszniowski.
Dodatkowe materiały:
