Know-how

Toksyczna ślina

Czerwcowy numer czasopisma "Alcoholism: Clinical & Experimental Research" opisuje potencjalny związek między wysokim spożyciem alkoholu i występowaniem raka górnego odcinka przewodu pokarmowego. W badaniach, na których podstawie wysnuto powyższą zależność, wzięły udział osoby pozbawione genu dehydrogenazy-2 aldehydu (ALDH2). Metabolizm alkoholu następuje w wątrobie. Gen ALDH2 zamienia aldehyd octowy powstały w wyniku przemiany alkoholu na octan. Ponieważ aż połowa Chińczyków i Japończyków pozbawiona jest enzymu ALDH2, po wypiciu alkoholu aldehyd octowy, zamiast ulec przemianie, gromadzi się we krwi i tkankach. U takich ludzi po wypiciu nawet niewielkiej ilości alkoholu występują nieprzyjemne reakcje - nagłe zaczerwienienie twarzy, bóle głowy, kołatanie serca, zawroty głowy i nudności. Prawdopodobnie w tej grupie częściej występuje rak górnego odcinka przewodu pokarmowego. Naukowcy dowodzą, że większy odsetek zachorowań na ten rodzaj nowotworu wiąże się z wysokim poziomem aldehydu octowego w ślinie. W opisywanym badaniu u Azjatów pozbawionych genu ALDH2 poziom aldehydu octowego w ślinie był dwa, trzy razy wyższy niż u ludzi z normalnie funkcjonującym genem ALDH2. Badani ze względu na brak odpowiedniego genu nie byli w stanie się pozbywać nadmiernej ilości aldehydu octowego ze śliny. Spożywanie przez nich alkoholu powoduje wytworzenia potencjalnie rakotwórczego aldehydu octowego w ślinie. Im wyższe jego stężenie, tym większe ryzyko zachorowania na raka przewodu pokarmowego. Ryzyko to zwiększa kilka czynników: duże spożycie alkoholu, brak genu ALDH2, palenie papierosów, zła higiena jamy ustnej oraz indywidualna charakterystyka mikroflory bakteryjnej. Wyniki tych badań będzie można wykorzystać w profilaktyce nowotworowej.

Uśpione serce

 Wydaje się, że popołudniowa drzemka to idealne rozwiązanie na upały. Badania przeprowadzone wspólnie przez naukowców ze Stanów Zjednoczonych i Kostaryki wykazały jednak, że codzienna sjesta podwyższa ryzyko ataku serca aż o 50 proc. W eksperymencie wzięły udział dwie grupy dopasowane pod względem wieku, płci i miejsca zamieszkania. Pierwszą tworzyło ponad 500 osób, które przeszły atak serca. Grupa kontrolna również liczyła przeszło 500 osób. Badanie wykazało, że u sypiających popołudniami dłużej niż półtorej godziny ryzyko wystąpienia ataku serca jest o 50 proc. wyższe niż u tych, którzy drzemią rzadko, a czas poświęcony na sen nie przekracza godziny. Ataki serca najczęściej zdarzają się rano, zaraz po przebudzeniu się. Naukowcy podejrzewają, że również wybudzenie się po popołudniowej sjeście może wywoływać zawał. Ostrzegają też, że regularne drzemki wskazują na nadmiernie siedzący tryb życia.

Autonaprawa

W ciągu ostatnich kilku lat naukowcy odkryli, że w mózgu dojrzałego człowieka mogą powstać nowe neurony. Wydawało się jednak, że w obszarze mózgu zwanym korą neopalialną, osiągającym najwyższy stopień rozwoju i zajmującym ponad 90 proc. powierzchni półkul mózgowych, nie zachodzi taka regeneracja. Najnowsze badania przeprowadzone w Bostonie wykazują, że również w dojrzałej korze neopalialnej mogą się tworzyć nowe neurony. U myszy chemicznie wywołano autodestrukcję niektórych neuronów w tym obszarze mózgu. Następnie śledzono rozwój nowych za pomocą związków znaczących dzielące się komórki. W korze neopalialnej myszy poddanych eksperymentowi znaleziono neurony we wszystkich stadiach rozwoju. Badania te wykazują, że mózg jest w stanie usunąć szkody, które w nim powstają, stosując mechanizm autonaprawy. Jeśli u ludzi uda się wywołać takie same procesy naprawcze, to można liczyć na opracowanie metod leczenia uszkodzeń mózgu i rdzenia kręgowego.

Słodka Droga Mleczna

 Chmury w centrum Drogi Mlecznej zawierają cukier. To sensacyjne odkrycie być może pozwoli na zidentyfikowanie międzygwiezdnych molekuł, które dały początek życiu na Ziemi. W przestrzeni odkryto już ponad sto prostych molekuł organicznych, w tym metanol i kwas octowy. Jan Hollis z Centrum NASA w Maryland zastanawiał się, czy mogą się tam znajdować również cukry. Postanowił poszukać na niebie jednej z najprostszych molekuł cukru, czyli glikoaldehydu. Zawiera ona tylko osiem atomów, ale może się łączyć z innymi, tworząc rybozę cukru - składnik DNA i RNA. W tym celu skierowano radioteleskop na gigantyczną chmurę gazu i pyłu nieopodal centrum naszej Galaktyki. Dzięki temu odkryto charakterystyczne promieniowanie radiowe molekuł glikoaldehydu, przechodzących z jednego stanu energii w inny. Zespół z Maryland planuje sporządzenie mapy rozmieszczenia glikoaldehydu w chmurach Galaktyki.