Wydarzenia - Polska
W Galerii Sztuki Współczesnej Zachęta do 10 stycznia obejrzeć można najlepsze fotografie prasowe z całego świata. 41. wystawa World Press Photo prezentuje zdjęcia wybrane przez jury spośród ponad 36 tys. nadesłanych na konkurs prac, wykonanych przez 3627 fotografików ze 115 krajów. Fundacja World Press Photo doskonale zakorzeniła się w środowisku fotografów pra- sowych - corocz- ny konkurs niezmiennie uznawany jest za najbardziej znany i prestiżowy na świecie. Fundacja wysyła corocznie imienne, indywidualne zaproszenia do ponad 40 tys. zawodowych fotografów prasowych oraz organizacji, w których się zrzeszają. Wystawa, składająca się z 200 najciekawszych prac, stanowi przegląd wydarzeń z 1997 r. Zaprezentowano na niej zarówno zdjęcia zamieszczane w prasie na całym świecie, jak i dotychczas nie publikowane. Główną nagrodę otrzymał algierski fotoreporter Hocine za zdjęcie kobiety rozpaczającej pod budynkiem szpitala Zmirli, dokąd przewieziono rannych i ofiary masakry w Bentalha w Algierii. Po unieważnieniu wyników wyborów z 1992 r., wskazujących na zwycięstwo fundamentalistów FIS, życie codzienne zdominowały mordy i wybuchy bomb. Szacuje się, że wojna domowa pochłonęła w ciągu pięciu lat ponad 60 tys. ofiar.
(ES)
Warszawskie Muzeum Literatury przygotowało wystawę "Adam Mickiewicz 1798-1855" poświęconą życiu i pisarstwu swojego patrona. Składa się na nią ponad 470 eksponatów, z których wiele prezentowanych jest po raz pierwszy. Wystawa podzielona jest na sześć części, a otwiera ją obraz Walentego Wańkowicza "Widok z Wilna", namalowany ok. 1820 r. Zgodnie z tradycją kultywowaną w domu wieszcza z sąsiadujących obrazów spoglądają dumne wizerunki polskich bohaterów narodowych: Tadeusza Kościuszki i księcia Józefa Poniatowskiego. Romantycznego poetę przypominają także należące do niego przedmioty codziennego użytku, takie jak lampka, krzesiwo oraz kufer podróżny, z którym Mickiewicz wyjechał na studia do Wilna i nie rozstawał się aż do śmierci w Konstantynopolu w 1855 r. Prawdziwym rarytasem dla miłośników twórczości wieszcza jest pierwodruk "Poezyi" z 1822 r. z Wilna, rękopis "Ody do młodości" oraz pochodzący z okresu rosyjskiego rękopis "Konrada Wallenroda". Z pobytu poety w Rosji pochodzą między innymi złota spinka do krawata i pudełeczko z orzecha włoskiego - prezenty od Puszkina. Szczególnie interesująca jest czwarta francusko-szwajcarska część wystawy z arcypoematem "Panem Tadeuszem", podnoszącym Adama Mickiewicza do tytułu narodowego wieszcza. Z okresu francuskiego (lata 1842-1855) zebrano wiele pamiątek po Mickiewiczu: gęsie pióro w drewnianej oprawie, kałamarze, karafka i szklanka poety, jego lornetka teatralna, srebrny zegarek, szkło powiększające etc. Sentymentalną podróż po życiu artysty kończy grafika "Adam Mickiewicz na łożu śmierci" według rysunku Teofila Kwiatkowskiego, zamykająca ostatni, konstantynopolski okres. Wystawa ma charakter ekspozycji stałej i jest trzecią tego typu prezentacją poświęconą twórczości wieszcza. Pierwszą z okazji stulecia śmierci Mickiewicza zorganizował w 1955 r. Adam Mauersberger, były dyrektor Muzeum Literatury.
(ES)
W Centrum Sztuki Współczesnej w Zamku Ujazdowskim w Warszawie obejrzeć można wystawę "Trzy projekty" - malarstwa, instalacji i performance - słoweńskiej grupy IRWIN, którą utworzyli w 1993 r. artyści średniego pokolenia: Dusan Mandić, Miran Mohar, Andrej Savski, Roman Uranjek i Borut Vogelnik. W swoich pracach artyści odwołują się do totalitarnej symboliki faszyzmu i komunizmu, wplatając w nią elementy sztuki ludowej i religijnej oraz socjalistyczny kicz. Twórców fascynuje użycie wyrazu artystycznego jako narzędzia propagandy idei kolektywu, który sami ironicznie stworzyli. Grupa IRWIN wraz z zespołem Laibach założyła w 1984 r. stowarzyszenie Nowej Sztuki Słoweńskiej (Neue Slowenische Kunst); jego głównym celem stało się stworzenie alternatywnego państwa artystycznego na fundamencie religijno-historyczno-kulturowym. Grupa ta uczestniczyła w licznych prestiżowych prezentacjach sztuki współczesnej, jak Biennale w Wenecji w 1995 r. czy Manifesta w Rotterdamie w 1996 r. Warszawska wystawa pokazuje charakterystyczne kierunki jej twórczych poszukiwań. Pierwszym z nich jest projekt o nazwie "Transnacionala". IRWIN stworzyła w sali Zamku Ujazdowskiego rodzaj biura paszportowego, wydającego zwiedzającym paszporty "wirtualnego" państwa (Neue Slowenische Kunst). W sali znajduje się podium z długim stołem, pięcioma krzesłami i sprzętem niezbędnym do wydawania dokumentów. Kolejny projekt grupy zatytułowany "IRWIN - live" to rodzaj performance. Nad głowami zwiedzających zawieszonych jest pięć kukieł członków zespołu z twarzami zwróconymi do sufitu, do którego przymocowano 12 obrazów. Kontemplując w ten sposób swoje dzieła, członkowie grupy oddają się refleksji nad sztuką. Trzecim pomysłem IRWIN jest seria ikon eksponowanych w tradycyjny sposób. Wszystkie one wywodzą się jednak z jednego obrazu z 1984 r., co ma dowodzić, że sztuka końca wieku nie rządzi się żadnymi prawami. "Trzy projekty" oglądać można do 17 stycznia.
(ES)
KSIAŻKI
Książka "Kulka z chleba" (Twój Styl) Jana Jakuba Kolskiego - scenarzysty, reżysera i operatora filmowego, twórcy takich filmów, jak "Pograbek", "Jancio Wodnik" czy zrealizowanej ostatnio "Historii kina w Popielawach" - jest debiutem powieściowym tego artysty. Książka opowiada historię Stanisława Muskata, pisarza, który tworzyć i spać potrafi tylko w swoim rodzinnym domu w Popielawach. Kiedy jednak zaczyna pisać, okazuje się, że książka go przerasta. Treści tego, co pisze, nie daje się zmierzyć ani jego doświadczeniem, ani wyobraźnią. "Ktoś" dokonuje rozliczenia ze starym problemem winy i kary, prowadząc do przesłania, że za każdą wyrządzoną krzywdę trzeba ponieść karę, by świat pozostał w równowadze. Samego pisarza najbardziej nurtuje pytanie o bolesną nierównowagę świata.
(MC)
Tłumaczenie poezji obcojęzycznej to kwestia sprawności. Potrzebna jest praktyka nie tylko w zakresie przekładów, ale też pisania wierszy w ojczystym języku - twierdzi Zbigniew Dmitroca, poeta, bajkopisarz, satyryk i tłumacz poezji rosyjskiej. Praktyka Dmitrocy to zarówno tłumaczenia (utwory Błoka, Brodskiego, Kuzmina, Mandelsztama), jak i twórczość włas- na - tomiki wierszy "Horror vacui" oraz "Ballada bez sensu i morału". Tłumaczyć poezję rosyjską zaczął jeszcze jako licealista, a wykłady dotyczące praktyki przekładu prowadził na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Ostatnio w jego przekładzie ukazała się "Modlitwa" Anny Achmatowej (Alfa). Na wydanie złożyły się utwory pochodzące ze wszystkich najważniejszych zbiorków Anny Achmatowej, jak "Wieczór" (1912 r.), "Różaniec" (1914 r.), "Białe ptaki" (1917 r.), "Dmuchawiec" (1921 r.) "Anno Domini" (1922 r.), "Trzcina" i "Bieg czasu". Przekłady te zachowały oryginalny rytm wierszy, znać po nich nie tylko swobodę, ale i klasyczny warsztat tłumacza - co spodoba się zapewne koneserom rosyjskiej poezji. - Należę do pokolenia tłumaczy, którzy wrócili do rymu dokładnego - dodaje Zbigniew Dmitroca. - Moje przekłady to najczęściej wierne tłumaczenia. Jeśli nie jest możliwe użycie dokładnego odpowiednika jakiegoś wyrazu, wprowadzam tzw. słowo moralnie obojętne - takie, które nie wnosi nowych, obcych treści.
(MP)
Współczesny świat nieustannie rzuca nam wyzwania, które wyczerpują nasze siły. W tym świecie dzieci stały się bardziej impulsywne, skore do gniewu i przemocy. Zmiany te skłaniają do wychowywania dzieci według nowego schematu myślenia w nadchodzącym stuleciu. Zasada emocjonalnej inteligencji pomaga zmniejszyć napięcie i stworzyć przyjazną atmosferę, dzięki której może zostać przywrócone poczucie stabilności domowego ogniska. Metoda ta wymaga jednak od rodziców, aby starali się, najlepiej jak potrafią, pomagać dzieciom w opanowywaniu tych najbardziej niezbędnych w życiu umiejętności. Kiedyś przekazywano je poprzez zabawy z innymi dziećmi, kontakty z rodzicami, krewnymi czy sąsiadami. Teraz dzieciństwo nabrało innego charakteru i najmłodsi nie mają już tak wielu jak ich rodzice naturalnych możliwości kształcenia inteligencji emocjonalnej. Książka "Dziecko emocjonalnie inteligentne" (Moderski i S-ka) M.J. Eliasa, S.E. Tobiasa, B.S. Friedlandera poświęcona jest takim codziennym kontaktom. Wychowanie zgodne z zasadami inteligencji emocjonalnej wykorzystuje proste i praktyczne techniki, które opracowano na podstawie ćwiczeń, jakie autorzy prowadzili z rodzicami, rodzinami i w szkołach. Książka podpowiada, jak wykorzystać skuteczną metodę "zachowania spokoju" w sytuacji, kiedy rodzice sami żyją ciągle w świecie stresu, a chcą zapanować nad złością swoich dzieci. Autorzy pokazują w niej również, jak istotne dla pozytywnego funkcjonowania w naszych czasach jest rozumienie i szanowanie uczuć wszystkich członków rodziny.
(MC)
W Galerii Sztuki Współczesnej Zachęta do 10 stycznia obejrzeć można najlepsze fotografie prasowe z całego świata. 41. wystawa World Press Photo prezentuje zdjęcia wybrane przez jury spośród ponad 36 tys. nadesłanych na konkurs prac, wykonanych przez 3627 fotografików ze 115 krajów. Fundacja World Press Photo doskonale zakorzeniła się w środowisku fotografów pra- sowych - corocz- ny konkurs niezmiennie uznawany jest za najbardziej znany i prestiżowy na świecie. Fundacja wysyła corocznie imienne, indywidualne zaproszenia do ponad 40 tys. zawodowych fotografów prasowych oraz organizacji, w których się zrzeszają. Wystawa, składająca się z 200 najciekawszych prac, stanowi przegląd wydarzeń z 1997 r. Zaprezentowano na niej zarówno zdjęcia zamieszczane w prasie na całym świecie, jak i dotychczas nie publikowane. Główną nagrodę otrzymał algierski fotoreporter Hocine za zdjęcie kobiety rozpaczającej pod budynkiem szpitala Zmirli, dokąd przewieziono rannych i ofiary masakry w Bentalha w Algierii. Po unieważnieniu wyników wyborów z 1992 r., wskazujących na zwycięstwo fundamentalistów FIS, życie codzienne zdominowały mordy i wybuchy bomb. Szacuje się, że wojna domowa pochłonęła w ciągu pięciu lat ponad 60 tys. ofiar.
(ES)
Warszawskie Muzeum Literatury przygotowało wystawę "Adam Mickiewicz 1798-1855" poświęconą życiu i pisarstwu swojego patrona. Składa się na nią ponad 470 eksponatów, z których wiele prezentowanych jest po raz pierwszy. Wystawa podzielona jest na sześć części, a otwiera ją obraz Walentego Wańkowicza "Widok z Wilna", namalowany ok. 1820 r. Zgodnie z tradycją kultywowaną w domu wieszcza z sąsiadujących obrazów spoglądają dumne wizerunki polskich bohaterów narodowych: Tadeusza Kościuszki i księcia Józefa Poniatowskiego. Romantycznego poetę przypominają także należące do niego przedmioty codziennego użytku, takie jak lampka, krzesiwo oraz kufer podróżny, z którym Mickiewicz wyjechał na studia do Wilna i nie rozstawał się aż do śmierci w Konstantynopolu w 1855 r. Prawdziwym rarytasem dla miłośników twórczości wieszcza jest pierwodruk "Poezyi" z 1822 r. z Wilna, rękopis "Ody do młodości" oraz pochodzący z okresu rosyjskiego rękopis "Konrada Wallenroda". Z pobytu poety w Rosji pochodzą między innymi złota spinka do krawata i pudełeczko z orzecha włoskiego - prezenty od Puszkina. Szczególnie interesująca jest czwarta francusko-szwajcarska część wystawy z arcypoematem "Panem Tadeuszem", podnoszącym Adama Mickiewicza do tytułu narodowego wieszcza. Z okresu francuskiego (lata 1842-1855) zebrano wiele pamiątek po Mickiewiczu: gęsie pióro w drewnianej oprawie, kałamarze, karafka i szklanka poety, jego lornetka teatralna, srebrny zegarek, szkło powiększające etc. Sentymentalną podróż po życiu artysty kończy grafika "Adam Mickiewicz na łożu śmierci" według rysunku Teofila Kwiatkowskiego, zamykająca ostatni, konstantynopolski okres. Wystawa ma charakter ekspozycji stałej i jest trzecią tego typu prezentacją poświęconą twórczości wieszcza. Pierwszą z okazji stulecia śmierci Mickiewicza zorganizował w 1955 r. Adam Mauersberger, były dyrektor Muzeum Literatury.
(ES)
W Centrum Sztuki Współczesnej w Zamku Ujazdowskim w Warszawie obejrzeć można wystawę "Trzy projekty" - malarstwa, instalacji i performance - słoweńskiej grupy IRWIN, którą utworzyli w 1993 r. artyści średniego pokolenia: Dusan Mandić, Miran Mohar, Andrej Savski, Roman Uranjek i Borut Vogelnik. W swoich pracach artyści odwołują się do totalitarnej symboliki faszyzmu i komunizmu, wplatając w nią elementy sztuki ludowej i religijnej oraz socjalistyczny kicz. Twórców fascynuje użycie wyrazu artystycznego jako narzędzia propagandy idei kolektywu, który sami ironicznie stworzyli. Grupa IRWIN wraz z zespołem Laibach założyła w 1984 r. stowarzyszenie Nowej Sztuki Słoweńskiej (Neue Slowenische Kunst); jego głównym celem stało się stworzenie alternatywnego państwa artystycznego na fundamencie religijno-historyczno-kulturowym. Grupa ta uczestniczyła w licznych prestiżowych prezentacjach sztuki współczesnej, jak Biennale w Wenecji w 1995 r. czy Manifesta w Rotterdamie w 1996 r. Warszawska wystawa pokazuje charakterystyczne kierunki jej twórczych poszukiwań. Pierwszym z nich jest projekt o nazwie "Transnacionala". IRWIN stworzyła w sali Zamku Ujazdowskiego rodzaj biura paszportowego, wydającego zwiedzającym paszporty "wirtualnego" państwa (Neue Slowenische Kunst). W sali znajduje się podium z długim stołem, pięcioma krzesłami i sprzętem niezbędnym do wydawania dokumentów. Kolejny projekt grupy zatytułowany "IRWIN - live" to rodzaj performance. Nad głowami zwiedzających zawieszonych jest pięć kukieł członków zespołu z twarzami zwróconymi do sufitu, do którego przymocowano 12 obrazów. Kontemplując w ten sposób swoje dzieła, członkowie grupy oddają się refleksji nad sztuką. Trzecim pomysłem IRWIN jest seria ikon eksponowanych w tradycyjny sposób. Wszystkie one wywodzą się jednak z jednego obrazu z 1984 r., co ma dowodzić, że sztuka końca wieku nie rządzi się żadnymi prawami. "Trzy projekty" oglądać można do 17 stycznia.
(ES)
KSIAŻKI
Książka "Kulka z chleba" (Twój Styl) Jana Jakuba Kolskiego - scenarzysty, reżysera i operatora filmowego, twórcy takich filmów, jak "Pograbek", "Jancio Wodnik" czy zrealizowanej ostatnio "Historii kina w Popielawach" - jest debiutem powieściowym tego artysty. Książka opowiada historię Stanisława Muskata, pisarza, który tworzyć i spać potrafi tylko w swoim rodzinnym domu w Popielawach. Kiedy jednak zaczyna pisać, okazuje się, że książka go przerasta. Treści tego, co pisze, nie daje się zmierzyć ani jego doświadczeniem, ani wyobraźnią. "Ktoś" dokonuje rozliczenia ze starym problemem winy i kary, prowadząc do przesłania, że za każdą wyrządzoną krzywdę trzeba ponieść karę, by świat pozostał w równowadze. Samego pisarza najbardziej nurtuje pytanie o bolesną nierównowagę świata.
(MC)
Tłumaczenie poezji obcojęzycznej to kwestia sprawności. Potrzebna jest praktyka nie tylko w zakresie przekładów, ale też pisania wierszy w ojczystym języku - twierdzi Zbigniew Dmitroca, poeta, bajkopisarz, satyryk i tłumacz poezji rosyjskiej. Praktyka Dmitrocy to zarówno tłumaczenia (utwory Błoka, Brodskiego, Kuzmina, Mandelsztama), jak i twórczość włas- na - tomiki wierszy "Horror vacui" oraz "Ballada bez sensu i morału". Tłumaczyć poezję rosyjską zaczął jeszcze jako licealista, a wykłady dotyczące praktyki przekładu prowadził na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Ostatnio w jego przekładzie ukazała się "Modlitwa" Anny Achmatowej (Alfa). Na wydanie złożyły się utwory pochodzące ze wszystkich najważniejszych zbiorków Anny Achmatowej, jak "Wieczór" (1912 r.), "Różaniec" (1914 r.), "Białe ptaki" (1917 r.), "Dmuchawiec" (1921 r.) "Anno Domini" (1922 r.), "Trzcina" i "Bieg czasu". Przekłady te zachowały oryginalny rytm wierszy, znać po nich nie tylko swobodę, ale i klasyczny warsztat tłumacza - co spodoba się zapewne koneserom rosyjskiej poezji. - Należę do pokolenia tłumaczy, którzy wrócili do rymu dokładnego - dodaje Zbigniew Dmitroca. - Moje przekłady to najczęściej wierne tłumaczenia. Jeśli nie jest możliwe użycie dokładnego odpowiednika jakiegoś wyrazu, wprowadzam tzw. słowo moralnie obojętne - takie, które nie wnosi nowych, obcych treści.
(MP)
Współczesny świat nieustannie rzuca nam wyzwania, które wyczerpują nasze siły. W tym świecie dzieci stały się bardziej impulsywne, skore do gniewu i przemocy. Zmiany te skłaniają do wychowywania dzieci według nowego schematu myślenia w nadchodzącym stuleciu. Zasada emocjonalnej inteligencji pomaga zmniejszyć napięcie i stworzyć przyjazną atmosferę, dzięki której może zostać przywrócone poczucie stabilności domowego ogniska. Metoda ta wymaga jednak od rodziców, aby starali się, najlepiej jak potrafią, pomagać dzieciom w opanowywaniu tych najbardziej niezbędnych w życiu umiejętności. Kiedyś przekazywano je poprzez zabawy z innymi dziećmi, kontakty z rodzicami, krewnymi czy sąsiadami. Teraz dzieciństwo nabrało innego charakteru i najmłodsi nie mają już tak wielu jak ich rodzice naturalnych możliwości kształcenia inteligencji emocjonalnej. Książka "Dziecko emocjonalnie inteligentne" (Moderski i S-ka) M.J. Eliasa, S.E. Tobiasa, B.S. Friedlandera poświęcona jest takim codziennym kontaktom. Wychowanie zgodne z zasadami inteligencji emocjonalnej wykorzystuje proste i praktyczne techniki, które opracowano na podstawie ćwiczeń, jakie autorzy prowadzili z rodzicami, rodzinami i w szkołach. Książka podpowiada, jak wykorzystać skuteczną metodę "zachowania spokoju" w sytuacji, kiedy rodzice sami żyją ciągle w świecie stresu, a chcą zapanować nad złością swoich dzieci. Autorzy pokazują w niej również, jak istotne dla pozytywnego funkcjonowania w naszych czasach jest rozumienie i szanowanie uczuć wszystkich członków rodziny.
(MC)
Więcej możesz przeczytać w 2/1999 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.