Rynek pomysłów

Wielkim sukcesem polskiej nauki i myśli technicznej zakończyła się światowa wystawa wynalazków "Eureka 1999" w Brukseli. Wzięło w niej udział 800 wynalazców z 40 krajów, którzy przedstawili ponad 1200 pomysłów. Polakom przypadło szesnaście złotych medali, pięć srebrnych i jeden brązowy oraz cztery Krzyże Oficerskie Orderu Wynalazczości, nadane przez Najwyższą Komisję Odznaczeń Królestwa Belgii.
Wystawę zorganizowano po raz 48., a patronowała jej Belgijska Izba Wynalazców. Główną nagrodę zdobył Mato Zubac z Jugosławii za urządzenie, które pozwala na wykorzystanie w gospodarstwie domowym resztek z upraw roślinnych. Promocją wynalazków z Polski, uczestniczącej w wystawie po raz dziesiąty, zajmowało się Biuro Współpracy z Zagranicą Eurobusiness z Katowic, którego prezes Barbara Haller de Hallenburg również ma na swoim koncie Order Wynalazczości, przyznany za promocję polskich osiągnięć naukowo-technicznych.
Goście polskiego stoiska interesowali się głównie praktycznymi zastosowaniami odkryć medycznych. Instytut Techniki Medycznej (ITAM) z Zabrza zaprezentował kardiostymulator do wstępnej diagnostyki pracy przedsionków i komór serca u pacjentów cierpiących na arytmię. Sensacją był także wspólny wynalazek łódzkiego Instytutu Włókien Chemicznych (IWCH) oraz Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach - gąbka opatrunkowa z naturalnej, zdrowej tkanki łożyska kobiecego i mikrokrystalicznego chitozanu. Opatrunek, który nie ma swego odpowiednika na świecie i został właśnie opatentowany w Polsce, przyspiesza zabliźnianie trudno gojących się ran i owrzodzeń. IWCH z Łodzi zaprezentował zresztą na wystawie jeszcze jeden wynala- zek - opracowany przy współpracy spółki Gumitex z Łowicza - bioaktywny jedwab polipropylenowy o właściwościach antygrzybowych i przeciwbakteryjnych, przeznaczony dla szpitalnictwa, farmacji, do produkcji odzieży sportowej lub wyrobów pończoszniczych i skarpet wspomagających leczenie chorób grzybiczych. Na miano rewolucji w nauce zasłużył mineralno-organiczny substrat DINO-96, odkrycie Międzynarodowej Grupy Inicjatywnej z Polanicy Zdroju. Dzięki rozbiciu wewnętrznej struktury molekularnej komórki zwierzęcej otrzymano przekaźnik informacji dla każdej formy życia: od bakterii i roślin po zwierzęta i ludzi. Istotną grupę stanowiły także wynalazki odwołujące się do zagrożeń cywilizacyjnych i problematyki ochrony środowiska - jednej z dziedzin, w których dostosowanie Polski do rozwiązań przyjętych w Unii Europejskiej będzie nie tylko długotrwałe, ale bardzo kosztowne. Przedsiębiorstwo Techniczno-Handlowe Kolt z Warszawy przedstawiło zol-żelowe sensory optyczne, które identyfikują praktycznie nieograniczoną liczbę substancji zagrażających środowisku naturalnemu. Nowy pomysł na usuwanie z nawozów naturalnych groźnych dla środowiska amoniaku, siarkowodoru i kwasów tłuszczowych zaprezentowali wspólnie gliwicki Zespół Karbochemii Polskiej Akademii Nauk i Instytut Górnictwa Odkrywkowego Pol- tegor we Wrocławiu.
W związku z naszymi staraniami o członkostwo w UE kapitalne znaczenie może mieć tzw. autoklaw do odkażania drewnianych palet służących do przewozu żywności. Likwidując zarodniki pleśni i grzybów ogranicza on możliwość powstawania nowych szczepów bakterii i kolonii zarazków. Autor pomysłu, czyli krakowska Firma Innowacyjno-Wdrożeniowa Mazer Marka Laskowskiego, otrzymał także Puchar Stowarzyszenia Wynalazców z Chin! Mazer zaprezentował na wystawie jeszcze dwa inne wynalazki, oba nagrodzone złotymi medalami. Przydatne mogą się okazać także rękawice ochronne, chroniące kości i stawy przed wibracjami i drganiami mechanicznymi. Takie właśnie rękawice, zaprojektowane w zgodzie z anatomią człowieka i zasadami ergonomii, przedstawiły w Brukseli wspólnie Centralny Instytut Ochrony Pracy w Warszawie oraz łódzka Spółdzielnia Usług Techniczno-Handlowych i Wdrożeń ORPEL. Nagrodzony projekt ma zastosowanie wszędzie tam, gdzie używane są takie narzędzia generujące drgania, jak młoty pneumatyczne, wiertarki udarowe, szlifierki oscylacyjne i ubijarki gruntu. Rękawice te znajdują już zresztą nabywców w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Srebrny medal i wyróżnienie burmistrza Brukseli za stroje ochronne otrzymał również Instytut Wyrobów Włókienniczych Moratex z Łodzi. Firma ta zaprezentowała kombinezon dla policyjnych saperów, chroniący nie tylko przed odłamkami, lecz także pociskami kalibru 7,62 mm typu TT i Springfield.
Były też nagrody za innowacje bardziej przyjemne w użyciu niż policyjny kombinezon. Mowa o serii kosmetyków nawilżających Polleny-Ewy z Łodzi, w których udało się połączyć wyciąg z lnu o właściwościach leczniczo-pielęgnacyjnych z ceramidami roślinnymi regulującymi nawilżanie i działanie ochronne naskórka. Dotychczas podobnej kombinacji nie udało się uzyskać żadnemu z wielkich światowych koncernów kosmetycznych.