Wspomnienie tych co odeszli w 2000 r.
| Polska |
Kazimierz Brandys Jeden z najwybitniejszych pisarzy powojennych. W latach 70. działacz opozycji demokratycznej, współredagował wydawany poza cenzurą kwartalnik literacki "Zapis". Objęty zakazem druku, w 1980 r. wyjechał z kraju. Żył 84 lata. |
Franciszka Cegielska Działacz samorządowy i polityk. Szanowana zarówno przez sojuszników, jak i przeciwników politycznych. Zyskała przydomek "Żelazna Franka". Była ministrem zdrowia i opieki społecznej. Żyła 54 lata. |
Jerzy Giedroyc Nazywany Księciem lub Redaktorem. Był twórcą paryskiej "Kultury", najważniejszego pisma w dziejach polskiej emigracji. Wizjoner, ale i realista, zawsze doskonale zorientowany w sytuacji politycznej kraju. Żył 94 lata. |
Wojciech Jerzy Has Jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów filmowych. Twórca "Rękopisu znalezionego w Saragossie". Władze PRL dwukrotnie skazywały go na milczenie w publicznym obiegu kultury - w latach 50. i 70. Żył 75 lat. |
Gustaw Herling-GrudziŃski Pisarz, więzień sowieckich łagrów i żołnierz II Korpusu Polskiego, uczestnik walk pod Monte Cassino. Autor "Innego świata" i "Dziennika pisanego nocą". Współpracownik "Kultury". W Polsce do 1989 r. zakazany. Żył 81 lat. |
Andrzej Hiolski Słynny baryton. Grał główne role w operach Rossiniego, Verdiego, Pucciniego, Moniuszki i Czajkowskiego. Przez wiele lat był solistą Opery Narodowej. Za granicą śpiewał między innymi w mediolańskiej La Scali. Żył 78 lat. |
Franciszek Kamiński Dowódca Batalionów Chłopskich, jedynej tego rodzaju formacji wojskowej w okupowanej Europie. Po wojnie 12 lat spędził w komunistycznych więzieniach. W 1980 r. awansowany na generała. Honorowy prezes PSL. Żył 98 lat. |
Jan Karski (Kozielewski) Legendarny kurier między rządem emigracyjnym w Londynie a państwem podziemnym. Pierwszy wiarygodny świadek Holocaustu. Był honorowym obywatelem Izraela i Sprawiedliwym wśród Narodów Świata. Żył 86 lat. |
Jan Młodożeniec Plakacista, rysownik, grafik i ilustrator. Był jednym z twórców polskiej szkoły plakatu przełomu lat 50. i 60. Do kanonu polskiej sztuki przeszły jego afisze do filmów "Koniec nocy" czy "Jajo węża". Żył 71 lat. |
Andrzej Szczypiorski Należał do grona najwybitniejszych pisarzy i publicystów. W słynnej "Mszy za miasto Arras" oddał dławiącą atmosferą Marca ’68 i antysemickiej nagonki. Działał w opozycji, a po 1989 r. był senatorem parlamentu I kadencji. Żył 75 lat. |
Władysław Szpilman Ostatnim programem Polskiego Radia nadanym we wrześniu 1939 r. był jego recital chopinowski. Przeżył getto warszawskie. Autor muzyki do przeszło tysiąca piosenek i wspomnień zatytułowanych "Pianista". Żył 89 lat. |
Józef Tischner Katolicki duchowny, filozof i publicysta. Przede wszystkim jednak przewodnik po manowcach odzyskanej wolności. Jego autorytet był jednym z największych fenomenów III RP. Zawsze serdeczny i wyrozumiały. Żył 69 lat. |
Andrzej Zakrzewski Prawnik, polityk i historyk ruchu ludowego. Był współtwórcą opozycyjnego Konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość. Minister stanu w Kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy, później minister kultury i sztuki. Żył 59 lat. |
Janusz Ziółkowski Socjolog, badacz poznańskiego Czerwca ’56. W 1981 r. demokratycznie wybrany na rektora UAM w Poznaniu. Usunięty przez władze w 1982 r. Po 1990 r. senator i szef Kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy. Żył 76 lat. |
Wojciech Żukrowski Pisarz, żołnierz Armii Krajowej i LWP. Debiutował tomem opowiadań "Z kraju milczenia". Autor opowieści dla dzieci "Porwanie w Tiutiurlistanie". Bronił decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego. Żył 84 lata. |
| Świat |
Hafez Al-Asad Przez 30 lat prezydent i władca Syrii. Stworzył jeden z najbardziej zamkniętych reżimów świata. Nie zrealizował swoich marzeń o przywództwie w świecie arabskim, pokonaniu Izraela i odzyskaniu wzgórz Golan. Żył 70 lat. |
Sirimavo Bandaranaike Pierwsza na świecie kobieta premier. Wprowadziła nową konstytucję i reformę rolną. Zerwała więzy Cejlonu z Wielką Brytanią, zmieniając kraj w republikę Sri Lanki. Zdławiła marksistowską rebelię. Żyła 84 lata. |
Barbara Cartland Popularna pisarka brytyjska. Znana głównie z romansów, choć pisała też o historii, filozofii, socjologii; wydawała książki kulinarne. W Polsce ukazało się 101 jej książek, ale miała ich w dorobku aż 723. Żyła 99 lat. |
Bettino Craxi Przez lata najpotężniejszy polityk Włoch. W rezultacie antykorupcyjnej akcji "Czyste ręce" został odsunięty od władzy i oskarżony o kontakty z mafią. W obawie przed aresztowaniem i procesami uciekł do Tunezji. Żył 66 lat. |
John Gielgud Należał do najwybitniejszych aktorów szekspirowskich. Jego atutem był wspaniały głos. Prywatnie mówił szybko i niewyraźnie. Nowojorskim "Hamletem" z 1936 r. ustanowił rekord Broadwayu - 101 przedstawień. Żył 96 lat. |
Alec Guinness Obok Laurence’a Oliviera największa powojenna sława angielskiego teatru i filmu. Mówiono o nim "aktor kameleon o tysiącu twarzy". Oscara przyniosła mu rola pułkownika w filmie "Most na rzece Kwai". Żył 86 lat. |
Friedrich Gulda Jeden z najwybitniejszych pianistów XX w. Był ekscentrykiem. W 1999 r. przekazał prasie swój nekrolog, by zaraz potem wyprawić uroczyste "przyjęcie zmartwychwstania" w towarzystwie tancerek topless. Żył 69 lat. |
Friedensreich Hundertwasser Architekt, malarz i grafik. Był jednym z pionierów architektury proekologicznej, powstającej w ścisłej symbiozie z naturą. Zharmonizował z otoczeniem nawet spalarnię śmieci, która psuła panoramę Wiednia. Żył 72 lata. |
Erich Mielke Fanatyczny komunista. Przez 32 lata kierował Ministerstwem Bezpieczeństwa Państwowego - Stasi. Odpowiedzialny za śmierć około tysiąca uciekinierów zastrzelonych na niemiecko-niemieckiej granicy. Żył 93 lata. |
John O’Connor Kardynał, ósmy arcybiskup Nowego Jorku, przyjaciel Jana Pawła II. Przeciwnik aborcji, związków homoseksualnych i kapłaństwa kobiet. Występował też przeciw karze śmierci, rasizmowi i antysemityzmowi. Żył 80 lat. |
Charles M. Schulz Twórca "Fistaszków", najpopularniejszego komiksu na świecie. Łączny nakład komiksu, który wyróżniał specyficzny, gorzki humor, sięgnął 355 mln egzemplarzy. Ostatni odcinek ukazał się w dniu śmierci autora. Żył 77 lat. |
Anatolij Sobczak Jeden z najwybitniejszych demokratów rosyjskich. Prawnik, nauczyciel i przyjaciel Władimira Putina, zwany "politycznym ojcem chrzestnym" prezydenta. Zmarł w trakcie kampanii wyborczej Putina. Żył 63 lata. |
Herman Titow Radziecki kosmonauta, drugi człowiek, który znalazł się na orbicie Ziemi. Sprawował funkcję pierwszego zastępcy dowódcy wojsk kos-micznych ZSRR. Od 1995 r. był deputowanym do Dumy. Żył 65 lat. |
Pierre Elliot Trudeau Przez 16 lat z krótką przerwą - od końca lat 60. do początku 80. - kierował Partią Liberalną i kanadyjskim rządem. Walczył z resztkami brytyjskiej zwierzchności nad Kanadą, separatystami w Quebecu i izolacjonistami. Żył 80 lat. |
Roger Vadim Jego debiut "I Bóg stworzył kobietę" wywołał skandal i stał się początkiem legendy Brigitte Bardot. Wydał wspomnienia "Bardot, Deneuve, Fonda: moje życie z trzema najpiękniejszymi kobietami na świecie". Żył 72 lata. |
Więcej możesz przeczytać w 52/53/2000 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.
Kazimierz Brandys
Franciszka Cegielska
Jerzy Giedroyc
Wojciech Jerzy Has
Gustaw Herling-GrudziŃski
Andrzej Hiolski
Franciszek Kamiński
Jan Karski (Kozielewski)
Jan Młodożeniec
Andrzej Szczypiorski
Władysław Szpilman
Józef Tischner
Andrzej Zakrzewski
Janusz Ziółkowski
Wojciech Żukrowski
Hafez Al-Asad
Sirimavo Bandaranaike
Barbara Cartland
Bettino Craxi
John Gielgud
Alec Guinness
Friedrich Gulda
Friedensreich Hundertwasser
Erich Mielke
John O’Connor
Charles M. Schulz
Anatolij Sobczak
Herman Titow
Pierre Elliot Trudeau
Roger Vadim