Wspomnienie tych co odeszli w 2000 r.
Polska |
Kazimierz Brandys Jeden z najwybitniejszych pisarzy powojennych. W latach 70. działacz opozycji demokratycznej, współredagował wydawany poza cenzurą kwartalnik literacki "Zapis". Objęty zakazem druku, w 1980 r. wyjechał z kraju. Żył 84 lata. |
Franciszka Cegielska Działacz samorządowy i polityk. Szanowana zarówno przez sojuszników, jak i przeciwników politycznych. Zyskała przydomek "Żelazna Franka". Była ministrem zdrowia i opieki społecznej. Żyła 54 lata. |
Jerzy Giedroyc Nazywany Księciem lub Redaktorem. Był twórcą paryskiej "Kultury", najważniejszego pisma w dziejach polskiej emigracji. Wizjoner, ale i realista, zawsze doskonale zorientowany w sytuacji politycznej kraju. Żył 94 lata. |
Wojciech Jerzy Has Jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów filmowych. Twórca "Rękopisu znalezionego w Saragossie". Władze PRL dwukrotnie skazywały go na milczenie w publicznym obiegu kultury - w latach 50. i 70. Żył 75 lat. |
Gustaw Herling-GrudziŃski Pisarz, więzień sowieckich łagrów i żołnierz II Korpusu Polskiego, uczestnik walk pod Monte Cassino. Autor "Innego świata" i "Dziennika pisanego nocą". Współpracownik "Kultury". W Polsce do 1989 r. zakazany. Żył 81 lat. |
Andrzej Hiolski Słynny baryton. Grał główne role w operach Rossiniego, Verdiego, Pucciniego, Moniuszki i Czajkowskiego. Przez wiele lat był solistą Opery Narodowej. Za granicą śpiewał między innymi w mediolańskiej La Scali. Żył 78 lat. |
Franciszek Kamiński Dowódca Batalionów Chłopskich, jedynej tego rodzaju formacji wojskowej w okupowanej Europie. Po wojnie 12 lat spędził w komunistycznych więzieniach. W 1980 r. awansowany na generała. Honorowy prezes PSL. Żył 98 lat. |
Jan Karski (Kozielewski) Legendarny kurier między rządem emigracyjnym w Londynie a państwem podziemnym. Pierwszy wiarygodny świadek Holocaustu. Był honorowym obywatelem Izraela i Sprawiedliwym wśród Narodów Świata. Żył 86 lat. |
Jan Młodożeniec Plakacista, rysownik, grafik i ilustrator. Był jednym z twórców polskiej szkoły plakatu przełomu lat 50. i 60. Do kanonu polskiej sztuki przeszły jego afisze do filmów "Koniec nocy" czy "Jajo węża". Żył 71 lat. |
Andrzej Szczypiorski Należał do grona najwybitniejszych pisarzy i publicystów. W słynnej "Mszy za miasto Arras" oddał dławiącą atmosferą Marca ’68 i antysemickiej nagonki. Działał w opozycji, a po 1989 r. był senatorem parlamentu I kadencji. Żył 75 lat. |
Władysław Szpilman Ostatnim programem Polskiego Radia nadanym we wrześniu 1939 r. był jego recital chopinowski. Przeżył getto warszawskie. Autor muzyki do przeszło tysiąca piosenek i wspomnień zatytułowanych "Pianista". Żył 89 lat. |
Józef Tischner Katolicki duchowny, filozof i publicysta. Przede wszystkim jednak przewodnik po manowcach odzyskanej wolności. Jego autorytet był jednym z największych fenomenów III RP. Zawsze serdeczny i wyrozumiały. Żył 69 lat. |
Andrzej Zakrzewski Prawnik, polityk i historyk ruchu ludowego. Był współtwórcą opozycyjnego Konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość. Minister stanu w Kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy, później minister kultury i sztuki. Żył 59 lat. |
Janusz Ziółkowski Socjolog, badacz poznańskiego Czerwca ’56. W 1981 r. demokratycznie wybrany na rektora UAM w Poznaniu. Usunięty przez władze w 1982 r. Po 1990 r. senator i szef Kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy. Żył 76 lat. |
Wojciech Żukrowski Pisarz, żołnierz Armii Krajowej i LWP. Debiutował tomem opowiadań "Z kraju milczenia". Autor opowieści dla dzieci "Porwanie w Tiutiurlistanie". Bronił decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego. Żył 84 lata. |
Świat |
Hafez Al-Asad Przez 30 lat prezydent i władca Syrii. Stworzył jeden z najbardziej zamkniętych reżimów świata. Nie zrealizował swoich marzeń o przywództwie w świecie arabskim, pokonaniu Izraela i odzyskaniu wzgórz Golan. Żył 70 lat. |
Sirimavo Bandaranaike Pierwsza na świecie kobieta premier. Wprowadziła nową konstytucję i reformę rolną. Zerwała więzy Cejlonu z Wielką Brytanią, zmieniając kraj w republikę Sri Lanki. Zdławiła marksistowską rebelię. Żyła 84 lata. |
Barbara Cartland Popularna pisarka brytyjska. Znana głównie z romansów, choć pisała też o historii, filozofii, socjologii; wydawała książki kulinarne. W Polsce ukazało się 101 jej książek, ale miała ich w dorobku aż 723. Żyła 99 lat. |
Bettino Craxi Przez lata najpotężniejszy polityk Włoch. W rezultacie antykorupcyjnej akcji "Czyste ręce" został odsunięty od władzy i oskarżony o kontakty z mafią. W obawie przed aresztowaniem i procesami uciekł do Tunezji. Żył 66 lat. |
John Gielgud Należał do najwybitniejszych aktorów szekspirowskich. Jego atutem był wspaniały głos. Prywatnie mówił szybko i niewyraźnie. Nowojorskim "Hamletem" z 1936 r. ustanowił rekord Broadwayu - 101 przedstawień. Żył 96 lat. |
Alec Guinness Obok Laurence’a Oliviera największa powojenna sława angielskiego teatru i filmu. Mówiono o nim "aktor kameleon o tysiącu twarzy". Oscara przyniosła mu rola pułkownika w filmie "Most na rzece Kwai". Żył 86 lat. |
Friedrich Gulda Jeden z najwybitniejszych pianistów XX w. Był ekscentrykiem. W 1999 r. przekazał prasie swój nekrolog, by zaraz potem wyprawić uroczyste "przyjęcie zmartwychwstania" w towarzystwie tancerek topless. Żył 69 lat. |
Friedensreich Hundertwasser Architekt, malarz i grafik. Był jednym z pionierów architektury proekologicznej, powstającej w ścisłej symbiozie z naturą. Zharmonizował z otoczeniem nawet spalarnię śmieci, która psuła panoramę Wiednia. Żył 72 lata. |
Erich Mielke Fanatyczny komunista. Przez 32 lata kierował Ministerstwem Bezpieczeństwa Państwowego - Stasi. Odpowiedzialny za śmierć około tysiąca uciekinierów zastrzelonych na niemiecko-niemieckiej granicy. Żył 93 lata. |
John O’Connor Kardynał, ósmy arcybiskup Nowego Jorku, przyjaciel Jana Pawła II. Przeciwnik aborcji, związków homoseksualnych i kapłaństwa kobiet. Występował też przeciw karze śmierci, rasizmowi i antysemityzmowi. Żył 80 lat. |
Charles M. Schulz Twórca "Fistaszków", najpopularniejszego komiksu na świecie. Łączny nakład komiksu, który wyróżniał specyficzny, gorzki humor, sięgnął 355 mln egzemplarzy. Ostatni odcinek ukazał się w dniu śmierci autora. Żył 77 lat. |
Anatolij Sobczak Jeden z najwybitniejszych demokratów rosyjskich. Prawnik, nauczyciel i przyjaciel Władimira Putina, zwany "politycznym ojcem chrzestnym" prezydenta. Zmarł w trakcie kampanii wyborczej Putina. Żył 63 lata. |
Herman Titow Radziecki kosmonauta, drugi człowiek, który znalazł się na orbicie Ziemi. Sprawował funkcję pierwszego zastępcy dowódcy wojsk kos-micznych ZSRR. Od 1995 r. był deputowanym do Dumy. Żył 65 lat. |
Pierre Elliot Trudeau Przez 16 lat z krótką przerwą - od końca lat 60. do początku 80. - kierował Partią Liberalną i kanadyjskim rządem. Walczył z resztkami brytyjskiej zwierzchności nad Kanadą, separatystami w Quebecu i izolacjonistami. Żył 80 lat. |
Roger Vadim Jego debiut "I Bóg stworzył kobietę" wywołał skandal i stał się początkiem legendy Brigitte Bardot. Wydał wspomnienia "Bardot, Deneuve, Fonda: moje życie z trzema najpiękniejszymi kobietami na świecie". Żył 72 lata. |
Więcej możesz przeczytać w 52/53/2000 wydaniu tygodnika Wprost .
Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.