Tablica w języku słoweńskim dołączyła do 21 tablic w innych językach, którymi posługiwały się ofiary Auschwitz.
Ambasador Słowenii Josef Drofenik w swym wystąpieniu podkreślił, że "dopiero teraz, po raz pierwszy" można uczcić ofiary Auschwitz napisem upamiętniającym w języku słoweńskim.
"Myśl na płycie pamiątkowej, która nie wymaga dodatkowych słów - i której nie można nic dodać ani ująć - brzmi: "Krzyk przerażenia i rozpaczy tego miejsca niech będzie upamiętnieniem i przestrogą dla całej ludzkości. W tym miejscu naziści wymordowali około półtora miliona mężczyzn, kobiet i dzieci, głównie Żydów z różnych krajów Europy, Auschwitz-Birkenau -1940-1945."
Sonja Vrscaj, szefowa słoweńskiego komitetu byłych więźniów obozu Auschwitz podkreśliła podczas uroczystości, że odsłaniając tablicę w języku słoweńskim jej naród "dołączył do pozostałych towarzyszy cierpienia w tym strasznym miejscu zagłady".
Po agresji Niemiec, Włoch i Węgier na Jugosławię w kwietniu 1941 roku terytorium słoweńskie zostało podzielone pomiędzy trzech okupantów. Naziści zamierzali wysiedlić większość Słoweńców i sprowadzić na ich miejsce niemieckich osadników. Z powodu trudności transportowych i walk z partyzantami plan został zrealizowany jedynie częściowo. Deportowano 80 tys. Słoweńców, a w ich miejsce sprowadzono kilkanaście tysięcy Niemców osiedlonych głównie wzdłuż granicy z Austrią w Styrii i Karyntii.
Pierwszy transport ze Słowenii do KL Auschwitz został sformowany przez placówkę Sipo i SD z miasta Veldes w Karyntii. Przybył do obozu 28 września 1941 roku. Liczył 22 mężczyzn, zarejestrowanych jako "jugosłowiańscy więźniowie polityczni".
Z danych ujętych w obozowej księdze nowo przybyłych (Zugangsliste) wynika, że ogółem w Auschwitz zarejestrowano co najmniej 786 więźniów i więźniarek przywiezionych ze Słowenii. Ponadto żandarmeria węgierska schwytała większość Żydów zamieszkujących prowincję Prekmurje, z których 328 zginęło wiosną 1944 roku w KL Auschwitz.
Według słoweńskich organizacji kombatanckich ogółem w czasie II wojny światowej deportowano do KL Auschwitz 2432 mieszkańców Słowenii, z których ponad połowa w obozie zginęła. Różnica w danych wynika między innymi stąd, że władze obozowe zarejestrowały część Słoweńców jako Jugosłowian, a także z faktu, iż zapewne część osób tej narodowości trafiło do obozu transportami z Serbii i Chorwacji.
Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku. Pierwszy transport więźniów przybył tu 14 czerwca tegoż roku. Z więzienia w Tarnowie przywieziono wówczas 728 Polaków. KL Auschwitz II, czyli Birkenau, powstał dwa lata później. Stał się przede wszystkim miejscem masowej zagłady polskich i europejskich Żydów. Auschwitz III stanowiła sieć podobozów.
W obozie Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 miliona ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców radzieckich i członków innych narodów.
W 1947 roku na terenie byłego obozu powstało muzeum, które rocznie odwiedza ponad milion osób. Pomnik ofiar obozu został wzniesiony w byłym Auschwitz II - Birkenau w 1967 roku. Jego autorem był zmarły w maju 2008 roku włoski rzeźbiarz Pietro Cascella.
nd, pap