Konflikt wokół III etapu OSPR pojawił się, gdy latem 2007 roku rząd Jarosława Kaczyńskiego zmienił wynegocjowane wcześniej z samorządami zapisy. Po tej zmianie inwestycje miało realizować Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau. Dokumentu nie podpisało wówczas miasto Oświęcim.
"Nie byłoby dzisiejszego spotkania, gdyby nie spotkania zwaśnionych stron, zwaśnionych o sposób wykorzystania pieniędzy na tzw. program oświęcimski. Pan wójt i pan dyrektor Muzeum byli pierwszymi osobami, które zaproponowały rozsądne rozwiązanie konfliktu" - podkreślił Miller. "Kłopoty poprzednie moim zdaniem miały bardziej charakter emocjonalny niż racjonalny" - ocenił.
Pod koniec kwietnia tego roku rząd zdecydował, że inwestycje, którymi nie mogło zająć się Muzeum, zostaną przekazane miastu i gminie. Rada Ministrów postanowiła też, że na rok 2009 przeniesione zostaną pieniądze niewykorzystane w ramach programu w roku 2007.
W znajdującym się nieopodal byłego obozu Auschwitz I dawnym budynku Państwowych Zakładów Zbożowych w Krakowie (w czasie wojny tzw. Lagerhaus) powstanie Dom Pojednania.
Drugi budynek - były magazyn Zakładów Przemysłu Tytoniowego (w czasie wojny tzw. Unterkunftsgebńude) - przeznaczony będzie dla potrzeb rozwijającej się Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Oświęcimiu.
Szacuje się, że odnowa i adaptacja obu tych obiektów - rozpoczęcie zaplanowano w przyszłym roku - będzie kosztowała 2,9 mln zł.
Prezydent Oświęcimia Janusz Marszałek mówił, że samorząd byłby zainteresowany przejęciem także trzeciego budynku znajdującego się w pobliżu (dawnej kantyny SS).
Wojewoda wręczył wójtowi Oświęcimia Andrzejowi Bibrzyckiemu aneks do porozumienia zawartego we wrześniu 2007 r., dzięki czemu możliwe będzie rozpoczęcie wykupu działek pod budowę parkingu dla odwiedzających były obóz Birkenau i drogi przed Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Parking ma wybudować gmina Oświęcim. Nowy parking zastąpi dotychczasowy, zlokalizowany tuż przy historycznej Bramie Głównej byłego obozu. Powstanie w pewnym oddaleniu od historycznych miejsc. Będzie kosztował około 4 mln zł.
Realizacja inwestycji wymaga wykupu ok. 50 działek. Jak mówił wójt Oświęcimia Andrzej Bibrzycki, 14 właścicieli działek wyraziło już zgodę na sprzedaż gruntów. Być może budowę parkingu uda się rozpocząć w przyszłym roku. Bibrzycki zapewnił, że wygląd wszystkich obiektów - sanitarnych, gastronomicznych będzie konsultowany z Muzeum.
Oświęcimski Strategiczny Program Rządowy został przyjęty w 1996 roku po konflikcie wokół centrum handlowego nieopodal murów byłego KL Auschwitz, które budowała spółka Maja z Oświęcimia. Program zakłada uporządkowanie i zagospodarowanie strefy ochronnej wokół Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz modernizację układu komunikacyjnego w Oświęcimiu.
Pierwszy etap program był realizowany w l. 1997-2001, drugi od 2002-2006. Z budżetu państwa przekazano w tym czasie ponad 46 mln zł. Obecny trzeci etap programu obejmuje lata 2007-2011. Z budżetu państwa na inwestycje w Oświęcimiu trafi 30 milionów zł. Samorządy mają przekazać 17,7 mln zł, a 21 mln zł to kwota jaka ma dysponować Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa. W sumie budżet trzeciego etapu programu to 68,7 mln zł.
nd, pap