5 grudnia obchodzony będzie Międzynarodowy Dzień Wolontariusza. Decyzją Komisji Europejskiej rok 2011 jest poświęcony wolontariatowi. W krajach UE organizowane były przedsięwzięcia promujące wolontariat, po europejskich miastach podróżował przygotowany przez KE pawilon. Komisja opracowała strategiczny dokument poświęcony promocji wolontariatu. W listopadzie 2011 roku 14,5 proc. Polaków zadeklarowało podjęcie w ostatnim roku nieodpłatnej pracy na rzecz organizacji, co oznacza spadek z 16 proc. w 2010 roku.
- Wyniki najnowszego badania wolontariatu w Polsce wskazują, że pomimo wysiłków organizacji pozarządowych i strony rządowej, związanych m.in. z Europejskim Rokiem Wolontariatu 2011, aktywność obywatelska Polaków zamiast rosnąć, spada - podkreśliła Marta Gumkowska, ekspertka ds. badań ze stowarzyszenia Klon/Jawor.
Badanie pokazało, że podobnie jak w poprzednich latach, najwięcej wolontariuszy gromadzi Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, organizacje ratownicze (m.in. OSP, GOPR, WOPR) oraz organizacje zajmujące się pomocą dla najuboższych, Wśród organizacji najczęściej wspieranych przez wolontariuszy w 2011 roku znalazły się także te, które zajmują się ochroną środowiska i opieką nad zwierzętami, a które do tej pory miały mniejsze wsparcie. W ostatnim roku społecznie pracowała niemal jedna czwarta Polaków z wyższym wykształceniem i zaledwie jedna siódma ze średnim i niższym wykształceniem. Większą aktywność w tej dziedzinie wykazują najmłodsi (30 proc. wolontariuszy między 15. a 19. rokiem życia) oraz uczniowie i studenci (29 proc.). Ponad połowa osób deklarujących zaangażowanie w wolontariat mówi, że pomagają, ponieważ sprawia im to przyjemność. Jako motywację wolontariusze podają też poczucie wzajemności i troskę o własną przyszłość: 28 proc. badanych podpisuje się pod zdaniem „jeśli ja pomogę innym, to inni pomogą mnie".
W 2011 roku w badaniu wolontariatu po raz pierwszy Polacy byli pytani, czy poza zaangażowaniem w działania organizacji, zdarzyło im się w ostatnim roku poświęcić wolny czas na pomoc osobom spoza rodziny lub grona znajomych (np. robiąc zakupy, pomagając w nauce) albo na pracę na rzecz najbliższego otoczenia (np. wspólne sprzątanie, organizację festynu itd.). - Po uwzględnieniu tak rozumianej "nieformalnej" i "pozainstytucjonalnej" pracy społecznej odsetek wolontariuszy w Polsce rośnie z 14,5 proc. do 32,5 proc., bowiem 12 proc. Polaków stwierdziło, że w ostatnim roku pomagało komuś spoza kręgu rodziny lub znajomych, a 6 proc. angażowało się w działania na rzecz swojego otoczenia – zaznaczyła Gumkowska.
Najczęstszym usprawiedliwieniem dla osób niewłączających się w działania organizacji, a także nieangażujących się bezpośrednio w pomoc potrzebującym lub w działania na rzecz najbliższego otoczenia jest brak czasu (54 proc. badanych). Taki powód jest najczęściej wymieniany przez osoby z wyższym wykształceniem (61 proc.), a także badanych w tzw. „wieku produkcyjnym" (26-55 lat) – 64 proc. Co piąty (21 proc.) bierny Polak twierdzi, że nikt go o pomoc nie prosił, a 19 proc. przyznaje, że po prostu nigdy nie pomyślało o tym, by angażować się w wolontariat. Badanie przeprowadził w listopadzie 2011 r. Millward Brown SMG/KRC dla Stowarzyszenia Klon/Jawor, na losowej, reprezentatywnej próbie 1011 Polaków w wieku 15 i więcej lat.
eb, pap