Życie na bungee

Dodano:   /  Zmieniono: 
Ludzie nadpobudliwi są kreatywni, ale tak niezorganizowani, że zaniedbują swe zdrowie
Nadpobudliwość nie jest tylko problemem wieku dziecięcego. - Coraz częściej obserwujemy, jak dorastają nowe pokolenia nadpobudliwych nastolatków, którzy nie potrafią sobie poradzić w dorosłym życiu - mówi doc. Janusz Heitzman, kierownik Kliniki Psychiatrii Sądowej w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Tzw. zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) występuje już u ponad 15 mln dorosłych Amerykanów. Tylko w ciągu ostatnich czterech lat liczba cierpiących na tę dolegliwość w USA wzrosła dwukrotnie. W Polsce choruje na to zaburzenie co najmniej 10 proc. dorosłych.
ADHD najczęściej rozpoznaje się u siedmiolatków, które nie chcą się podporządkować szkolnemu rygorowi. Błędne jednak jest przekonanie, że dziecko z tego wyrośnie. Z wiekiem zaburzenie nie mija i jeśli nie jest leczone, aż u 85 proc. dotkniętych nim osób występuje do końca życia. Krzysztof Skiba przyznaje, że od dzieciństwa lubił się popisywać. - Jeśli w szkole nie wywołałem wokół siebie zamieszania, był to dzień stracony - mówi leader zespołu Big Cyc. Prowadzący satyryczne programy telewizyjne Szymon Majewski, żeby wyładować nadmiar energii, na każdej lekcji musiał wykonać kilka wysokich skoków obok ławki, zwłaszcza gdy musiał się uczyć tabliczki mnożenia. - Do dziś mam w sobie tyle energii, że nawet po dwunastogodzinnym nagraniu programu w telewizji nie czuję się zmęczony - mówi Majewski.

Mózg ekstremalny
Osoby nadpobudliwe męczy rutyna i wszystko, co jest przewidywalne. Nie nadają się do pracy w biurze, gdzie całe dnie muszą spędzać przy komputerze. Znacznie lepiej sprawdzają się w profesjach wymagających aktywności i kreatywności. Najczęściej szukają pracy jako handlowcy, aktorzy, dziennikarze i lekarze pogotowia ratunkowego. Krzysztof Skiba dopiero wtedy, gdy ma dużo koncertów, potrafi się skupić na innych zadaniach, na przykład na pisaniu felietonów. W przeszłości występował w teatrze ulicznym i pracował przy organizacji koncertów, ponieważ musiał działać na wysokich obrotach. Paweł Konnak, znany m.in. z telewizyjnego show "Lalamido", przerwał studia na Uniwersytecie Gdańskim, bo wolał organizować koncerty rockowe.
Takie osoby, jeśli przez dłuższy czas nie są czymś zajęte, poszukują często mocnych wrażeń i uwielbiają sporty ekstremalne. Kuba Wojewódzki nadmiar energii najchętniej rozładowuje w rajdach terenowych i szybkiej jeździe samochodem. Ryzykowne sporty uprawia wiele gwiazd Hollywood. Jim Carrey skacze na bungee, Demi Moore wspina się na skałkach, a Cameron Diaz uprawia rafting.

Niezaradna bestia
Rozpierająca ludzi nadpobudliwych energia sprawia, że wielu z nich - choć wydaje się im, że mogą przenosić góry - nie radzi sobie ze zwykłymi, codziennymi sprawami. "Szybkie tempo życia i konieczność wykazania się podzielnością uwagi dostarczają im na co dzień tak wielu bodźców, że nie potrafią nad nimi zapanować" - tłumaczy prof. Edward Hallowell, psychiatra z Harvard Medical School. Mają trudności z podejmowaniem decyzji, bo chcieliby mieć wszystko naraz i nie umieją dokonać wyboru. Nie awansują, ponieważ mają opinię leniwych, niezorganizowanych i spóźnialskich, są chaotyczni i zapominają o ustalonych terminach. Tylko połowa chorych na ADHD ma w USA stałe zatrudnienie i dwa razy częściej odmawia się im pracy już po pierwszej rozmowie kwalifikacyjnej - wykazał najnowszy sondaż amerykańskiego Roper Center. Skrajnym przykładem jest 37-letni Carl Mandiola, ekonomista z Nowego Jorku, który w ciągu 10 lat aż 50 razy zmieniał pracę! Jeden z pacjentów prof. Hallowella przez osiem lat nie płacił podatków, bo nie mógł się skupić na prawidłowym wypełnianiu PIT-ów. Inny chory niepotrzebnie płacił urzędowi skarbowemu setki tysięcy dolarów, które mógłby odliczyć od podatku, bo nie potrafił zachować wszystkich rachunków.
- Niektóre osoby z ADHD są tak niezorganizowane, że nie potrafią nawet wykonać badań kontrolnych i pójść do lekarza, a gdy poważnie zachorują, tak długo zwlekają, aż na sygnale przyjeżdża po nich karetka pogotowia - tłumaczy doc. Heitzman. Są przy tym wybuchowi i konfliktowi. Badania psychiatrów z Harvard Medical Institute wykazały, że prawie 30 proc. rozwodów przypada na związki, w których jeden z małżonków cierpi na nadpobudliwość. Ludzie z ADHD dwukrotnie częściej wchodzą też w kolizje z prawem. Prawie 20 proc. więźniów i pacjentów szpitali psychiatrycznych cierpi właśnie na to zaburzenie - alarmują uczeni z National Institute of Mental Health. W pracy tacy ludzie często wpadają w konflikt z otoczeniem, bo w innych pracownikach widzą jedynie rywali. Tom Cruise jako dziecko ciągle rywalizował z rówieśnikami i szukał nowych wyzwań, m.in. trenując wrestling. Gdy został aktorem, tak bezwzględnie konkurował o kolejne role, że producenci filmowi nazwali go bestią.
- Umysł chorych na ADHD jest jak rozbita na drobne krople rtęć - tłumaczy doc. Janusz Heitzman. Choć tacy ludzie osiągają sukcesy w różnych dziedzinach życia, stale towarzyszy im poczucie niespełnienia. Dlatego próbują się sprawdzać na wielu polach. Typowym przykładem był Benjamin Franklin. Zajmował się kilkoma projektami naraz, szukał stymulacji w polityce, pisał romanse, komponował muzykę, uprawiał malarstwo i prowadził badania naukowe (wynalazł m.in. okulary dwuogniskowe). ADHD stymulowało do działania także Alberta Einsteina, Thomasa Edisona i Grahama Bella.
Niestety, nadpobudliwość częściej jest przyczyną niepowodzeń niż sukcesów. Lekarze zwykle wykrywają to zaburzenie dopiero wtedy, kiedy pacjent trafi do poradni leczenia uzależnień z powodu kłopotów z alkoholem, narkotykami czy hazardem. Nadpobudliwość może też prowadzić do seksoholizmu. Niewykluczone, że seksoholizm Michaela Douglasa jest objawem ADHD, tym bardziej, że cierpiał na nie również jego ojciec Kirk Douglas (połowa dzieci z ADHD ma przynajmniej jednego rodzica cierpiącego na to zaburzenie). Niektórzy mają tak rozproszoną uwagę, że nawet podczas kontaktów seksualnych nie potrafią przeżywać orgazmu. Do niedawna takie osoby niepotrzebnie leczono na nerwice lub depresję. Leki przeciwdepresyjne jeszcze bardziej zwiększały u nich drażliwość, a środki uspokajające powodowały ospałość.
Uczeni podejrzewają, że przyczyną nadpobudliwości jest uwarunkowany genetycznie brak równowagi chemicznej mózgu: zbyt wysoki poziom noradrenaliny i dopaminy, a za niski - serotoniny, odpowiedzialnej za dobry nastrój. Częściowo równowagę przywracają nowe leki, poprawiające umiejętność koncentracji do tego stopnia, że mogą pracować nawet cierpiący na nadpobudliwość piloci i operatorzy maszyn. Wielu osobom pomaga uświadomienie sobie, że główną przyczyną ich kłopotów w życiu codziennym jest zaburzenie neurologiczne. Korzystając z pomocy psychoterapeuty, mogą tak zmieniać swoje zachowanie, by ich dolegliwość stała się atutem i motorem ich działania, a nie przeszkodą w osiąganiu sukcesów.

NADPOBUDLIWY WZROK
Brytyjscy uczeni z University of Brunel opracowali pierwszy na świecie test do diagnostyki ADHD. Osoby z podejrzeniem tego zaburzenia zakładają gogle rejestrujące ruchy gałki ocznej i śledzą na ekranie komputera punkt światła. Osoby zdrowe są w stanie podążać wzrokiem za plamką przez 30 sekund, podczas gdy chorzy na ADHD - jedynie przez trzy do pięciu sekund. Zdaniem uczonych, nowy test pomoże nie tylko wcześnie rozpoznawać zaburzenie, ale też badać, jak chorzy reagują na leki stosowane w leczeniu ADHD. Badania wykazały, że jeśli leki działają, częstotliwość ruchu gałek ocznych jest zbliżona do reakcji osób zdrowych.


    OBJAWY ADHD

  • poczucie braku spełnienia (niezależnie od osiąganych sukcesów)
  • brak umiejętności organizacyjnych
  • ciągłe odkładanie spraw na później
  • rozpoczynanie naraz wielu zadań bez ukończenia któregokolwiek
  • skłonność do mówienia wszystkiego, co przyjdzie do głowy
  • ciągłe zwracanie na siebie uwagi, przerywanie innym rozmowy
  • poszukiwanie silnych wrażeń
  • skłonność do przesadnego zamartwiania się
  • poczucie niepewności
  • zmiany nastroju
  • silne pobudzenie
  • skłonność do uzależnień
  • zaniżone poczucie własnej wartości
Więcej możesz przeczytać w 41/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 41/2005 (1193)

  • Wprost od czytelników16 paź 2005Poselskie Termopile Tomasz Nałęcz w felietonie "Poselskie Termopile" (nr 38) napisał, że w kampanii wrześniowej w 1939 r. zginął w walce co dziesiąty polski generał (10 proc.). Jest to błąd. W armii polskiej w przededniu napaści Niemiec...3
  • Na stronie - Lech Tusk16 paź 2005Im większa koalicja, tym większe prawdopodobieństwo porażki wyłonionego przez nią rządu3
  • Skaner16 paź 2005HUCPA Pechowiec Kwaśniewski Aleksandrowi Kwaśniewskiemu udało się schudnąć, ale nie udało się wyleczyć z obsesji. Znowu oskarża "Wprost" o "insynuacje", co oznacza, że znowu trafiliśmy (w artykule "Ostatni dołek"...8
  • Dossier16 paź 2005STEFAN NIESIOŁOWSKI wybrany na senatora PO "Tuskowi ktoś taki, jak Giertych czy Lepper, nie ośmieliłby się zaproponować wspólnego rządzenia Polską" Polsat MICHAŁ KAMIŃSKI eurodeputowany PiS "Polska PiS będzie Polską...9
  • Sawka czatuje16 paź 200510
  • Playback16 paź 200514
  • Poczta16 paź 2005NIESPOTYKANIE SPOKOJNY PREMIER W związku z artykułem "Niespotykanie spokojny premier" (nr 40) chciałbym sprostować: 1. Mirosław Marcinkiewicz był zatrudniony w resorcie łączności przez mojego poprzednika Macieja Srebrę. Był dobrym...14
  • Okiem barbarzyńcy - Powaga myślenia16 paź 2005Ryszard Legutko przetrwał ostracyzm środowiskowy, polityczną presję i zsyłkę do niskonakładowych periodyków15
  • Z życia koalicji16 paź 2005Oczy ze zdumienia przecieramy, bo okazało się, że do Sejmu weszła Unia Wolności w swoim najlepszym wcieleniu. Teraz neo-UW nazywa się Platforma Obywatelska, ale wciąż nie opuszcza jej przekonanie, że jest partią najmądrzejszą, najszlachetniejszą,...16
  • Z życia opozycji16 paź 2005LPR oznacza Liga Przegranej Rodziny. Jest nią oczywiście klan Giertychów - największych (pod każdym względem) porażkowiczów tej jesieni. Najpierw klapa w wyborach do Sejmu, teraz blamaż w wyborach prezydenckich. Maciej jakoś sobie...17
  • Nałęcz - Powrót do źródeł16 paź 2005W starciu prawicowych kandydatów o zwycięstwie przesądzą wyborcy o lewicowych przekonaniach18
  • Fotoplastykon16 paź 2005© Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)19
  • Trójmiasto przywódców16 paź 2005Polityk, którego nic nie łączy z Trójmiastem, nie powinien zawracać sobie głowy marzeniami o prezydenturze20
  • Koniec świata Michnika16 paź 2005Do Adama Michnika pasuje to, co mówiono o francuskich reakcjonistach: "Nic nie zapomniał, niczego się nie nauczył"26
  • Premier w SMS-ie16 paź 2005Polityka prorodzinna Kazimierza Marcinkiewicza32
  • Telewizja bez wizji16 paź 2005W Polsce powinien być tylko jeden kanał publicznej telewizji36
  • Sprawiedliwy wśród sprawiedliwych16 paź 2005Gdyby Jan Paweł II podczas pobytu w Izraelu mógł wystartować w wyborach prezydenckich, Żydzi w stu procentach głosowaliby na niego40
  • Hipokryzja na kołach16 paź 2005Otylia Jędrzejczak zachowała się jak pirat drogowy i jej wielkie sukcesy oraz przymioty charakteru tego nie zmienią44
  • Giełda16 paź 2005HOSSA ŚWIAT Mieszkania z importu Rosja znalazła skuteczny, choć nietypowy sposób na zlikwidowanie niedoboru mieszkań. Jeszcze w tym roku rosyjskie firmy podpiszą umowy z władzami niemieckimi na masowy wykup NRD-owskich bloków z...48
  • Klątwa Friedmana16 paź 2005Z euro jest jak z socjalizmem: nie sprawdza się w praktyce50
  • Schody do raju16 paź 2005Kulejąca Unia chętniej bierze, niż daje54
  • Rząd nad rządami16 paź 2005Organizacje pozarządowe stały się największym hamulcem XXI wieku58
  • Indeks Alana16 paź 2005Greenspan, człowiek który podwoił majątek Ameryki64
  • Stocznia im. Roekkego16 paź 2005Najbogatszy i najbardziej nieobliczalny norweski kapitalista chce kupić Stocznię Gdańską!68
  • 2 x 2 = 4 - PiS-onomika XX wieku16 paź 2005Koszty realizacji obietnic i zamysłów PiS wyraźnie przewyższą ewentualne oszczędności72
  • Kto wygrywa mecze16 paź 2005POLSKA- ANGLIA 12 000 $ : 29 600 $74
  • Nauczyciele niemieckiego dobra16 paź 2005Tylko 6 proc. niemieckich studentów ma negatywną opinię na temat Polaków86
  • Bohater Europy16 paź 2005Znosił do domu ślimaki, traszki, owady, a w jego pokoju mieszkały znane na cały Żoliborz wrona Kra, puszczyk oraz mewa śmieszka90
  • Know-how16 paź 2005ŻABA NA HIV? Płazy mogą pomóc w walce z epidemią AIDS. Uczeni z Vanderbilt University odkryli, że tropikalne rzekotki z rodzaju Litoria produkują w gruczołach skórnych białka o silnym działaniu przeciwwirusowym. Testy wykazały, że...92
  • Życie na bungee16 paź 2005Ludzie nadpobudliwi są kreatywni, ale tak niezorganizowani, że zaniedbują swe zdrowie94
  • Kataliza Nobla16 paź 2005W tym roku nagrodę mogli dostać polscy uczeni98
  • Kręgi piekła16 paź 2005Bóle kręgosłupa mogą powodować wrzody żołądka, kamicę żółciową, a nawet wrzodziejące zapalenie jelita grubego!101
  • Bez granic16 paź 2005CZARNY WTOREK Francja stanęła. We wtorkowym strajku pracowników branży transportowej i energetycznej wzięło udział ponad milion ludzi. Nie działały kolej, autobusy i metro. Prasa okrzyknęła ten dzień "czarnym wtorkiem". Największa...102
  • Konstytucja wojny domowej16 paź 2005Koniec historii państwa Irak?104
  • Mała bomba atomowa16 paź 2005Odstraszenie terrorystów może wymagać prewencyjnego uderzenia nuklearnego106
  • Nobel kontra Bush16 paź 2005Za co Mohamed el-Baradei dostał pokojową Nagrodę Nobla?108
  • Efekt Haidera16 paź 2005Zmęczeni rządem CDU/CSU-SPD Niemcy zagłosują na socjalnarodowców lub narodowych socjalistów110
  • Zimny prezydent16 paź 2005Koronkowa robota Borisa Reitschustera to przedstawianie słów Putina tuż obok faktów, które im przeczą112
  • Menu16 paź 2005KRÓTKO PO WOLSKU Teraz Turcja! Przymierzałem się swego czasu do powieści futurologicznej dziejącej się w Polsce, ostatnim skrawku chrześcijańskiej Europy - pomiędzy cesarstwem chińskim za Bugiem i kalifatem muzułmańskim za Odrą. Jeśli...116
  • Recenzje16 paź 2005118
  • Uwierz w noc!16 paź 2005* * * * *Niech się schowają wszystkie śpiewające koty, a "Miss Sajgon" odleci w nieznane helikopterem. Nadchodzi czas wampirów. Musical w reżyserii Corneliusa Baltusa na podstawie "Nieustraszonych łowców wampirów" Romana...118
  • Zanim zagrało "Chicago"16 paź 2005* * *Jest rok 1976, rzecz się dzieje w Samuel Goldwyn Studios. Za dnia Martin Scorsese wraz z Marcią Lucas montują musical "New York, New York", nocami George Lucas pracuje tu nad "Gwiezdnymi wojnami". Jeden z nich sięgnie...118
  • Krew, sperma i faksymilka16 paź 2005* * * *Testament jednego został podpisany faksymilką i - podobno - sfałszowany. Drugi nie zostawił testamentu w ogóle. Jako władcy dopuszczali się niewyobrażalnych okrucieństw. Piotr sam torturował i wykonywał egzekucje. Po ścięciu swojej...118
  • Sztuka łączy16 paź 2005* * * *Atanazy Raczyński (twórca galerii rogalińskiej, poseł rządu pruskiego w Lizbonie i Madrycie) bodaj jako jedyny w Polsce kolekcjonował sztukę niemiecką. A nie były to dobre czasy dla tych, którzy żyli w komitywie z Prusakami. Jego bratu...118
  • Akademia ku czci Chopina16 paź 2005Laureat tegorocznego Konkursu Chopinowskiego jest skazany na... niepamięć120
  • Nike z przetrąconymi skrzydłami16 paź 2005Nagroda Nike miała promować najlepszy tytuł roku, a jest premią dla autora zasłużonego dla środowiska "Gazety Wyborczej"124
  • Pueblo w Waszyngtonie16 paź 2005Sześć milionów turystów odwiedzi co roku Muzeum Amerykańskich Indian126
  • Ueorgan Ludu16 paź 2005Zainspirowany wydawnictwem*, w którym prezydent stolicy roztacza budujące wizje rozwoju miasta Warszawy do 2020 r., "UeoL" apeluje: LECH KACZYŃSKI PREZYDENTEM WARSZAWY DO 2020 R.!128
  • Skibą w mur - Disco Partii16 paź 2005Rząd Marka Belki przejdzie do historii jako jeden z bardziej rozrywkowych i roztańczonych130