Ubiegłoroczny noblista, Tomas Transtroemer przyjeżdża do Polski

Ubiegłoroczny noblista, Tomas Transtroemer przyjeżdża do Polski

Dodano:   /  Zmieniono: 
Noblista Tomas Transtroemer (fot. Andrei Romanenko/Wikipedia)
Tomas Transtroemer, ubiegłoroczny laureat Literackiej Nagrody Nobla, przyjedzie w maju do Polski, odwiedzi Warszawę i Kraków. W maju ukaże się w Polsce najobszerniejszy z dotychczas wydanych zbiór tekstów szwedzkiego poety zatytułowany "Wiersze i proza 1954-2004".

Tom "Wiersze i proza 1954-2004", który ukazał się w Szwecji w  zeszłym roku z okazji 80. urodzin poety, jest obecnie najobszerniejszym zbiorem utworów Tomasa Transtroemera. Polski przekład przygotowali Magdalena Wasilewska-Chmura i Leonard Neuger, a opublikuje go  wydawnictwo a5. Premiera książki odbędzie się podczas III Warszawskich Targów Książki (10-13 maja 2012).

"Wiersze i proza 1954-2004" Tomasa Transtroemera zawierać będą wszystkie wiersze, które noblista opublikował w swoich tomach poetyckich, od "17 wierszy" z 1954 roku do wydanego w 2004 roku tomu "Wielka zagadka". W książce znajdzie się też prozatorski utwór "Wspomnienia mnie widzą" z 1993 roku oraz cykl 9 wierszy haiku "Więzienie", które poeta napisał w 1959 roku, a opublikował w roku 2001.

Największy zbiór twórczości Transtroemera

- Po raz pierwszy czytelnik będzie mógł się zapoznać z twórczością Transtroemera w całej jej dynamice, z precyzyjnym, przejrzystym obrazowaniem, powtarzającymi się w różnych wariantach motywami, często związanymi z przekraczaniem granic nie tylko państw, ale też granic metafizycznych, oraz z różnorodną tonacją tych wierszy: od  metafizycznego lęku, po swoisty transtroemerowski humor. Przy całej swej różnorodności, poezja Transtroemera zawsze za punkt wyjścia przyjmuje doświadczenie własne, "niezmyślone", najgłębiej przeżyte, i zawsze odkrywa za tym doświadczeniem zaskakujące światy, wspomnienia. (...) Nieukończone ze względu na chorobę poety "Wspomnienia mnie widzą" dają się w tym kontekście odczytać jako swoisty komentarz do wierszy, ich biograficzne osadzenie - zapowiada Neuger.

Nobel 2011

Akademia Szwedzka nagrodziła Transtroemera Nagrodą Nobla „za to że w  zwięzłych i przejrzystych obrazach daje nam ożywcze spojrzenie na  rzeczywistość". 80-letni poeta jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie przedstawicieli szwedzkiej literatury. Transtroemer, który przez wiele lat pracował jako psycholog, w wielu wierszach przedstawia zderzenie ludzkiej psychiki z oderwaną od natury współczesną cywilizacją. Sam poeta swoje wiersze nazywa "miejscami spotkań", gdzie zderza ze sobą światło i ciemność, rzeczy zewnętrzne i schowane głęboko, bo "takie połączenia tworzą najbliższy obraz człowieka".

Nie tylko twórczość

Urodzony 15 kwietnia 1931 roku w Sztokholmie Transtroemer wiersze zaczął pisać jako nastolatek. Studiował historię literatury i religii, a  także psychologię na uniwersytecie w Sztokholmie. Przez kilka lat był asystentem na wydziale psychologii, a w 1960 roku zaczął pracę w  Roxtunie - szwedzkim ośrodku dla trudnej młodzieży.

Pierwszy zbiorek, opublikowane w 1954 roku "17 wierszy", uznany został w Szwecji za jeden z najbardziej interesujących debiutów dekady. W  kolejnych tomikach poeta opisywał m.in. swoje podróże po Bałkanach, Hiszpanii i Afryce.

Transtroemer jest też tłumaczem, przekładał na szwedzki m.in. wiersze Czesława Miłosza. W Polsce ukazały się takie zbiorki jego wierszy jak m.in. "Moja przedmowa do ciszy" (1992), "Muzeum motyli" (1994), "Gondola żałobna" (1996), "Późnojesienny labirynt" (1997), "Niebieski dom" (2000), "Podsłuchany horyzont" (2005).

W 1990 r. Transtroemer miał udar mózgu. Częściowo sparaliżowany w  następstwie choroby, poświęcił się odtąd całkowicie twórczości poetyckiej. Mimo niedowładu i utraty mowy nie zaprzestał spotkań z  czytelnikami. Pomaga mu w tym jego żona - Monika - która towarzyszy poecie w podróżach i spotkaniach publicznych. Jak twierdzą uczestnicy tych spotkań (w Polsce ostatnio w 1999 r. w Krakowie), małżonkowie porozumiewają się przy pomocy swoistego, ledwo zauważalnego dla  postronnych kodu znaków.

Tomas Transtroemer spotka się z czytelnikami w Warszawie (11 maja w  Teatrze Na Woli) i Krakowie (14 maja w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha).

em, pap