Tadeusz Różewicz nie żyje

Tadeusz Różewicz nie żyje

Dodano:   /  Zmieniono: 
Tadeusz Różewicz, fot. Jacek Herok/NEWSPIX.PL --- Newspix.plŹródło:Newspix.pl
Dziś rano we Wrocławiu zmarł Tadeusz Różewicz, jeden z najwybitniejszych współczesnych poetów. W tym roku obchodziłby 93. urodziny.
Różewicz był nie tylko poetą, ale również prozaikiem, dramaturgiem, eseistą i scenarzystą. Za swoją działalność został niejednokrotnie nagrodzony i wyróżniony, m.in. Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria – Artis”, Nagrodą Literacką im. Władysława Reymonta oraz Nike. Był także doktorem honoris causa m.in. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Wrocławskiego.

Za jego najbardziej znane zbiory wierszy m.in. uznaje się: „Niepokój”, „Matka odchodzi”, „Historię pięciu wierszy” oraz „Nożyk profesora”.

„Nie mogę sobie nawet wyobrazić, jak wyglądałaby powojenna poezja polska bez wierszy Tadeusza Różewicza. Wszyscy mu coś zawdzięczamy, choć nie każdy z nas potrafi się do tego przyznać” – napisała niegdyś o Różewiczu Wisława Szymborska.

Różewicz urodził się 9 października 1921 w Radomsku. Literaturą zainteresował go jego starszy brat, Janusz Różewicz (rozstrzelany w czasie II wojny światowej), jeszcze w latach szkolnych. Bracia studiowali literaturę i pisali pierwsze wiersze. Już jako 17-latek Różewicz publikował w „Czerwonych Tarczach” i „Pod znakiem Marii”. W 1944 powstały „Echa leśne” uważane za właściwy debiut literacki Różewicza (pisarz walczył wówczas w leśnych oddziałach AK), choć istnieją na ten temat rozbieżności. Mówi się o trzykrotnym debiucie tego artysty – przed wojną w pismach literackich, w czasie wojny poprzez teksty leśne i po wojnie tomikami „Niepokój” i „Czerwona rękawiczka” z 1947 i 1948, które poruszyły środowisko poetów.

Do najbardziej popularnych wierszy należą „Lament” i „Ocalony”. Niedługo po ich wydaniu odpowiedział na nie Czesław Miłosz w tomie „Ocalenie”. Poezję Różewicza zalicza się do nurtu poezji odbudowującej sens po tragedii Auschwitz (wedle tezy Theodora Adorno nie można stworzyć nic autentycznego po Oświęcimiu). Nowatorstwo polegało przede wszystkim na nowym systemie wersyfikacji.

Dramat stworzony przez Różewicza to całkowicie odrębna koncepcja teatru. Można tutaj dopatrywać się wpływów awangardy paryskiej (Samuel Beckett, Eugène Ionesco), jednak teatr ten jest autobiograficzny i posiada silne wpływy tradycji polskiej. Teatr Różewicza jest teatrem realistycznym, fragmentarycznym, poetyckim i teatrem absurdu. Był też  współautorem scenariuszy 9 filmów reżyserowanych przez jego brata Stanisława.

kl, gazeta.p, em, rmf24, wikipedia