Faktoring to pakiet usług, m.in.: uzyskania zapłaty przed terminem płatności za towary dostarczone odbiorcom, inkasowanie i monitorowanie spłat, weryfikowanie wiarygodności płatniczej kontrahentów czy przejęcie ryzyka niewypłacalności odbiorców.
Nie można podać uśrednionych kosztów faktoringu, bo każda transakcja jest inna i opłaty ustalane są indywidualnie – takie zdanie powtarzali przedstawiciele firm faktoringowych, odmawiając podania szczegółów dotyczących ceny tej usługi. Dodawali przy tym, że nieprzypadkowo w tabelach opłat i prowizji podaje się kwoty „do" lub przedział „od – do", choć i tak w praktyce te wartości są traktowane jako orientacyjne.
– Faktoring to wiele usług, których zakres jest uzależniony od indywidualnych uzgodnień między faktorem a faktorantem. Tak więc i koszt faktoringu zależy od ustalonego w umowie zakresu czynności oraz indywidualnych negocjacji – mówi Mirosław Jakowiecki, prezes zarządu Pekao Faktoring.
Trzy podstawowe elementy
Oczywiście, im wyższy limit pieniędzy przyznanych firmie przez faktora i jej obrót, tym większe szanse na niską prowizję; choć zdarza się też, że instytucje finansowe określają minimalną wysokość prowizji przygotowawczej np. na 5 tys. zł.
Drugim podstawowym parametrem jest prowizja za zarządzanie wierzytelnościami, czyli inkaso należności bądź rozliczenie spłat. Tu koszty wahają się od 0,2 do 0,8proc. wartości faktury brutto przedstawionej do faktoringu.
– Wysokość prowizji operacyjnej jest uzależniona głównie od liczby i wartości faktur podlegających faktoringowi, a także niekiedy od określonej w umowie liczby kontrahentów klienta, których dotyczy usługa – mówi Mirosław Jakowiecki, prezes Pekao Faktoring.
Głównym kosztem faktoringu jest prowizja operacyjna, w której ramach zawiera się koszt większości czynności administracyjnych wykonywanych przez faktora.
Bezpieczeństwo w cenie
Większość pytanych przez nas faktorów podawała, że koszty przejęcia ryzyka w faktoringu krajowym kształtują się na poziomie 0,25-0,3 proc. wartości faktury. To jednak najniższa stawka, którą będą mogli uzyskać tylko przedsiębiorcy, których rzetelni kontrahenci nie będą mieli problemów z terminowym uregulowaniem płatności za dostarczone produkty czy usługi. W praktyce najwyższa maksymalna stawka to 3 proc. wartości faktury podlegającej faktoringowi, przy czym ostateczna cena zależy m.in. od branży, w której działa przedsiębiorca (szczególnie przy faktoringu odwróconym) oraz jego kontrahenci, w tym od ich kondycji finansowej, co przekłada się na jakość wierzytelności. Strata firmy za poprzedni rok ani procedura upadłości układowej nie wykluczają wykorzystania faktoringu
W wypadku faktoringu zagranicznego koszty minimalne są na nieco wyższe (od mniej więcej 0,5 proc.) niż w faktoringu krajowym, ale maksymalne są już podobne.
Parametry cenowe obsługi w faktoringu zagranicznym będą zbieżne z faktoringiem krajowym, ale tylko wówczas, gdy kraje, do których przedsiębiorca eksportuje swoje towary, będą miały odpowiedni rating, a wiarygodność jego kontrahentów łatwo będzie sprawdzić – mówi Piotr Piesko, dyrektor operacyjny w Broker Commercial Finance. Dodaje, że choć możliwe jest uzyskanie fi-nansowania faktoringowego w wypadku transakcji na rynkach wschodnich, to jednak jest on o wiele trudniej dostępny; mniejsza liczba faktorów zdecyduje się na skup tych wierzytelności, a i cena za usługę będzie wyższa niż np. w wypadku krajów UE.
Koszt faktoringu wzrośnie tu też o koszty ubezpieczenia takiej transakcji, gdyż żaden faktor nie zdecyduje się na finansowanie rynków wschodnich bez dodatkowego zabezpieczenia – mówi Piotr Piesko.
Ważna ocena ryzyka
Coraz rzadziej faktorzy żądają dodatkowej zapłaty za bieżące raporty czy sporządzanie wyciągów z kont. Sporadycznie pobierają miesięczną opłatę w wysokości 100-200 zł za dostęp do systemu informatycznego, z którego te dane można wygenerować, bez względu na liczbę uzyskanych raportów.
Faktoring a inne rodzaje finansowania
Czas finansowania – faktoring jest formą finansowania krótkoterminowego – finansowanie poszczególnych wierzytelności w faktoringu trwa 3-4 miesiące (rzadziej do 6 miesięcy).
Cel wykorzystania środków – w przypadku faktoringu inaczej niż w przypadku kredytu cel jest nieokreślony i firmy mogą przeznaczyć środki zgodnie z potrzebami firmy, Kryteria oceny ryzyka – decyzje kredytowe faktora przede wszystkim opierają się na specyfice produktu czy usługi, ocenie przebiegu i udokumentowania transakcji sprzedaży, ocenie portfela należności oraz rozproszeniu odbiorców. W kredycie i leasingu większe znaczenie ma tzw. zdolność kredytowa firmy.
Kwota finansowania – w wypadku faktoringu jest proporcjonalna do obrotów firmy. Faktor wypłaca 70-90 proc. wartości nominalnej nabywanych wierzytelności. W kredycie jest ograniczona do określonej w umowie kwoty. Bank finansuje od 50 do 80 proc. wartości zabezpieczenia (80 proc. w wypadku kredytów hipotecznych). Firma leasingowa finansuje wartość przedmiotu leasingu w całości, jednak w zależności od rodzaju leasingu oraz innych warunków transakcji mogą się zdarzać opłaty wstępne, przygotowawcze itp., które w praktyce obniżają wartość inwestycji efektywnie finansowanej.
Zabezpieczenia – przy faktoringu są łatwe do ustanowienia, a procedura ich ustanawiania szybka. Najczęściej stosowanymi zabezpieczeniami w wypadku faktoringu są weksel własny in blanco oraz cesja wierzytelności. Kredyt wymaga twardych zabezpieczeń, np. hipoteki, które są kosztowne i trudne do ustanowienia.
Warto pamiętać, że dzięki opisanym różnicom faktoring doskonale się łączy i uzupełnia z innymi formami finansowania, takimi jak kredyt czy leasing. Z punktu widzenia przedsiębiorcy najkorzystniej jest rozważyć różne formy finansowania w zależności od potrzeb i sytuacji firmy.
– Faktoring to wiele usług, których zakres jest uzależniony od indywidualnych uzgodnień między faktorem a faktorantem. Tak więc i koszt faktoringu zależy od ustalonego w umowie zakresu czynności oraz indywidualnych negocjacji – mówi Mirosław Jakowiecki, prezes zarządu Pekao Faktoring.
Trzy podstawowe elementy
Dlatego podane przez nas „widełki" są bardzo duże. Na przykład najniższe podawane przez faktorów prowizje przygotowawcze wynosiły od 0,2 do 0,4 proc. limitu kwoty przyznanej klientowi, ale już wartości maksymalne to nawet 1-2 proc. dostępnych środków.
- Prowizja przygotowawcza jest pobierana co 12 miesięcy liczone od dnia zawarcia umowy faktoringowej, a jej wysokość zależy od kwoty limitu klienta – mówi Wojciech Kaczorowski, rzecznik Banku Millenium.
Oczywiście, im wyższy limit pieniędzy przyznanych firmie przez faktora i jej obrót, tym większe szanse na niską prowizję; choć zdarza się też, że instytucje finansowe określają minimalną wysokość prowizji przygotowawczej np. na 5 tys. zł.
Drugim podstawowym parametrem jest prowizja za zarządzanie wierzytelnościami, czyli inkaso należności bądź rozliczenie spłat. Tu koszty wahają się od 0,2 do 0,8proc. wartości faktury brutto przedstawionej do faktoringu.
– Wysokość prowizji operacyjnej jest uzależniona głównie od liczby i wartości faktur podlegających faktoringowi, a także niekiedy od określonej w umowie liczby kontrahentów klienta, których dotyczy usługa – mówi Mirosław Jakowiecki, prezes Pekao Faktoring.
Głównym kosztem faktoringu jest prowizja operacyjna, w której ramach zawiera się koszt większości czynności administracyjnych wykonywanych przez faktora.
Bezpieczeństwo w cenie
Bardzo duże rozpiętości kosztów dotyczą też faktoringu, w którym następuje przejęcie przez faktora ryzyka spłaty wierzytelności.
Większość pytanych przez nas faktorów podawała, że koszty przejęcia ryzyka w faktoringu krajowym kształtują się na poziomie 0,25-0,3 proc. wartości faktury. To jednak najniższa stawka, którą będą mogli uzyskać tylko przedsiębiorcy, których rzetelni kontrahenci nie będą mieli problemów z terminowym uregulowaniem płatności za dostarczone produkty czy usługi. W praktyce najwyższa maksymalna stawka to 3 proc. wartości faktury podlegającej faktoringowi, przy czym ostateczna cena zależy m.in. od branży, w której działa przedsiębiorca (szczególnie przy faktoringu odwróconym) oraz jego kontrahenci, w tym od ich kondycji finansowej, co przekłada się na jakość wierzytelności. Strata firmy za poprzedni rok ani procedura upadłości układowej nie wykluczają wykorzystania faktoringu
W wypadku faktoringu zagranicznego koszty minimalne są na nieco wyższe (od mniej więcej 0,5 proc.) niż w faktoringu krajowym, ale maksymalne są już podobne.
Parametry cenowe obsługi w faktoringu zagranicznym będą zbieżne z faktoringiem krajowym, ale tylko wówczas, gdy kraje, do których przedsiębiorca eksportuje swoje towary, będą miały odpowiedni rating, a wiarygodność jego kontrahentów łatwo będzie sprawdzić – mówi Piotr Piesko, dyrektor operacyjny w Broker Commercial Finance. Dodaje, że choć możliwe jest uzyskanie fi-nansowania faktoringowego w wypadku transakcji na rynkach wschodnich, to jednak jest on o wiele trudniej dostępny; mniejsza liczba faktorów zdecyduje się na skup tych wierzytelności, a i cena za usługę będzie wyższa niż np. w wypadku krajów UE.
Koszt faktoringu wzrośnie tu też o koszty ubezpieczenia takiej transakcji, gdyż żaden faktor nie zdecyduje się na finansowanie rynków wschodnich bez dodatkowego zabezpieczenia – mówi Piotr Piesko.
Ważna ocena ryzyka
Żeby jednak nie dopuścić do czarnego scenariusza braku zapłaty przed podpisaniem umowy faktoringowej, faktor analizuje kondycję finansową kontrahentów ewentualnego klienta. Koszty to przeciętnie 50-100 zł za każdego kontrahenta. Przy porównywaniu ofert warto zwrócić uwagę, czy faktor w tej cenie oferuje też monitorowanie kondycji odbiorców faktoranta. To ważna usługa, bo pozwala wcześnie uzyskać sygnały o problemach z płatnościami u kontrahentów.
Coraz rzadziej faktorzy żądają dodatkowej zapłaty za bieżące raporty czy sporządzanie wyciągów z kont. Sporadycznie pobierają miesięczną opłatę w wysokości 100-200 zł za dostęp do systemu informatycznego, z którego te dane można wygenerować, bez względu na liczbę uzyskanych raportów.
Faktoring a inne rodzaje finansowania
Faktoring jest specyficzną formą finansowania – od leasingu czy kredytu różni go prawie wszystko:
Czas finansowania – faktoring jest formą finansowania krótkoterminowego – finansowanie poszczególnych wierzytelności w faktoringu trwa 3-4 miesiące (rzadziej do 6 miesięcy).
Cel wykorzystania środków – w przypadku faktoringu inaczej niż w przypadku kredytu cel jest nieokreślony i firmy mogą przeznaczyć środki zgodnie z potrzebami firmy, Kryteria oceny ryzyka – decyzje kredytowe faktora przede wszystkim opierają się na specyfice produktu czy usługi, ocenie przebiegu i udokumentowania transakcji sprzedaży, ocenie portfela należności oraz rozproszeniu odbiorców. W kredycie i leasingu większe znaczenie ma tzw. zdolność kredytowa firmy.
Kwota finansowania – w wypadku faktoringu jest proporcjonalna do obrotów firmy. Faktor wypłaca 70-90 proc. wartości nominalnej nabywanych wierzytelności. W kredycie jest ograniczona do określonej w umowie kwoty. Bank finansuje od 50 do 80 proc. wartości zabezpieczenia (80 proc. w wypadku kredytów hipotecznych). Firma leasingowa finansuje wartość przedmiotu leasingu w całości, jednak w zależności od rodzaju leasingu oraz innych warunków transakcji mogą się zdarzać opłaty wstępne, przygotowawcze itp., które w praktyce obniżają wartość inwestycji efektywnie finansowanej.
Zabezpieczenia – przy faktoringu są łatwe do ustanowienia, a procedura ich ustanawiania szybka. Najczęściej stosowanymi zabezpieczeniami w wypadku faktoringu są weksel własny in blanco oraz cesja wierzytelności. Kredyt wymaga twardych zabezpieczeń, np. hipoteki, które są kosztowne i trudne do ustanowienia.
Warto pamiętać, że dzięki opisanym różnicom faktoring doskonale się łączy i uzupełnia z innymi formami finansowania, takimi jak kredyt czy leasing. Z punktu widzenia przedsiębiorcy najkorzystniej jest rozważyć różne formy finansowania w zależności od potrzeb i sytuacji firmy.