Istotą zmian miała być modernizacja gospodarki, częściowe jej urynkowienie, zwiększanie swobód obywatelskich i ocieplenie stosunków z państwami zachodnimi. Choć pierestrojka nie miała doprowadzić do rozpadu ZSRR, jej wprowadzenie stało się katalizatorem świadomości narodowej w republikach radzieckich. Dążenie do niezależności stało się ostatecznie przyczyną odrywania się od Związku kolejnych republik. Tak zaczął się proces dekonstrukcji ZSRR i tak zwanego bloku wschodniego, do którego należała także Polska.
W trakcie gdy na Wschodzie rozpoczynał się proces rozpadu ZSRR, Zachód świętował podpisanie układu z Schengen, który zacieśniał współpracę społeczno-gospodarczą w regionie. 14 czerwca 1985 w miejscowości Schengen podpisano porozumienie o stopniowym znoszeniu kontroli na wspólnych granicach między Francją, Niemcami oraz krajami Beneluksu. Do układu z Schengen należą dziś 22 państwa Unii Europejskiej, w tym także Polska.
Zaakceptowanie przepisów wynikających z Układu z Schengen jest jednym z wymogów uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej. Niewykluczone, że strefa wolnego przepływu osób powiększy się z czasem obejmując całą Europę.
Rok 1985 był przełomowy także dla medycyny. 5 listopada w Polsce dokonano pierwszego udanego przeszczepu serca. Operację przeprowadził zespół lekarzy pod kierownictwem profesora Zbigniewa Religi. Operacja odbyła się w Wojewódzkim Ośrodku Kardiologii w Zabrzu (dziś – Śląskie Centrum Chorób Serca). Biorcą był 62-legni rolnik. Choć pacjent po operacji przeżył jedynie 2 miesiące (zmarł z powodu infekcji), był to niezaprzeczalnie wielki przełom w polskiej medycynie.