TK: podważenie wyroku przez MF i izbę skarbową niekonstytucyjna

TK: podważenie wyroku przez MF i izbę skarbową niekonstytucyjna

Dodano:   /  Zmieniono: 
Przepisy umożliwiające ministrowi finansów i dyrektorowi izby skarbowej podważenie prawomocnego wyroku sądowego są niezgodne z konstytucją - uznał Trybunał Konstytucyjny.

TK zajmował się sprawą Krzysztofa L., który wniósł skargę dotyczącą postępowania sądowego. Krzysztof L. w efekcie zmiany wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, musiał zapłacić podatek wraz z odsetkami od dochodu powstałego wskutek zamiany udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością na obligacje Skarbu Państwa.

Przed zamianą udziałów na obligacje Krzysztof L. poprosił o interpretację podatkową urząd skarbowy. Ten najpierw stwierdził, że nie ma podstaw do opodatkowania, a następnie - gdy Krzysztof L. zawarł umowę zamiany - "sprostował" swoją pierwotną interpretację, informując, że podatek się należy.

Krzysztof L., po uzyskaniu odmowy na prośbę o zaniechanie poboru podatku, zaskarżył decyzję izby skarbowej do NSA. Sąd uchylił decyzję organów skarbowych; podatek został zwrócony Krzysztofowi L.

Na tym jednak sprawa się nie zakończyła. Na wniosek dyrektora izby skarbowej minister finansów wniósł do Sądu Najwyższego rewizję nadzwyczajną, którą sąd umorzył 7 stycznia 2004 r. Dyrektor izby skarbowej wniósł z kolei kasację od tego wyroku, którą NSA uwzględnił i uchylając prawomocny wyrok, oddalił skargę Krzysztofa L. W efekcie musiał on zapłacić zaległy podatek wraz z odsetkami.

Zarówno dyrektor izby skarbowej, jak i minister finansów skorzystali tu ze znowelizowanych przepisów, które umożliwiły kasację w sądownictwie administracyjnym do tych spraw, w których wniesiono rewizje nadzwyczajne od orzeczeń NSA, a nierozpoznanych przez SN do 1 stycznia 2004 r. (tego dnia weszła w życie znowelizowane przepisy).

W środowym wyroku Trybunał uznał, że prawo powinno tak określić podstawy odwołań, by w trakcie toczącego się postępowania nie dochodziło do nagłej zmiany reguł gry.

Zdaniem TK, kwestionowane przepisy pogorszyły sytuację prawną skarżącego, w którego sprawie zapadł wcześniej prawomocny, korzystny wyrok.

"Nowy stan prawny rozszerzył istotnie podstawę środka nadzwyczajnego, jakim była rewizja nadzwyczajna, a teraz stała się kasacja. Tym samym powstał stan nierówności stron w tej fazie postępowania. Organ administracyjny uzyskał bowiem dodatkowy i bardziej skuteczny środek odwoławczy" - podano w komunikacie z uzasadnienia wyroku TK.

Sędziowie uznali też, że skarżący znalazł się w swoistej pułapce, która została zastawiona w trakcie toczącego się postępowania.

pap, em