Za komuny głos moralnego oburzenia był ruchem sprawczym

Za komuny głos moralnego oburzenia był ruchem sprawczym

Za komuny głos moralnego oburzenia był nie tylko odruchem przyzwoitego człowieka, ale i ruchem sprawczym – tak, rusko-polska dyktatura była mniej skuteczna, kiedy towarzyszył jej wysoki poziom hejtu.

Zrozumiałem to, kiedy w 1983 r. zobaczyłem na schodach Instytutu Historii UW Macieja Kuronia, a przecież nie był to jedyny prześladowany przez reżim człowiek, który znajdował schronienie i życzliwość w instytucji, było nie było, państwowej (chcecie przykładów? Proszę, M. Kamiński, P. Skwieciński, A. Romaszewska, W. Falkowski, etc. etc.; to był bardzo przyzwoity wydział). Gdybyśmy ranking „Wprost” przenieśli w czasie o równe 35 lat, i mieli rok 1983, lista „najbardziej wpływowych Polek i Polaków” mogłaby wyglądać podobnie.

Pierwszy byłby zapewne człowiek, który skupiał rzeczywiście wówczas całą władzę w rękach, czyli Jurij Andropow, drugi Wojciech Jaruzelski, ale już na dalszych miejscach ulokowaliby się jacyś aktorzy i pisarze – podobnie jak w tegorocznej zabawie „Wprost”. Bo to artyści i księża (!) wzięli wówczas na siebie ciężar bycia głosem tych, których pozbawiono głosu. Bojkot telewizji, w którym udział wzięła znacząca część środowiska aktorskiego, to – dodam przy okazji – ścisła czołówka w moim prywatnym zestawieniu najważniejszych wydarzeń PRL. Nie tylko wzmacniająco podziałał na podziemie, ale i tonizująco na Polaków jaruzelskich – co innego strzelać do jakiegoś robotnika, co innego do „Pana Piotrusia” czy do „Janka Serce”! (Władza ludowa lud miała w pogardzie, ale lubiła ocierać się o gwiazdy, jak to się wtedy mawiało, „srebrnego ekranu”). Rok 1983 i 2018 nie są w niczym podobne. W niczym. Aktorzy, chcą i mogą wyrażać oburzenie, super. Nie mówią przecież „do Was i – w pewnym sensie – za Was” (Jan Paweł II, w Gdańsku w 1987 r.). Podobnie jak wszyscy obywatele polskiej republiki, mówią to, co chcą. Takie, psia krew, czasy, dzięki Bogu (i innym).

Felieton został opublikowany w 49/2018 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 49/2018 (1864)

  • Licytacja o życie, czyli komu bije zegar2 gru 2018, 20:00Przygotowując w piątek w redakcji wstępniak do tego wydania „Wprost” – pod obiecującym tytułem „Czy musimy zaharowywać się w pracy”, o podnoszonym coraz częściej problemie ekonomicznym i społecznym – zauważyłem w serwisach informacyjnych wiadomość...8
  • Niedyskrecje parlamentarne2 gru 2018, 20:00CO SIĘ STAŁO Z KOALICJĄ PARTII OPOZYCYJNYCH, KTÓRA MIAŁA PRZEJĄĆ WŁADZĘ W ŚLĄSKIM SEJMIKU? Rozpuściła się w kałuży – taki dowcip usłyszałyśmy w PSL. Ludowcy jakoś potrafią żartować z porażek. Inaczej niż PO i Nowoczesna, które ciągle nie mogą...12
  • Obraż tygodnia2 gru 2018, 20:0050 przepisów kulinarnych zawiera książka kucharska „Together: Our Community Cookbook” napisana przez księżnę Meghan Markle z kobietami, które ucierpiały w wyniku zeszłorocznego pożaru londyńskiego wieżowca Grenfell Tower – zapowiada się świąteczny...15
  • Info radar2 gru 2018, 20:00Koniec mrzonek o dymisji Franciszka Przeciwnicy Franciszka dostali przytyczka w nos. Ich guru, kard. Gerhard Müller w wywiadzie dla Vatican Insider powiedział, że żaden katolik nie może się domagać dymisji papieża ani stawiać mu formalnych...16
  • Nie jestem skandalistką2 gru 2018, 20:00Z Joanną Szczepkowską, aktorką, rozmawia Adam Cissowski17
  • Nic dziwnego, że najbardziej wpływową osobą w Polsce jest Jarosław Kaczyński2 gru 2018, 21:50Tydzień temu „Wprost” opublikował ranking 50. najbardziej wpływowych Polek i Polaków. Pojęcie „wpływowy” ma co najmniej cztery znaczenia. Pierwsze ma charakter polityczny. Wpływowi to, ci, którzy budują nasz realny świat. Budują lub dekonstruują....19
  • Za komuny głos moralnego oburzenia był ruchem sprawczym2 gru 2018, 21:02Za komuny głos moralnego oburzenia był nie tylko odruchem przyzwoitego człowieka, ale i ruchem sprawczym – tak, rusko-polska dyktatura była mniej skuteczna, kiedy towarzyszył jej wysoki poziom hejtu.19
  • „Niedźwiedź” przerywa milczenie2 gru 2018, 20:00Członkowie jednej z grup wyrżnęli bossów wszystkich innych, a na koniec swoich własnych. Może to władza stworzyła potwora, żeby wyczyścić kraj z przestępczości zorganizowanej – mówi Artur Górski, autor książki „Ruska mafia”, która ukaże się za...20
  • One man show, czyli polityczni single w natarciu2 gru 2018, 20:00Robert Biedroń, Marek Jakubiak i Ryszard Petru zakładają nowe partie przed wyborami do europarlamentu. Liczą, że sforsują barierę 5-procentowego progu wyborczego i szturmem zdobędą scenę polityczną.27
  • Plan Kukiza2 gru 2018, 20:00Nie tylko dla nowych partii zbliżające się eurowybory to być albo nie być. Także Paweł Kukiz liczy, że kilku jego ludzi wejdzie do Parlamentu Europejskiego i uratuje pogrążone w kryzysie ugrupowanie.29
  • Co znaczy „America First”?2 gru 2018, 20:00Trudno nie odnieść wrażenia, że na polskiej prawicy ciepłe uczucia wobec Donalda Trumpa są albo pozorowane, albo też opierają się na dużym nieporozumieniu.31
  • Nie będę białym koniem Tuska2 gru 2018, 20:00Możemy bardzo dużo zyskać i dużo zrobić, jeżeli będziemy stanowczy i będziemy pilnować tego, co jest dla nas ważne. Polityka krótkodystansowa mnie nie interesuje. To jest maraton, bieg z przeszkodami, nie sprint – mówi Władysław Kosiniak-Kamysz,...32
  • Jeśli politycy się nie ockną, czeka nas katastrofa2 gru 2018, 20:00Nie jesteśmy przygotowani do wojny. Ludzie nie wiedzą, gdzie uciekać, gdzie jest schron. Sztab kryzysowy jest może w stanie ewakuować jedno przedszkole. Kiedy przyjdzie do ewakuacji kilkudziesięciu, system polegnie. Straty ludzkie będą...36
  • Gen. Skrzypczak dla „Wprost”: Nie jesteśmy przygotowani do wojny. To będzie katastrofa, hekatomba3 gru 2018, 15:38– Nie jesteśmy przygotowani do wojny. Sztab kryzysowy jest może w stanie ewakuować jedno przedszkole. Straty ludzkie będą niewyobrażalne – mówi w wywiadzie dla „Wprost” gen. Waldemar Skrzypczak.36
  • Żyć, nie umierać2 gru 2018, 20:00Tomasz Beksiński, legendarny prezenter Trójki, który zginął śmiercią samobójczą, skończyłby właśnie 60 lat. Przy tej okazji pojawiły się teksty w różnych mediach przedstawiające go jako kogoś wyjątkowego, m.in. dlatego że był nadwrażliwy,...40
  • Marchewka, która leczy2 gru 2018, 20:00Doktor Ewa Dąbrowska odkryła dobroczynny wpływ postu na zdrowie przed 30 laty. Odtąd obdarowuje ludzi swoją dietą owocowo-warzywną jak Dobrą Nowiną.43
  • 40 najbogatszych przed 402 gru 2018, 20:0012 nowych osób dołączyło w tym roku do grona najmłodszych polskich milionerów. To ludzie, którzy w biznesie pojawili się zaledwie kilkanaście lat temu. Dziś mają majątki liczone w milionach złotych. Na czym można się w Polsce tak szybko dorobić?46
  • Młody, a już krezus2 gru 2018, 20:00Choć zamożność była do tej pory domeną raczej starszych Polaków, dzięki nowym technologiom, mobilności i dziedziczeniu polscy milionerzy są coraz młodsi.64
  • Czas na protesty2 gru 2018, 20:00Przez Polskę może się przetoczyć tak potężna fala strajków i pikiet, jakiej nie widzieliśmy od lat. Kolejne grupy zawodowe domagają się podwyżek. Niektóre żądania są absurdalne.67
  • Las czystej energii2 gru 2018, 20:00Lasy Państwowe nie tylko promują ekologiczne zachowania w otoczeniu, lecz także same zmieniają wewnętrzny model działania pod kątem wyzwań klimatycznych.70
  • Dyplomacja kanonierek2 gru 2018, 20:00Moskwa zagarnęła właśnie kolejny kawałek ukraińskiego terytorium. Czy Zachód jest bliski uznania rosyjskiego panowania nad Krymem?72
  • Kto zastąpi Merkel2 gru 2018, 20:00Już za kilka dni Angela Merkel przestanie kierować niemiecką chadecją. Od tego, kto ją zastąpi, zależy także, czy uda jej się dotrwać na czele rządu do końca kadencji.76
  • Powrót UFO2 gru 2018, 20:00Niezidentyfikowane obiekty latające pojawiają się zawsze wtedy, gdy napięcie polityczne na Ziemi sięga zenitu. Tak było w czasach zimnej wojny, tak jest też teraz.80
  • Sukces z urodą w tle2 gru 2018, 20:00Z zabiegów medycyny estetycznej korzysta już 30 proc. mieszkańców polskich miast, a sama branża jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się gałęzi medycyny. Jak odnieść w niej sukces?83
  • Żyć dłużej2 gru 2018, 20:00Nowoczesne metody terapii raka prostaty są dziś w stanie wyleczyć chorych lub znacznie wydłużyć im życie. Tyle że polscy pacjenci nie zawsze są tak leczeni.84
  • Nie oddam polskości walkowerem2 gru 2018, 20:00W „Eterze” Krzysztofa Zanussiego Jacek Poniedziałek eksperymentuje na ludziach, znieczulając ich. W życiu ubolewa nad tym, że Polacy sami się znieczulili – na nienawiść.88
  • Ostatni cesarz kina2 gru 2018, 20:00Śmierć Bernarda Bertolucciego 26 listopada zamyka rozdział historii kina pod nazwą „Wielcy europejscy reżyserzy”.92
  • Pani Doktor2 gru 2018, 20:00Choć jest Władcą Czasu, to na jego postać też wpłynęły znaki naszych czasów. Po raz pierwszy Doktora Who zagrała kobieta.97
  • Wydarzenie2 gru 2018, 20:00Pijak z przeszłością „Narodziny gwiazdy”, reż. Bradley Cooper, Warner Narodziny gwiazdy” powracają. Nakręcony w 1937 r. przez Williama Wellmana i Jacka Conwaya film doczekał się już dwóch remake’ów: z 1954 r. – George’a Cukora z Judy Garland i z...100
  • Film2 gru 2018, 20:00Cena sportu Ćwiczyłam 13 lat, żeby wykonać cztery 90-sekundowe układy gimnastyczne – mówi rosyjska gimnastyczka artystyczna Margarita „Rita” Mamun. Reżyserka uważnie przygląda się jej przygotowaniom do olimpiady. Obserwuje godziny spędzone na...101
  • Muzyka2 gru 2018, 20:00Gwiazdka na choinkę Zanim kupiliśmy znicze na 1 listopada, John Legend już wydał płytę na święta. To punkt honoru w karierze każdego artysty za Oceanem, a Legend nie należy do tych, co lubią się wyłamywać. Muzyk do sprawy podszedł kompleksowo,...102
  • Książki2 gru 2018, 20:00Boskie spojrzenie Mało kto pamięta, że Vonnegut wydał w 1980 r. jedyną w swoim dorobku książkę dla dzieci (minimalistycznie zilustrowaną przez Ivana Chermayeffa) i że była to krótka opowieść o przyjściu na świat Jezusa. Niby wiele do tego dodać...104
  • Kalejdoskop2 gru 2018, 20:00Cudowne zidiocenie Owdowiały mecenas Mazurkiewicz przyjeżdża do Warszawy, by oświadczyć się Sabinie. Cóż z tego, skoro skromny i wstydliwy jegomość, który w rodzinnym mieście prowadzi krucjatę przeciwko upadkowi obyczajów, w stolicy wkracza w...106
  • Kulturalna 132 gru 2018, 20:00Przemysław Kossakowski DZIENNIKARZ, PODRÓŻNIK108
  • Harry Potter w świecie morderców2 gru 2018, 20:00Właśnie ukazała się czwarta część kryminalnej serii Roberta Galbraitha o Cormoranie Strike’u i Robin Ellacott pt. „Zabójcza biel”. Robert Galbraith to pseudonim J.K. Rowling. I nie byłoby w tym nic szczególnego, gdyby nie literacka jakość i...109
  • Cała moc czekolady2 gru 2018, 20:00Bogate w naturalne substancje czekolady funkcjonalne są idealne dla ludzi, którzy zapominają o braniu kapsułek z suplementami, ale pamiętają o zjedzeniu słodkiego co nieco.110
  • Jak odnowić mieszkanie bez remontu2 gru 2018, 20:00RADZI Łukasz Nadratowski, projektant wnętrz112
  • Zrób sobie… Morawskiego2 gru 2018, 20:00A może by tak rozwalić jakiś teatr? Na przykład Polski we Wrocławiu. Panie Cezary, do dzieła – nikt tego nie zrobi lepiej od pana!114