Żydokomuna

Dodano:   /  Zmieniono: 
Historii żydowskiej nie można oddzielać od historii Polski. Żydzi są obecni w polskiej kulturze. W pięknych kontekstach. W tych mniej pięknych, niestety, również. Trzeba o tym pamiętać i opisać – mówi Paweł Śpiewak, historyk idei, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego.
RAFAŁ KALUKIN:„Żydokomuna" to tytuł przewrotny. Pana najnowsza książka jest przecież o tym, że żydokomuny nie ma i nigdy nie było, że to tylko antysemicki mit. Czy siadając do pisania książki, postawił pan w ogóle sobie takie pytanie?

PAWEŁ ŚPIEWAK: Oczywiście. Pochodzę z domu, w którym ten problem istniał od zawsze. Pamiętam z dzieciństwa wielu Żydów pochodzących z mniej lub  bardziej zasymilowanych rodzin, którzy jeszcze w okresie międzywojennym wybierali opcję lewicową, otwarcie prokomunistyczną. A kiedy było już wiadomo, czym naprawdę jest komunizm, pojawiło się oczywiste pytanie: dlaczego? Jak to się stało, że tylu Żydów zaangażowało się w coś tak zbrodniczego?

To pytanie żyło również we mnie, przenikając się z innym –  o Marzec ’68, czyli o źródła i siłę polskiego antysemityzmu.

W tej książce migają z rzadka pana osobiste wspomnienia. Szczególnie ciekawy jest opis ascezy przedwojennych żydowskich komunistów na  przykładzie wyglądu ich mieszkań.

Sam przez jakiś czas żyłem w takim mieszkaniu, ozdobionym figurką hutnika wytapiającego stal, obliczami Lenina, portretem Fučika na  ścianie.

Więcej możesz przeczytać w 11/2012 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 11/2012 (1517)

  • Pro-ce-du-ry!11 mar 2012, 12:00Napiszmy Donaldowi Tuskowi nową checklistę.4
  • Tydzień w skrócie11 mar 2012, 12:00Cuda w Genewie Nowa wersja Mitsubishi Outlandera, 450-konne Audi RS 4 czy sportowa Toyota GT86 to tylko niektóre z motoryzacyjnych cudów, które pokazano w Genewie na 82. salonie samochodowym. Lokalizacja jednej z największych na świecie imprez...6
  • Mamy prawo wiedzieć11 mar 2012, 12:00Dlaczego rząd nie chce dostrzec w obywatelach własnego kraju dojrzałych ludzi, którzy mają prawo sami o sobie decydować?10
  • Płoną studia, płoną serca11 mar 2012, 12:00Gatunki filmowe w dzisiejszych czasach to dosyć mgliste kategorie. Weźmy takie komedie. Dla mnie komedia to film lub serial oparty na gagach i dowcipach, które mają mnie, odbiorcę, rozbawić. Twórcy i obsada serialu „Aida", który właśnie...12
  • Dziecko? Nie, dziękuję11 mar 2012, 12:00Ponad połowa Polaków, którzy mogą mieć dzieci, mieć ich nie zamierza. Czy stanęliśmy już na krawędzi demograficznej przepaści?16
  • Solista z grubym portfelem11 mar 2012, 12:00To kiedyś musiało się zdarzyć. Poseł PO przeszedł do Ruchu Palikota. Czy transfer Łukasza Gibały okaże się politycznym kapiszonem, czy bombą z opóźnionym zapłonem? Wszystko zależy od notowań rządu i sytuacji w PO, wiele od rozwoju wydarzeń na lewicy.22
  • Żydokomuna11 mar 2012, 12:00Historii żydowskiej nie można oddzielać od historii Polski. Żydzi są obecni w polskiej kulturze. W pięknych kontekstach. W tych mniej pięknych, niestety, również. Trzeba o tym pamiętać i opisać – mówi Paweł Śpiewak, historyk idei, dyrektor...24
  • Wypalenie11 mar 2012, 12:00Prezes jest zmęczony. Nie chce być prezydentem, powątpiewa w swoje premierostwo. Po cichu może nawet myśli o sukcesji, ale nie ustąpi. Partia mu na to nie pozwoli – rządzić przecież można choćby i do dziewięćdziesiątki.28
  • Tradycyjna nimfoniańka11 mar 2012, 12:00Rozśmieszała, tańczyła, teraz ma wyciągać na kozetce z mężczyzn sekrety. Wielbiąca patriarchat Pakosińska porzucona przez czterech mężów ciągle ucieka przed Gestapo.32
  • Celebryta: kapłan czy błazen?11 mar 2012, 12:00Celebryci nie są już dla nikogo bohaterami, po prostu spełniają własny sen o pięciu minutach sławy, który dla milionów anonimowych internautów czy czytelników tabloidów pozostanie na zawsze nie do spełnienia.38
  • Francuz nad Wisłą11 mar 2012, 12:00Dla Leszka Millera spotkanie z kandydatem socjalistów było wyraźnym wskazaniem, gdzie i kto reprezentuje europejską lewicę w Polsce.42
  • Arłuki i bogowiny11 mar 2012, 12:00Gdyby polityka była oceniana z punktu widzenia dobra wspólnego, na miejscu PO mniej obawiałabym się zdrad poszczególnych członków, a bardziej ideologii niektórych. Wielkie słowa! Koalicja – ustami posła Jana Burego – mówi o zdradzie....44
  • Nauczanie religii w demokracji11 mar 2012, 12:00Najwyższy czas wrócić do rozważenia sensu nauczania w szkole religii. Religii, czyli wiary. Fakt, że Ministerstwo Edukacji od jesieni 2012 r. obciążyło samorządy kosztami nauczania religii, może mieć zaskakujące konsekwencje. Jestem za nauczaniem...45
  • Bohaterowie zostali na łące11 mar 2012, 12:0016-letni Sławek Molenda przed kamerami opowiadał, jak ratował rannych. Widział śmierć i cierpienie. Potem usłyszał od psychologa: jesteście dla mediów atrakcją chwili, liczy się show. Gdy się skończy, Sławek zostanie na scenie sam. A show?...46
  • Włodek, co kraść czas potrafił11 mar 2012, 12:00Był jedną z najbardziej charyzmatycznych postaci polskiej piłki. Nie czarował techniką ani elegancją, zdobył dla reprezentacji zaledwie 13 bramek w 60 meczach. Emanował jednak siłą i nią zarażał. Trudno go było nie kochać.50
  • Serialo polo11 mar 2012, 12:00Siermiężne, głupie, tandetne? ByĆ może. Tylko dlaczego gromadzą kilkumilionową widownię? Telewizyjna kariera wyśmiewanych telenowel paradokumentalnych dopiero się rozkręca.52
  • Z wiatrem po bandzie11 mar 2012, 12:00Miały być rekord świata i sława. Jan Lisewski rekordu nie ma. Sławę owszem. Choć niezupełnie taką, o jakiej marzył.54
  • Świat nie wierzy łzom11 mar 2012, 12:00W wyborczy wieczór zapłakany Władimir Putin popełnił polityczną zbrodnię na samym sobie – przestał być straszny, stał się śmieszny.56
  • Putin chce przyjaźni11 mar 2012, 12:00Siergiej Markow, doradca prezydenta Władimira Putina, uchodzi za czołowego architekta jego polityki wizerunkowej57
  • Rosja pójdzie na konfrontację z Zachodem11 mar 2012, 12:00Ariel Cohen, ekspert Heritage Foundation w Waszyngtonie59
  • Wyborcza wojna o mięso i religię11 mar 2012, 12:00To Marine Le Pen, a nie socjalista Franćois Hollande, może być największym zagrożeniem dla Nicolasa Sarkozy’ego. Dlatego desperacko walczący o reelekcję francuski prezydent użył wypróbowanej metody – zaatakował imigrantów.60
  • Republikanie na mękach11 mar 2012, 12:00Republikanie na mękach Wiadomość pierwsza: wszystko wskazuje na to, że Barack Obama wygra bój o reelekcję. Wiadomość druga: jeśli tak się stanie, to tylko dzięki republikanom.62
  • Licencja albo śmierć11 mar 2012, 12:00Niezbędna jest, czy chce ktoś, czy nie, w pionie usług fachowa robota – śpiewali kiedyś Jonasz Kofta i Stefan Friedmann. – Teraz rynek zaleją partacze i oszuści – protestują taksówkarze, agenci nieruchomości i przewodnicy. Rząd...66
  • Człowiek w loży11 mar 2012, 12:00Rosyjski miliarder Roman Abramowicz obejrzy mecze Euro 2012 z loży prezydenckiej Stadionu Narodowego i loży VIP stadionu miejskiego we Wrocławiu. Zapłacił za to prawie 5,5 mln zł, czyli równowartość 30 tys. normalnych biletów.70
  • Zapasy z VATahą11 mar 2012, 12:00Kiedy odebrano nam samochody z kratką, wynaleźli bankowozy. Fiskus zlikwidował antybelkowe lokaty? I na to znajdzie się sposób. Kim są ludzie, którzy zawodowo zajmują się wyszukiwaniem luk w systemie podatkowym?72
  • Prezessa od gazu11 mar 2012, 12:00Perfekcjonizmu uczyła się od dziecka, grając na fortepianie. Teraz musi perfekcyjnie rozegrać najważniejszą partię w karierze. Grażyna Piotrowska-Oliwa właśnie została szefową PGNiG, a zatem – najważniejszą kobietą polskiego biznesu.76
  • Mamy prawo do przyszłości!11 mar 2012, 12:00Przyszłość młodego pokolenia jest rozstrzygana przez polityków w wieku przedemerytalnym. Nie pozwólmy im dzisiejszych kosztów przerzucać na nasze barki.77
  • Hans nie umiera nigdy11 mar 2012, 12:00Na ekrany kin wchodzi właśnie „Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć”, film opowiadający o nowych przygodach legendarnego agenta J-23, równie romantycznego i równie pokręconego jak polskie dzieje. Przypominamy, jak naprawdę nazywał się...78
  • Ucieczka do Siedmiu Królestw11 mar 2012, 12:00Tolkien jest dla grzecznych dzieci. teraz rządzi „Gra o tron”. Serial, którego bohaterowie opętani żądzą władzy są w stanie popełnić każdą zbrodnię, wraca do HBO.82
  • Wędrówka w pustkę11 mar 2012, 12:00Literatura podróżnicza od czasu do czasu buntuje się przeciwko turystycznym folderom i przypomina nam, że wszędzie w gruncie rzeczy jest tak samo. Albo gorzej.88
  • Kapcie narodowe11 mar 2012, 12:00Wszyscy co chwila ocieramy się o śmierć. Tylko o tym nie wiemy.W chwili kolejowej katastrofy poczułem woń PKP, gęsty, przejmujący zapach, który od razu przenosi mnie w krainę młodości. Wyciskanie soku z dramatu przez media. Kilka 24-godzinnych...95
  • Z woja marsz11 mar 2012, 12:00Jakieś dwadzieścia lat temu krążył wśród wojskowych taki żart, jak to wchodzi pułkownik do koszar popatrzeć, czy żołnierze nie nudzą się przed snem, i widzi kompanię, która wychyla się zza drzwi na komendę kaprala „wydech!". Po chwili...96
  • Dyktatura i emerytura11 mar 2012, 12:00Mam swoje powody, aby patrzeć z dystansu na spór o długość emerytury. A właściwie jeden powód: wszyscy uczestnicy tego sporu uwikłani są w mówienie nieprawdy. Po pierwsze, emerytura nie jest żadnym prawem człowieka ani zdobyczą cywilizacji. Jest...96
  • Krótka ławka11 mar 2012, 12:00Dawno temu problemem obyczajowym, którym żyło społeczeństwo, była krótka spódniczka. Gdy dni stawały się coraz cieplejsze, dziewczęta zaczynały chodzić w „odważnych mini". Dla jednych było to potwierdzeniem faktu, że świat jest piękny,...98